A. M. Vəliyev Elmi redaktorlar: R. A. Səlimov, S. A. Sadıqova, T.Ə. Paşayev
Yüklə 17,41 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- LOKAL HESABLAMA ŞƏBƏKƏSĐ (LHŞ)
- LOKAUT – 1)
- LOKOMOTĐVĐN GÜCÜNDƏN ĐSTĐ- FADƏ ƏMSALI
- LOQĐSTĐK ƏHALĐ
- LOQĐSTĐK ƏYRĐ (PERLA-RĐDA ƏYRĐSĐ )
- LOQĐSTĐKA (ticarət-satış)
- LORENS ƏYRĐSĐ
|
(II) – müəssisənin icarədara verdiyi mülk, maddi və ya qeyri-maddi kapital əmtəələrinin (proqram təminatı və s.) icarəsidir. Lizinq il və əvvəlki illər ərzində həyata keçirilən və hələlik başa çatmamış (“Mal və xidmətlərin alınması” və ya “Maliyyə xərcləri” maddələri üzrə göstəricilərin bir hissəsi) lizinq əməliyyatları daxilində icarədar tərəfindən icarə verən
müəssisəyə ödənilən icarə haqqının ümumi həcmi üzrə və ya lizinq əməliyyatları nəticəsində il ərzində əldə olunmuş kapital əmtəələrinin dəyəri üzrə ölçülür. Lizinq üzrə maliyyələşdirilən mal və xidmətləri aşağıdakılara bölmək olar: - torpaq; - mövcud binalar; 405
- binaların və digər əmlakların tikintisi və ya yenidən qurulması; - nəqliyyat avadanlıqları; - qurğular və maşınlar; - qeyri-maddi aktivlər. Müəssisələrin lizinq əməliyyatlarından istifadə etməsi, nəticədə onların istehsal gücünün əhəmiyyətli dərəcədə artmasına gətirib çıxarır.
- bir müəssisənin müxtəlif bölmələrində məlumat-hesablama xidmətlərinə olan tələbatın eyni zamanda ödənilməsi üçün hesablama texnikası vasitələri və məlumatların işlənməsi kompleksidir. Fərdi elektron hesablama maşınları əsasında qurulur. LHŞ-nin proqram təminatına lokal və yaxud paylanmış məlumat bazalarının aparılması, hesablama və proqram ehtiyatlarının idarə edilməsi daxildir.
və qismən bağlanmasıdır. Əsas məqsədi öz tələblərini işçilərə qəbul etdirmək və ya onlara qarşı durmaq üçün bir və ya bir neçə işverən tərəfindən işçilərin normal əmək fəaliyyətinə mane olmaq təşəbbüsüdür, öz narazılıqlarını işçilərə bildirməkdir, ya da digər işverənlərin tələblərini və ya narazılıqlarını müdafiə etməkdir; 2) kollektiv əmək mübahisəsi və tətil elan olunması, habelə idarənin, filialın, yaxud
nümayəndəliyin ləğv edilməsi (yenidən təşkili) ilə əlaqədar işəgötürənin təşəbbüsü ilə işdən
çıxarmadır.
- yalnız dəmiryol nəqliyyatı vasitələrinin dartqısı üçün istifadə olunan və mühərrikdən və ya mühərriklə təchiz olunmuş, dartqı qarmaqlarının gücü 110 kVt-dan az olmayan dartqı dəmir yolu nəqliyyat vasitəsidir.
GÜCÜNDƏN ĐSTĐ- FADƏ ƏMSALI – qatar kütləsinin faktiki bruttosu və qatarların hərəkət cədvəli ilə müəyyən edilmiş normativ kütlə arasındakı nisbətdir.
