A jumaboyev, Z. Mamatov, O‘. A. Xolikulov, sh sh. Yormatov optikadan masalalar to‘plami

Optik sistemalar

1. 
   Ikki muhitni ajratuvchi sferik chegaraning optik kuchi:
   

 ;
 .

2. 
   Linzalar
   

• 
  Linza turlari:
  

1, 2, 3 – qavariq linzalar 4, 5, 6 – botiq linzalar

• 
  Linzaning optik kuchi:
  

• 
  Yig‘uvchi linzada nurlar yo‘li:
  

• 
  Yiguvchi linzada tasvir yasash:
  

F – linzaning fokus masofasi
d – buyumdan linzagacha bo‘lgan masofa
f – tasvirdan linzagacha bo‘lgan masofa

• 
  S ochuvchi linzada nurlar yo‘li:
  

• 
  Sochuvchi linzada tasvir yasash:
  

• 
  Linzaning chiziqli kattalashtirishi:
  

bu yerda h– buyumning chiziqli o‘lchami (balandligi), h′ – tasvirning chiziqli o‘lchami (balandligi).

• 
  O‘zaro ketma-ket joylashgan linzalar sistemasining optik kuchi (oralaridagi masofa hisobga olinmagan holda):
  

• 
  Linzalar sistemasining kattalashtirishi:
  

3. 
   Ko‘z – optik sistemasi:
   

• 
  Ko‘rish burchagi (kichik burchaklarda):
  

bu yerda h – buyum chiziqli o‘lchami, l – ko‘zdan buyumgacha bo‘lgan masofa.

• 
  Sog‘lom ko‘zning eng yaxshi ko‘rish masofasi:
  

• 
  Ko‘zoynakning optik kuchi:
  

L– nuqsonli ko‘zning eng yaxshi ko‘rish masofasi

4. 
   Optik asboblar
   

• 
  Optik asboblarning kattalashtirishi:
  

bu yerda φ₀-optik asbobsiz ko‘zni ko‘rish burchagi, φ-optik asbob bilan ko‘zning ko‘rish buchagi.

• 
  Lupaning burchak kattalashtirishi:
  

F – lupa linzasining fokus masofasi

• 
  Lupaning optimal kattalashtirishi:
  

• 
  Proyeksion apparatning chiziqlikattalashtirishi:
  

• 
  Fotoapparatning chiziqli kattalashtirishi:
  

• 
  F otoapparatning fokus masofasi:
  

• 
  Mikroskopning burchak kattalashtirishi:
  

- mikroskop tubusining uzunligi
F _ob , F_ok – ob’ektiv va okulyarlarning fokus masofalari

• 
  Mikroskop ob’ektividan okulyarigacha bo‘lgan masofa:
  

• 
  Teleskopning burchak kattalashtirishi:
  

F_ob , F_ok – ob’ektiv va okulyarlarning fokus masofalari

• 
  Teleskop ob’ektividan okulyarigacha bo‘lgan masofa:
  

bu rasmda: