A niyazova. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish

1. Umumbashariy (global). 2. Mintaqaviy (regional). 3. Mahalliy (lokal). 
Dunyo bQyicha kuzatiladigan tabiiy va antropogen xodisalar umumbashariy muammo 
deyiladi. Masalan: 
«Atmosferaning dimiqish»
xodisasi ya`ni SO
2 
miqdori ortib borishi er 
yuzasining isishiga sababchi bQlmoqda. «Ozon qatlamining siyraklashishi» atmosferadagi 
ozonning eng muhim xususiyati uning doimo hosil bo`lib va parchalanib turishidir. Ozon quyosh 
nurlari ta`sirida kislorod, azot oksidi va boshqa gazlar ishtirokida hosil bo`ladi. Ozon kuchli 
ul’trabinafsha nurlarini yutib qolib er yuzidagi tirik organizmlarni ximoya qiladi. Ul’trabinafsha 
nurlar miqdorining ortishi tirik organizmlarga salbiy ta`sir qiladi. 

---

Chuchuk suv muammosi.
Quruqlikda chuchuk suv va uning biosferadagi roli nihoyatda 
katta chuchuk suv zahirasi asosan qutblardagi muzliklardadir. jamiyatning rivojlanishi bilan 
aholining chuchuk suvga bo’lgan talabi ortib bormoqda. Yiliga 3-3,5 ming km
3 
suv sarflanadi. 
Pestitsidlardan foydalanish muammosi. 
Ushbu zaharli kimyoviy moddalar guruxi 
begona o`tlar, zararkunanda hashorotlar va boshqa hayvonlar, o`simliklarda kasallikni keltirib 
chiqaruvchi mikroorganizmlarga qarshi kurashda foydalaniladi. Buning natijasida insonga va 
atrof-muxitga katta ta`sir ko’rsatilmoqda. 
Tirik tabiatdagi Qsimlik va hayvon turlari sonining qisqarish muammosi.
Er yuzidagi 
hayotni ta`minlashda o`rmonlarning ahamiyati juda katta. Hozirgi vaqtda quruqlikning 30%, 
ya`ni 3,8 mlrd. gektar er o`rmonlar bilan qoplangan. o`rmonlarni xo`jalik faoliyati maqsadida 
ko’plab kesilmoqda. Shuning uchun flora va faunani yQqolib ketishini oldini olish uchun «Qizil 
kitob» yaratilgan. 
2. Mintaqaviy ekologik muammolar.
Er yuzining muayyan mintaqasi o`ziga xos tabiiy-
iqlimiy, ijtimoiy-ekologik, etnografik xususiyatlari uni tabiat bilan inson o`rtasidagi o`zaro aloqa 
munosabatlari harakterini belgilab beradi. 
Masalan: Markaziy Osiyodagi mintaqaviy ekologik muammolaridan eng muhimi Orol va 
Orolbo`yi muammosidir. Suvining sho`rlanishi darajasi 9-10 g/l dan 34-37 g/l gacha ortdi, 
dengiz satxining o`rtacha pasayishi 80-110 sm. Bu esa o`z navbatida juda katta ekologik 
muammolarni keltirib chiqarmoqda.