(yunanca logistike – hesablamaq, düşünmək məharəti) – əhalinin nəzəri modelidir, sayı vaxta görə logistik əyri tənliyinə müvafiq dəyişir: rt e K t P − + = α 1 ) (
(1) burada P(t) – əhalinin t anına olan sayı; e – natural loqarifmlərin əsası; K, α, r – loqistik əyri düsturunun parametrləridir. Loqistik əhali konsepsiyası ilk dəfə A.Ketle (1835) tərəfindən irəli sürülmüş və Belçika
riyaziyyatçısı P.Ferxyulst tərəfindən (1838) inkişaf etdirilmişdir; XX əsrdə R.Pirl və L.Rid (ABŞ) tərəfindən tədqiq edilmişdir. Loqistik əhali əsasında “doyma” fərziyyəsi durur, yəni verilmiş konkret şərait üçün son əhali sayının mövcudluğu, ona yaxınlaşdıqca əhali artımı bəzi mane edən qüvvələrin təsiri altında zəifləyir. Ketle yazırdı ki, “onun (əhalinin) artmasına müqavimət, yaxud maneələrin cəmi digər bərabər şərtlər olduqda, əhalinin malik olduğu artma meylinin sürət kvadratı kimi təsir edir”. Bu şərt riyazi düstur kimi yazılır: dt t kP t rP t dP )) ( ) ( ( ) ( 2 − = (2) burada r – kiçik vaxt intervalında əhalinin artımını ölçən parametr (1) tənliyin parametri ilə üst-üstə düşür;
. (2) tənliyin həlli (1) verir. LOQĐSTĐK ƏYRĐ (PERLA-RĐDA ƏYRĐSĐ ) – S-ə bənzər əyrilərə aid olan trend (meyl) növüdür. Təcrübədə bazarı “doldurmaq” prosesini təsvir etmək üçün istifadə edilir. Əyri düsturu çox vaxt aşağıdakı kimi yazılır: . *
e a k y at t − + =
Tərs qiyməti modifikasiya edilmiş eksponentlə təsvir edilir: b a k y t t * 1 + =
k parametri loqistik əyrinin yuxarı asimptotu hesab edilir. Funksiya aşma (əyilmə) nöqtəsinə nisbətən simmetrikdir və koordinatları t=ln b:a; y=k:2-dir. Loqistika əyrisi üç fazalı inkişafla xarakterizə olunan prosesləri yaxşı təsvir edir: zəif artımı, sürətli artımı, dolğunluğu.
(ticarət-satış) – ekonometrik modelləşməyə, kompüterləşməyə və nəqliyyat- anbar infrastrukturunun inkişafına əsaslanan marketinqdə perspektiv istiqamətdir, əmtəələrin yerinin dəyişdirilməsi və anbarlaşdırılması (saxlanmasının idarə edilməsi) sistemidir. Onun vəzifələrinə daxildir: göndərmə və daşımaların operativ idarə edilməsinin əlaqələndirilməsi; mal ehtiyatlarının tənzimlənməsi; əmtəələrin hərəkətinin texnoloji tərkibinin optimallaşdırılması, əmtəələrin hərəkətinin loqistik sisteminin modellərinin qurulması, onların fəaliyyətinin davamlılığının təhlili; nəqliyyat sisteminin kompleks optimallaşdırılması; kompüterləşdirilmiş və
406
mexanikləşdirilmiş anbar şəbəkəsinin yaradılması. Bir sıra qiymətləndirmələrə görə, loqistika qalıqların səviyyəsini 30-50% aşağı salmağa və əmtəələrin hərəkət vaxtını 25-45% ixtisar etməyə imkan verir.
ƏYRĐSĐ
- əhalinin onların
gəlirlərinin səviyyələrinə görə bölgüsünün qrafik vasitəsilə təsviridir. Bu qrafik vasitəsilə az və çoxgəlirli ailələrin nisbətini, müxtəlif qruplar üzrə gəlirlərin bölgüsünü görmək mümkündür və Lorens əyrisi bilavasitə gəlirlərin bərabər bölgüsü ilə faktiki bölgünün fərqini xarakterizə edir.
Bərabər səviyyədə bölgü xətti
Faktiki
səviyyədə bölgü xətti
“ LORO”, “NOSTRO ” - “loro” hesabıdır - 1) banklar
tərəfindən özünün
korrespondent (müxbir) bankları üçün açdığı hesablardır və bu hesablara onların tapşırığı ilə alınan və ya ayrılan pul (məbləğ) köçürülür. Müxbir əlaqələrini müəyyənləşdirərkən aşağıdakılar nəzərə alınır: hesab hansı valyuta ilə aparılacaq; ödənişlər hesabdakı məbləğ çərçivəsində aparılmalıdır və yaxud overdraft (kreditin yüksəlməsi və ya banka borc) mümkündürmü? “Loro” hesabı üzrə, bir qayda olaraq, tapşırıqların yerinə yetirilməsinə görə faizlər və komisyon ödənişləri hesablanır; 2) bank yazışmalarında “loro” anlayışından üçüncü bankın müxbir hesablarına münasibətdə istifadə edilir. Bu hesab bu kredit müəssisəsinin müxbir bankında açılır və “nostro” adlanır. “Nostro” hesabları – kredit təşkilatının müxbir banklarındakı hesablardır və qarşılıqlı ödənişləri əks etdirir. “Nostro” hesablarının aparılması şərtləri iki kredit təşkilatı arasında müxbir münasibətlərini müəyyənləşdirərkən razılaşdırılır. Bununla yanaşı, çox vaxt hesabların hansı valyuta ilə aparılacağı, ödənişlərin hesabdakı məbləğ çərçivəsində və yaxud overdraft (banka borc) qaydasında aparılması nəzərdə tutulur. “Nostro” hesabı üzrə,
adətən, tapşırıqların yerinə yetirilməsinə görə faizlər və komisyon ödənişləri hesablanır.
