A jumaboyev, Z. Mamatov, O‘. A. Xolikulov, sh sh. Yormatov optikadan masalalar to‘plami

Kogarent nurlar interferensiyasi. Nurlarning optik

yo‘llar va fazalar farqi

1. 
   Uzunligi 1.2 mm bo‘lgan yo‘lga tebranish chastotasi 5*10¹⁴ Hz bo‘lgan monoxromatik yorug‘likning nechta to‘lqin uzunligi joylashadi.
   
2. 
   Suvda 3 mm kesmada qancha to‘lqin uzunligi joylashsa, vakuumda shuncha to‘lqin uzunligi joylashishi uchun lozim bo‘lgan kesmaning uzunligi aniqlansin.
   
3. 
   Havoda harakatlanayotgan yorug‘lik to‘lqinining yo‘liga qalinligi  bo‘lgan shisha plastinka qo‘ydilar. Agar to‘lqin plastinkaga: 1) normal; 2) 30⁰ burchak ostida tushsa, optik yo‘l uzunligi qanchaga o‘zgaradi?
   
4. 
   To‘lqin uzunligi  bo‘lgan monoxramatik yorug‘likning yo‘lida qalinligi  bo‘lgan yassi parallel shisha plastinka turibdi. Yorug‘lik plastinkaga normal tushadi. Optik uzunligi λ/2 ga o‘zgarishi uchun plastinkani qanday φ burchakka burish kerak?
   
5. 
   Yorug‘lik to‘lqinining ikkita I va II parallel dastasi sindirish burchagiga ega bo‘lgan shisha prizmaga tushadi va undan sinib chiqadi (7-rasm). Yorug‘lik to‘lqinlarining ular prizmada singandan keyingi optik yo‘l farqi topilsin. Prizmaning sindirish burchagi 30⁰, I va II parallel nurlar dastasi orasidagi dastlabki masofa 2 cm.
   

7-rasm

6. 
   Monoxramatik yorug‘likning interferensiyalanuvchi ikkita to‘lqinlari orasidagi optik yo‘llar farqi  ga teng. azalar farqi aniqlansin.
   
7. 
   Interferensiyalanuvchi to‘lqinlarning optik yo‘l farqi  bo‘lganda ko‘zga ko‘rinuvchi yorug‘likning (0,76 dan 0,38 mkm gacha): 1) maksimal kuchaygan; 2) maksimal susaygan barcha to‘lqin uzunliklari topilsin.
   
8. 
   Ikkita kogerent yorug‘lik  ) manabalari orasidagi masofa  . Interferensiya manzarasining o‘rta qismida ekrandagi interferensiya yo‘llari orasidagi masofa  . Manbalardan ekrangacha bo‘lgan masofa aniqlansin.
   
9. 
   Yung tajribasida ikkita tirqish orasidagi masofa  , tirqishlardan ekrangacha bo‘lgan masofa  . Agar ekranda interferension yo‘llarning kengligi bo‘lsa, monoxramatik yorug‘lik manbai chiqarayotgan to‘lqinning uzunligi aniqlansin.
   
10. 
    Yung tajribasida tirqishlar orasidagi masofa  . Interferension yo‘llarining kengligi  bo‘lishi uchun ekranni tirqishdan qanday masofada joylashtirish kerak?
    
11. 
    Ko‘zgular bilan o‘tkazilgan Frenel tajribasida yorug‘lik manbaining mavhum tasvirlari orasidagi masofa 0,5 mm ga, ulardan ekrangacha bo‘lgan masofa esa 3 m ga teng. To‘lqin uzunligi  . Ekrandagi interferension yo‘llarning kengligi aniqlansin.
    
12. 
    Yorug‘lik  manbai S va yassi ko‘zgu M rasmda ko‘rsatilgandek joylashgan (Lloyd ko‘zgusi). Agar  ,  ,  bo‘lsa, ekranning  va  nurlar uchrashadigan P nuqtasida nima kuzatiladi, yorug‘likmi yoki qorong‘ulikmi?
    

8-rasm

13. 
    Ikki kogerent yorug‘lik manbalari  orasidagi masofa 0,1 mm. interferension manzaraning o‘rta qismida interferension maksimumlar orasidagi masofa 1 cm ga teng bo‘lgan. Manbalardan ekrangacha bo‘lgan masofani aniqlang.
    

4.