A jumaboyev, Z. Mamatov, O‘. A. Xolikulov, sh sh. Yormatov optikadan masalalar to‘plami

9-masala
Yorug‘likning havodan suv sirtiga tushishidagi Bryuster burchagi 57⁰. Suvdagi yorug‘lik tezligi aniqlansin.
Berilgan: 
Topish kerak: 
Y echish: Yorug‘lik ikki dielektrik muhit chegarasidan qaytganda, qaytgan nurning to‘la qutblanish sharti (Bryuster qonuni):

Muhitdagi yorug‘lik tezligi uchun  o‘rinli. Bundan  ekanligi kelib chiqadi. Demak, berilgan qiymatlarga asosan yorug‘likning suvdagi yorug‘lik tezligi quyidagiga teng bo‘ladi:


10-masala
Qutblagich va analizatorlarning o‘tkazish tekisliklari orasidagi burchak 30⁰. Agar burchak 15⁰ ga orttirilsa, analizatordan chiqayotgan yorug‘lik intensivligi necha marta kamayadi?

Berilgan:  .
Topish kerak: 
Y echish:Polyarizator va analizatordan o‘tgan yorug‘lik intensivligi (Malyus qonuniga asosan) quyodagicha topiladi:

Bu formuladan foydalanib quyidagi tenglamalar sistemasini tuzamiz:

Hisoblash: 

Javob: .
11-masala
Qisman qutblangan yorug‘likning qutblanish darajasi 0,8 ga teng. Analizator orqali o‘tkazilayotgan yorug‘likning maksimal intensivligi minimal intensivlikdan necha marta farq qiladi?
Berilgan: P=0,8
Topish kerak: 
Yechish:Yorug‘likning qutblanish darajasi formulasi,

Ushbu formuladan foydalanib quyidagiga ega bo‘lamiz,

Hisoblash:

Javob:

12-masala
Qalinligi 5 cm bo‘lgan plastinka unga tushayotgan yorug‘lik oqimining 0,76 qismini o‘tkazadi. Aynan shunday moddadan tayyorlanga, qalinligi 2,5 cm bo‘lgan plastinka esa o‘sha yorug‘lik oqimining 0,28 qismini o‘tkazadi. Shu moddaning yutish koeffitsientini toping. Yorug‘lik sirtga normal tushadi.

Berilgan:
Topish kerak: 
Yechim: Yorug‘likning yutilishi uchun Buger-Beer qonunidan foydalanamiz, ya,ni

Ushbu formuladan foydalanib quyidagilarni olamiz:

Tenglikning ikkala tomonini logarifmlab, quyidagiga ega bo‘lamiz:

Bu ifodadan yutilish koeffitsienti  ni topsak,
 .
Hisoblash: 
Javob:.