– 1) əmtəə dəstinin birja vahididir; 2) müqavilə üzrə göndərilməli olan malların partiyasıdır. Bu addan hərrac ticarətində geniş istifadə olunur. Sıra nömrəsinə malik olan hər bir hərrac lotunun öz qiyməti müəyyən edilir. Tam lot birjada satılan qiymətli kağızların, malların miqdarına görə qeyd edilmiş partiyasını, məsələn 100 səhmi əks etdirir. Natamam lot miqdarına görə tam lot malının vahidindən fərqlənən partiyanı əks etdirir; 3) ticarət əməliyyatlarında istifadə olunan qeyri-metrik ölçüdür. Qədim rus ölçüsü kimi – 12,8 qrama bərabər olmuşdur; Almaniyada lot – 16,67 qrama bərabərdir.
- lotereya təşkilatçısı tərəfindən lotereya biletlərinin (onlara bərabər tutulan digər məlumat daşıyıcılarının) yayılması, lotereya iştirakçıları arasında uduş fondunun oynanılması və uduşlu lotereya biletlərinin (onlara bərabər tutulan digər məlumat daşıyıcılarının) sahiblərinə uduşların verilməsi (ödənilməsi) yolu ilə keçirilən kütləvi oyundur. Bir neçə forması fərqləndirilir: stimullaşdırıcı lotereya - malın (işin, xidmətin) satışını stimullaşdırmaq məqsədilə həmin malı (işi, xidməti) almış şəxslər arasında keçirilən lotereya forması; tirajlı lotereya uduş fondu əvvəlcədən təyin edilmiş vaxtda oynanılan lotereyanın keçirilməsi forması; ani lotereya- uduşu lotereyanın iştirakçısı tərəfindən lotereyada iştirak hüququnu təsbit edən lotereya bileti əldə etdikdən dərhal
sonra digər
lotereya iştirakçılarından asılı olmadan müəyyən olunan lotereyanın keçirilməsi forması; məqsədli lotereya-müvafiq icra hakimiyyəti orqanının qərarı
ilə dövlət
əhəmiyyətli layihənin maliyyələşdirilməsi məqsədi ilə keçirilən lotereya forması və s.
407
-M- Maaş, məvacib ........................................... 412 Maastrixt müqaviləsi .................................. 412 Maddi istehsal sferasının digər fəaliyyət növlərinin məhsul buraxılışı ....................... 412 Maddi aktivlər ............................................ 412 Maddi aktivlik ............................................ 412 Maddi dövriyyə vasitələri ehtiyatlarının dəyişməsi .................................................... 412 Maddi investisiya mallarının satışı ............ 412 Maddi qeyri-istehsal aktivləri .................... 412 Maddi məhsullara qoyulan ümumi investisiyalar .............................................. 412 Maddi vasitələrə investisiya qoyuluşları .... 413 Maddiləşmiş əmək xərcləri əmsalları ........ 413 Magistral qaz kəmərləri ............................. 413 Magistral neft kəmərləri ............................. 413 Mağaza ....................................................... 414 Mağazalarda ticarət .................................... 414 Makroiqtisadi model .................................. 414 Makroiqtisadiyyat ...................................... 414 Maksimum mümkün olan (malik olunan) iş günü fondu ................................................. 414 Maqnit diski ............................................... 414 Mal dövriyyəsinin müddəti ....................... 414 Mal dövriyyəsinin əmtəə strukturu ............ 414 Mal göndərənlərin (yalnız pərakəndə ticarətdə) tipləri üzrə alışın bölüşdürülməsi ........................................... 415 Mal göndərmənin bazis (ilkin) şərtləri ....... 415 Mal göndərmənin bərabərliyi ..................... 415 Mal göndərmənin şərtləri ........................... 415 Mal satışı (alışı) ölkəsi ............................... 415 Mal və xidmət ehtiyatlarının dəyişməsi ..... 416 Mal və xidmətlər hesabı ............................. 416 Mal və xidmətlər üzrə xarici iqtisadi saldo 416 Mal və xidmətlərə vergilər ......................... 416 Mal və xidmətlərin alınması ...................... 416 Mal və xidmətlərin alınmasının ümumi dəyər və həcmi ..................................................... 417 Mal və xidmətlərin xarici iqtisadi hesabı ... 417 Mal və xidmətlərin qeyri-bazar istehsalçıları ............................................... 417 Mal və nəqliyyat vasitələrinin Azərbaycan Respublikasına idxalı və Azərbaycan Respublikasından ixracı ............................. 417 Malın gömrük dəyəri .................................. 418 Malın keyfiyyəti ......................................... 418 Malın təyinat (istehlak) ölkəsi.................... 418 Maliyyə ...................................................... 418 Maliyyə aktivləri ........................................ 418 Maliyyə ehtiyatları və məsrəfləri balansı ... 418 Maliyyə fəaliyyəti ...................................... 418 Maliyyə gəlirləri ........................................ 419 Maliyyə hesabatları .................................... 419 Maliyyə hesabı ........................................... 419 Maliyyə xərcləri ......................................... 419 Maliyyə xidməti ......................................... 