1-rasm.
Hajmiy og‘irlikni aniqlash voronkasi.
Laboratoriya ishini o’tkazishda foydalaniladigan o’quv materiallari:
ko’rgazmalai
qurollar, natural namunadagi qurilish materiallari(bog’lovchi), virtual namunadagi o’quv-
laboratoriya jihozlari, xisoblash jadvallari.
Foydalanilgan adabiyotlar ro’yxati
99.
Qosimov I.K. Qurilish materiallari. Darslik. T., Mexnat. 2004.
100.
Maxmudova N.A.Bog‘lovchi moddalar. O‘quv qo‘llanma. T., Arxitektura,
qurilish innovatsiya va integratsiya markazi. 2012.
101.
Nuritdinov X.N., Qodirova D.SH. Bog‘lovchi moddalar va qurilish materiallarini
tadqiq etish usullari. O‘quv qo‘llanma. T., Arxitektura, qurilish innovatsiya va integratsiya
markazi., 2012.
102.
Voljenskiy A.V. Mineralnыe vyajuщie veshestva. M., Stroyizdat. 1979.
103.
N.A.Maxmudova Bog‘lovchi moddalar. O‘quv qo‘llanma. (lotin imlosida). T.
Arxitektura, qurilish innovatsiya va integratsiya markazi. 2015.
104.
Samig‘ov N.A. Bino va inshootlarni ta’mirlash materialshunosligi. TAQI. T.
2005.
105.
N.J.Parsaeva, I.Bozozrov “Bog’lovchi moddalar laboratoriya ishlarini bajarish
bo’yicha o’quv qo’llanma(Praktikum)”.
3- LABORATORIYA ISHI (2 soat)
MAVZU:GIPSNING MAYDALIK DARAJASINI ANIQLASH
Laboratoriya ishini bajarish uchun kerakli asbob-uskunalar:
216
4.
Quritilgan gips kukuni,
5.
elektron tarozi,
6.
0,2 nomerli elak
Laboratoriya ishini o’tkazish tartibi:
Quritish javonida 50-55°C haroratda bir soat
mobaynida quritilgan gips namunasidan tarozida 50 g tortib olinadi, bunda tarozi pallasiga soat
oynasini qo‘yish va gipsni shu oyna ustida tortish lozim. Tortib olingan gips turi 0,2 nomerli
elakdan o‘tkaziladi. Gipsni elaganda elakning qopqog‘ini bekitish kerak, gips qo‘lda elanadi,
yoki elakni silkitib turadigan asbobga o‘rnatiladi. Elash jarayoni odatda 5-7 minut davom etadi,
keyin asbob to‘xtatilib, elakning tubi ehtiyotlik bilan ajratib olinadi va gips kukuni boshqa
idishga solinadi. Tekshirib ko‘rish maqsadida (elakning tubini olib qo‘yib) gips qog‘oz ustiga
elanadi. Birdaqiqa davomida elakdan eng ko‘pi 0,05 g gips tushsa, elash nihoyasiga yetkazilgan
hisoblanadi. Gips kukunining maydalanganlik darajasi elakda qolgan gips massasining dastlabki
namuna massasi (50 g)ga nisbati sifatida aniqlanadi, bunda yo‘l qo‘yiladigan xatolik 0,1% dan
ziyod bo‘lmasligi lozim. Ikki marta sinash natijalarining o‘rtacha arifmetik qiymati gips
kukunining mayinlik qiymati sifatida qabul qilinadi.
Hisoblash formulasi:
Gips namunasi- m
1
Elakda qolgan qoldiq –m
2
Maydalik darajasi –M
3-rasm. № 02 elak
(O‘zRST 768-97. Gips bog‘lovchilar. Sinash usullari)
Maydalik darajasi bo‘yicha texnik talablar.
Gipsni turi
Maydalik darajasi turi
Elakda qolgan to‘la qoldik (№ 0,2 mm
li elak), % ko‘p emas.
Dag‘al maydalanganlik
I
23%
O‘rtacha
maydalanganlik
II
14%
Nozik maydalanganlik
III
2%
Ta'rif. Gipsning maydalik darajasi 0,2 nomerli elakda elangandan keyin qolgan
qoldiqning miqdori bilan ifodalanadi.
3-jadval
№
Sinash uchun
olingan gipsning
massasi,g
Qoldiqning massasi
Elakdan o‘tgan gipsning
massasi
g
%
g
%
1
2
3
Xulosaga O‘zPCT talabiga mos kelish yoki kelmasligi yozilsin.
%
100
1
m
m
M
|
