A. T. G 'o fu ro V, S. S. F a y z u lla y e V, A. K. R a X im o V, B. Z o X id o V a, F. I. M a tk a r im o V
-rasm. Kromanyon yovvoyi bizon ustidan g ‘olib ekanligi tasviri
Yüklə 5,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
16-rasm. Kromanyon yovvoyi bizon ustidan g ‘olib ekanligi tasviri
(rasmi)ni ishlamoqda 83 M ehnat qurollari va buyumlar yasash, texnikasi neandertal- lamikiga qaraganda ancha mukammal bo ‘lgan. XX asrning 80-yillariga qadar, antropologiya va arxeologiya fanlarida hozirgi zamon tipidagi odamlar 35—40 ming yillar muqaddam paydo bo‘lganlar degan xulosa barcha olimlar tom o nidan qabul qilingan edi. Chunki Yevropa Osiyoda olib borilgan tadqiqotlar va suyak topilmalar shunday xulosaga kelishni da’vat etardi. Olimlar kramonon odamga tegishli suyaklar Fransiyaning Kramon’on g ‘oridantopilgan. Yuksak rivojlanganneoandertallaming suyak qoldiqlari Yaqin Sharq Isroilda (ko‘plab topilganini e ’tiborga olib hozirgi zamon tipidagi odamlaming dastlabki vatani Yevropa yoki Yaqin Sharq b o ‘lishi kerak degan xulosaga kelgan edilar. XX asrning 60-yillaridan boshlab Afrikada olib borilgan arxeologik, antropologik tadqiqotlar yuqoridagi ikki xulosani ham haqiqatdan anchagina yiroq ekanligini ko ‘rsatdi. Dalillarga murojaat etamiz. 1969-yili Londonda nashr qilinayotgan nufuzli “ Wature” jum alida bundan ikki yil oldin Habashistonning Omo daryo vodiysida, Turkan k o ‘lining shimoliy qirg‘og‘ida Kibish deb nomlangan geologik yotqiziq kavlaganida topilgan odam kalla suyagi va boshqa suyaklar tuzilishi nihoyatda hozirgi zamon tipida odamlar suyagiga o ‘xshash ekanligi to ‘g ‘risida maqola chop etiladi. Maqolada qayd etilishicha uning kalla, peshona, ensa suyaklari tuzilishiga ko‘ra to‘lug‘ hozirgi zamon tipidagi odamlaming shunday suyaklariga o ‘xshashligi. Iyak suyagi oldinga chiqqanligi, hamda skletning boshqa suyaklari qazilmasi topilgan odamni Homo sapiyensga to ‘lig‘ yaqinlashtiradi. Omo suyaklari uchragan qatlamdagi chanoqlami toriy-uram metodi bilan tahlil qilinganda uning yoshi 130 ming yillar atrofida ekanligi m a’lum bo‘Idi. Vaxolanki, antropologlar shu paytgacha yevropada topilgan kramonon suyaklariga asoslanib Homo sapiyens Yer yuzida 40 ming yillar arafasida kelib chiqqan degan fikrda edilar. 84 XX asrning 70-yillariga qadar Homo sapiyens vatani Yev ropa deb hisoblardilar. 130 ming yillar oldin yashagan Omo egasini Afrikada topilishi yuqoridagi har ikki fikrni asossiz ekanligini ko‘rsatdi. Arxeologik, antropologik tekshirishlar da vom etdirilib. Xabashistonning Dire Daua, keyinchalik Xerto deb ataluvchi joylaridan topilgan uchta kalla suyakning bittasi yaxshi saqlanganligi, hamda u bundan 160 ming yillar muqaddam yashagan odamga tegishli m a’lum qilindi. Homo sapiyens 40 ming yil ernas, undan ancha ilgari paydo bo ‘lganligini Toshkent viloyatining Obi-raxmat g ‘oridan topilgan odam suyaklari ham tasdiqlaydi. 1998-2008-yillar davomida aka- demik U.I.Islamov 0 ‘zbekiston Rossiya Fanlar Akademiyasini Sibir filialidagi arxeologiya va etnografiya institut direktori A. Derevyanko, ilmiy xodim A.Krivoshapkin, AQSh, Angliya, Germaniya, Fransiya, Yaponiya, Avstriya, Avstraliya, Polsha tomonidan olimlar tekshirishcha Obi-raxmat g 'o r lari da topilgan qazilma holdagi odamning quloq supra sini tuzilishi neandertal, miya hajmi va tishlarining shaklli bo‘yicha hozirgi zamon tipidagi odamga o'xshashligi m a’ium bo ‘ldi. Shunga asoslanib olimlar o ‘tmishida Markaziy Osiyoda faqat neandertal odami emas, balki hozirgi zamon odamiga o ‘xshash odamlar yashagani va bu ikki xil odami o ‘rtas.ida nikohlar sodir boTgani haqida bir to ‘xtamga keldilar. Yüklə 5,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|