419 Maliyyə icarəsi, maliyyə lizinqi ................ 419 Maliyyə idarələri ........................................ 419 Maliyyə ili .................................................. 419 Maliyyə investisiyaları ............................... 420 Maliyyə kapitalı ......................................... 420 Maliyyə korporasiyaları ............................. 420 Maliyyə korporasiyaları bölməsi ............... 420 Maliyyə lizinqi ........................................... 420 Maliyyə lizinqindən istifadə etməklə əldə edilmiş maddi əmtəələrin dəyəri ................ 420 Maliyyə mənfəəti ....................................... 421 Maliyyə risklərinin sığortalanması ............ 421 Maliyyə statistikası .................................... 421 Maliyyə təhlili ............................................ 422 Maliyyə tələbi ............................................ 422 Maliyyə uçotu ............................................ 422 Maliyyə vasitəçilərinin şərti hesablanmış məhsulları .................................................. 422 Maliyyə vasitəçiliyi ................................... 422 Maliyyə vasitəçiliyi üzrə xidımətlər .......... 423 Maliyyə yardımları (subsidiyaları) ............ 423 Maliyyə, kredit, sığorta, pensiya təminatı xidmətlərinin buraxılışı .............................. 423 Maliyyə-sənaye qrupu ............................... 423 Mal-qara və quşların sayı ........................... 423 Mal-qaranın ümumi baş sayı ..................... 424 Mallar ......................................................... 424 Malların aparılmasının gömrük məntəqəsi 424 Malların gətirilməsi və göndərilməsinə müvəqqəti icazə ......................................... 424 Malların gətirilməsinin gömrük məntəqəsi 424 Malların hərəkət kanalları .......................... 424 Malların hərəkəti haqqında məlumatların konfidensiallığı .......................................... 424 Malların hərəkətinin xüsusi növləri ........... 425 Malların keyfiyyəti haqqinda sertifikat ..... 425 Malların passiv (çıxış) emalı ..................... 425 Malların rəqabətə davamlılığı .................... 425 Malların sərbəst dövriyyəyə buraxılması ... 425 Mal nişanı .................................................. 425 Manat ......................................................... 425 Mantissa ..................................................... 425 Marja .......................................................... 425 Marker ........................................................ 425 Marketinq ................................................... 425
408
Marketinq xərcləri ...................................... 426 Marketinq xidməti ...................................... 426 Marketinq məlumatları ............................... 426 Marketinq tədqiqatı .................................... 426 Marketinqə investisiya qoyuluşları ............ 427 Marketinqin ətraf mühiti ............................ 427 Market-meyker ........................................... 427 Markov prosesi ........................................... 427 Marten sobasının faydalı həcmindən istifadə əmsalı ......................................................... 427 Maska ......................................................... 427 Maskulinizasiya ......................................... 427 Maşın qrafikası ........................................... 427 Maşın və avadanlıqlar ................................ 427 Maşın və avadanlıqlara investisiya qoyuluşları .................................................. 428 Maşın və avadanlıqlara qoyulan ümumi investisiyalar .............................................. 428 Material dövriyyə vasitələrinin ehtiyatları . 428 Materialın faydalı məsrəfi .......................... 428 Matrilokal nikah ......................................... 428 Maya dəyəri................................................ 428 Maya dəyəri üzrə göstəricilərin qiymətləndirilməsi prinsipləri .................... 429 Maya dəyərinin kalkulyasiyasi................... 429 Median yaş ................................................. 430 Mediana ...................................................... 430 Mehmanxana xidmətləri ............................ 430 Mehmanxana və mehmanxana tipli müəssisələr ................................................. 430 Mehmanxanalar (motellər, gəlmələr üçün yataqxanalar) tərəfindən verilən çarpayı- günlər ......................................................... 430 Mehmanxanaların (motellərin, gəlmələr üçün yataqxanaların) birdəfəlik tutumu .............. 430 Mehmanxanaların (motellərin, gəlmələr üçün yataqxanaların) ümumi sahəsi .................... 430 Mexaniki seçmə ......................................... 430 Merçendayzinq ........................................... 431 Menecment ................................................. 431 Meşə bərpası .............................................. 431 Meşə ehtiyatları statistikası ........................ 431 Meşə fondu ................................................. 431 Meşə ilə örtülü sahə ................................... 432 Meşə ilə örtülü torpaq sahələrinin payı ...... 432 Meşə təsərrüfatı məhsullarının buraxılışı ... 432 Meşələrin əkilməsi və səpini ...................... 432 Meşələrin ziyanvericilərdən və xəstəliklərdən qorunması ................................................... 432 Meşəyə qulluqla bağlı ağacların kəsilməsi 433 Metod ......................................................... 433 Metodika .................................................... 433 Metodologiya ............................................. 433 Metodoloji tövsiyə ..................................... 433 Meyarın gücü ............................................. 433 Məcburi köçkün ........................................ 433 Məcburi miqrasiya ..................................... 433 Məcburi sosial sığorta sahəsində xidmətlər .................................................... 433 Məcmu pul kütləsi ..................................... 434 Məcmu tələb .............................................. 434 “Məcmu tələb – məcmu təklif” .................. 434 Məcmu vahid ............................................. 434 Məcmu vahidlərinin əlamətləri .................. 434 Mədən (mədənçıxarma) sənayesi .............. 435 Mədəniyyət statistikası .............................. 435 Mədəniyyət və incəsənət xidmətlərinin göstərilməsi ............................................... 435 Mədəniyyət və istirahət parkı .................... 435 Məhdud məsuliyyətli cəmiyyət.................. 435 Məhdud məsuliyyətli şirkət ....................... 435 Məhdudlaşdırımış girişlə məlumatlar ........ 435 Məhkəmə statistikası ................................. 435 Məhkum olunanların sayı .......................... 435 Məhkumların tərkibi .................................. 435 Məhkumluğun indeksi ............................... 436 Məhsul ....................................................... 436 Məhsul istehsal edən sahələr və xidmət göstərən sahələr ......................................... 436 Məhsul vahidinə sərf edilən yanacağın xüsusi çəkisi .......................................................... 436 Məhsul vahidinə sərf olunan elektrik enerjisinin xüsusi çəkisi ............................. 436 Məhsul vahidinə sərf olunan material və xammal sərfinin xüsusi çəkisi .................... 436 Məhsul vahidinin əmək tutumu ................. 436 Məhsul və xidmətlər istehsalı və bölüşdürülməsinin sahələrarası balansı ..... 436 Məhsuldarlıq .............................................. 437 Məhsullar üzrə maliyyə yardımları ............ 437 Məhsullara vergilər .................................... 437 Məhsulların çeşidi ...................................... 437 Məhsulların qalığı ...................................... 437 Məhsulların tipi üzrə dövriyyənin faiz ifadəsində bölüşdürülməsi ......................... 437 Məhsulun fiziki həcm indeksi .................... 438 Məhsulun istehsalı və satışına xərclər ....... 438 Məhsulun material tutumu ......................... 439 Məhsulun rəqabətə davamlılığı .................. 439 Məxfi məlumatlar ...................................... 439 Məktəbdənkənar təhsil üçün təhsil müəssisələri ................................................ 439 Məktəbəqədər təhsil müəssisələri .............. 439
409
Məktəbəqədər yaşda olan uşaqların məktəbəqədər təhsil müəssisələrində yerlərlə təminatı....................................................... 439 Məqsədli registr.......................................... 440 Məlum (daşınan) mallar ............................. 440 Məlumat axtarış dili ................................... 440 Məlumat bankı ........................................... 440 Məlumat bazalarının idarə edilməsi sistemi ........................................................ 440 Məlumat bazasının inzibatçısı .................... 440 Məlumat bolluğu ........................................ 440 Məlumat ehtiyatlarının, məlumat sistemlərinin, texnologiyalarının sahibi ..... 440 Məlumat formatı ........................................ 440 Məlumat istifadəçisi ................................... 440 Məlumat kitabi ........................................... 440 Məlumat massivləri üzərində əməliyyatlar 440 Məlumatlandırma sahəsində beynəlxalq standartlar ................................................... 440 Məlumatlar ................................................. 440 Məlumatlar bazası ...................................... 440 Məlumatlar bazasının idarəetmə sistemi .... 441 Məlumatlar dəsti ........................................ 441 Məlumatlar massivi .................................... 441 Məlumatlara nəzarət ................................... 441 Məlumatların seçmə işlənməsi ................. 441 Məlumatların (yekunların) statistik metodlar bankı ........................................................... 441 Məlumatların düzgün təqdim edilməsi ...... 441 Məlumatların hazırlanması vasitəsi ........... 441 Məlumatların işlənməsi .............................. 441 Məlumatların işlənməsi sistemi ................. 441 Məlumatların işlənməsində indekslər ........ 442 Məlumatların işlənməsinin avtomatlaşdırılması .................................... 442 Məlumatların qorunması barədə qanun...... 442 Məlumatların maşın daşıyıcısı ................... 442 Məlumatların ötürülməsi ............................ 442 Məlumatların strukturu .............................. 442 Məlumatların texnoloji bazası .................... 442 Məlumatların teleişlənməsi ........................ 442 Məlumatların təhlili.................................... 442 Məlumatların təsnifləşdirilməsinin və kodlaşdırılmasının vahid sistemi ................ 442 Məlumatların vaxtın bölüşdürülməsi rejimində işlənməsi .................................... 442 Məlumatların verilməsi .............................. 443 Məlumatların yayılmasının xüsusi standartları .................................................. 443 Məlumat-sorğu xidməti .............................. 443 Məlumat-telekommunikasiya sistemi ........ 443 Mənəvi aşınmanın müddəti ........................ 443 Mənəviyyat statistikası .............................. 443 Mənfəət (zərər) .......................................... 443 Mənfəət və qarişiq gəlir ............................. 444 Mənfəət və zərərlər hesabı ......................... 444 Mənimsəmə mərhələsi ............................... 444 Mənşə ölkə ................................................. 444 Mənşə regionu ........................................... 444 Mənzil ........................................................ 444 Mənzil fondu .............................................. 444 Mənzil sahibliyinə zəmanətli hüququ olan ev təsərrüfatlarının payı .................................. 445 Mənzil təsərrüfatı xidmətlərinin buraxılışı 445 Mənzil tikintisi ........................................... 445 Mənzil-kommunal təsərrüfatı .................... 445 Mənzil-kommunal təsərrüfati xidmətləri ... 446 Mənzil-kommunal təsərrüfatı statistikası .. 446 Mənzillərin özəlləşdirilməsi ...................... 446 Mərkəzi dövlət idarəetmə orqanları ........... 446 Mərkəzləşdirilmiş kreditlər ........................ 446 Məskən tipləri ............................................ 446 Məskənlərin əhali çoxluğu ......................... 446 Məskənlərin sıxlığı .................................... 446 Məskunluq arealı ....................................... 446 “Məsrəflər-buraxılış”ın (input-output analysis) təhlili ........................................... 446 Məsuliyyətin sığortalanması ...................... 446 Məşğul qadınların sayı ............................... 447 Məşğul şəxslər ........................................... 447 Məşğul şəxslərin sayı ................................. 447 Məşğulların sayı ......................................... 447 Məşğulluğa aid proqnoz ............................ 447 Məşğulluq .................................................. 448 Məşğulluq xidməti işçilərinə ödənişlər ...... 449 Məşğulluq statistikası ................................ 449 Məzənnənin tənzimlənməsi ....................... 449 Məzuniyyət ................................................ 449 MHS variantları ......................................... 450 Mikro ehm ................................................. 450 Mikrofişləmə .............................................. 450 Mikroiqtisadi model ................................... 450 Mikroiqtisadiyyat ....................................... 450 Mikroprosessor .......................................... 450 Mikrosiyahıyaalma .................................... 450 Miqrant ...................................................... 451 Miqrantlarin statistik qeydiyyat vərəqəsinə qoşulan kəsmə talon ................................... 451 Miqrasiya ................................................... 451 Miqrasiya axını .......................................... 451 Miqrasiya amilləri ...................................... 451 Miqrasiya dövriyyəsi ................................. 452 Miqrasiya göstəriciləri ............................... 452 Miqrasiya koqortası ................................... 453 410
Miqrasiyaların illik sayı ............................. 454 Miqrasiyanın cari uçotu ............................. 454 Miqrasiyanın intensivliyi ........................... 454 Miqrasiyanın öyrənilmə metodları ............. 454 Miqrasiyanın uçotu .................................... 455 Milli gəlir ................................................... 455 Milli gəlirin fiziki həcm indeksi................. 455 Milli hesablar ............................................. 455 Milli hesablar sistemi ................................. 455 Milli hesablar sistemində xidmətlər ........... 455 Milli hesabların tərtibi ................................ 456 Milli istehlak strukturunda əhalinin yoxsul kvintil hissəsi.............................................. 456 Milli nəqliyyat vasitələri ............................ 456 Milli parlamentlərdə qadınlar tərəfindən tutulan yerlərin payı ................................... 456 Milli sərvət ................................................. 456 Milli son istehlak ........................................ 456 Milli yığım ................................................. 457 Mini EHM .................................................. 457 Minilliyin inkişaf məqsədləri ..................... 457 Mini-market ............................................... 457 Minimum istehlak büdcəsi ......................... 457 Mnemokod ................................................. 457 Moda .......................................................... 457 Modelin eyniləşdirilmə şərti ...................... 457 Modelin struktur forması ........................... 458 Modellər bankı ........................................... 458 Modellərin qiymətləndirilməsi ................... 458 Modellərin salınmış forması ...................... 458 Modellərin spesifikasiyası.......................... 458 Modelləşdirmə metodu .............................. 458 Monetar qızıl .............................................. 458 Monetarizm ................................................ 458 Monitor....................................................... 458 Monitorinq ................................................. 459 Monoqrafik tədqiqat ................................... 459 Monolokal nikah ........................................ 459 Monometalizm ........................................... 459 Mono-regional göstəricilər ......................... 459 Mövcud bina və tikililərə qoyulan ümumi investisiyalar .............................................. 459 Mövcud əhali.............................................. 459 Mövcud mallar ........................................... 460 Mövsümi dəyişmə ...................................... 460 Mövsümi dəyişmələrə düzəlişlər ............... 460 Mövsümi dəyişmələrin hamarlanması ....... 460 Mövsümi dəyişmələrin təshih edilməsi...... 460 Mövsümi istehsal ....................................... 460 Mövsümi işçilər.......................................... 460 Mövsümilik ................................................ 461 Mövsümilik əmsalı ..................................... 461 Mövsümilik göstəriciləri ............................ 461 Mövsümilik indeksi ................................... 462 Mövsümilik kütləsi .................................... 462 Multikollinearlıq ........................................ 462 Multiplikasion nəticə ................................. 462 Multiplikator .............................................. 462 Multiproqramlaşdırma ............................... 463 Multiprosessor rejimi ................................. 463 Muzdla işləməyən şəxslər .......................... 463 Muzdla işləyənlər ....................................... 463 Muzdlu heyətin sayı ................................... 463 Muzdlu işçi qüvvəsi ilə şəxsi ev təsərrüfatlarının aparılması üzrə xidmətlər 463 Muzdlu işçilər ............................................ 463 Muzdlu işçilər tərəfindən işlənmiş saatların miqdarı ....................................................... 464 Muzdlu işçilərin əmək haqqı ..................... 464 Muzdlu işçilərin sayı .................................. 465 Muzdlu işçilərin sosial sığortaya ayırmaları ................................................... 465 Muzdsuz işləyənlər .................................... 465 Muzey ........................................................ 465 Müayinə olunan məcmu ............................ 465 Mücərrəd maşın ......................................... 465 Mücərrəd üsul ............................................ 465 Müdafiə sənayesinin konversiyası ............. 465 Müdir (menecer) ........................................ 465 Müəssisə hüquq obyekti kimi .................... 466 Müəssisə iqtisadi anlayış kimi ................... 466 Müəssisə iqtisadi kateqoriya kimi ............. 466 Müəssisə, firma, şirkət ............................... 466 Müəssisədən kənarda istifadə olunan nəqliyyat vasitələri ..................................... 466 Müəssisələr qrupu ...................................... 467 Müəssisələr statistikası .............................. 467 Müəssisələr statistikasının iqtisadi statistikada yeri ............................................................. 469 Müəssisələr tərəfindən həyata keçirilən ticarət formaları ......................................... 469 Müəssisələr üçün statistik yük ................... 469 Müəssisələrin (iş verənin) işçi qüvvəsinə çəkdikləri xərclər ....................................... 469 Müəssisələrin (və ya yerli vahidlərin) əlavə dəyər və ya dövriyyə üzrə bölüşdürülməsi 470 Müəssisələrin (və ya yerli vahidlərin) məşğul işçilərin sayı və ya işlənmiş saatların miqdarına görə bölüşdürülməsi ................. 470 Müəssisələrin (və ya yerli vahidlərin) səciyyəvi xüsusiyyətləri və sayı üzrə göstəricilər ................................................. 470 Müəssisələrin birlikləri və kooperasiyaları 471 Müəssisələrin daxili təsnifatı ..................... 471 411
Müəssisələrin demoqrafiyası ...................... 471 Müəssisələrin innovasiya fəallığı səviyyəsi göstəriciləri................................................. 471 Müəssisələrin maliyyə sabitliyi əmsalları .. 471 Müəssisələrin meydana gəlməsi ................. 472 Müəssisələrin sayı ...................................... 472 Müəssisələrin və rabitə məntəqələrinin sıxlığı .......................................................... 473 Müəssisənin “xalis” yaradılması ................ 473 Müəssisənin assosiasiyada iştirakı və ya digər müəssisələrlə əməkdaşlığı haqqında saziş . 473 Müəssisənin fəaliyyətinin dayanması ........ 474 Müəssisənin genişləndirilməsi ................... 474 Müəssisənin istehsal etdiyi malların satışı . 474 Müəssisənin rentabelliyi ............................ 474 Müəssisənin səlahiyyətli işlər müdiri ......... 474 Müəssisənin statusu.................................... 474 Müəssisənin ümumi enerji gücü ................ 474 Müəssisənin ümumi məhsulu ..................... 474 Müəssisənin yenidən qurulması ................. 474 Müəyyən ölüm səbəbindən ölmək ehtimalı....................................................... 475 Müflisləşmə ................................................ 475 Mühasibat balansı ...................................... 475 Mühasibat standartı .................................... 477 Mühasibat uçotu ......................................... 477 Mühasibat uçotu göstəriciləri ..................... 479 Mühasibat uçotunun əmsalları göstəriciləri................................................. 479 Mühasibat uçotunun hesabları ................... 480 Mühasibat uçotunun qayda və prinsipləri .. 480 Mühərrikin gücü ......................................... 480 Müxtəlif qoruyucu vasitələrdən istifadə edən əhalinin sayı ............................................... 481 Müxtəlif qoruyucu vasitələri tətbiq edənlər arasında prezervativlərdən istifadə edənlərin sayı ............................................................. 481 Müqavilə .................................................... 481 Müqavilə qiyməti ....................................... 482 Müqavilə üzrə sifarişçinin xammalının emalı ........................................................... 482 Müqaviləçi ................................................. 482 Müqayisə edilən ......................................... 482 Müqayisə olunan məhsullar ....................... 482 Mülki tikintidən dövriyyə .......................... 482 Mülkiyyət ................................................... 482 Mülkiyyətdən (əmlakdan) gəlir .................. 482 Mümkün yaddaş ......................................... 483 Mümkünlük əmsalı .................................... 483 Mürəkkəb ailə ............................................ 483 Mürəkkəb qiymətləndirmə ......................... 483 Müsabiqə yolu ilə satınalma ..................... 483 Müstəqil dəyişən ........................................ 483 Müstəsna maliyyələşdirmə ........................ 484 Müşahidə proqramı .................................... 484 Müşahidə vahidi ......................................... 484 Müşahidə vaxtı ........................................... 484 “Müşahidələr”in məlumat bazalarının aparılması ................................................... 484 Müştərək (birgə) müəssisələr ..................... 484 Müştərilərə borclar ..................................... 484 Mütəşəkkil cinayətkarlıq ........................... 484 Mütləq xəta ................................................ 485 Mütləq kod ................................................. 485 Mütləq statistika göstəriciləri .................... 485 Mütləq yoxsulluq ....................................... 485 Müvəqqəti (mövsümi) miqrasiya ............... 485 Müvəqqəti idxal ......................................... 486 Müvəqqəti işçilər ....................................... 486 Müvəqqəti qaiblər ...................................... 486 Müvəqqəti yaşayanlar ................................ 486
|