A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin
Genlarning o‘zaro epistaz ta’siri
Yüklə 3,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Genlarning o‘zaro epistaz ta’siri.
Fenotipda bir dominant genning allel bo‘lmagan ikkinchi dominant gendan ustunlik qilishi epistaz deb ataladi. Bu qonuniyatning mohiyatini tovuq zotlarida pat rangining ir siylanishi misolida ko‘rib chiqaylik. Patlari oq rangdagi ikkita tovuq zotlarining fenotipi bir xil bo‘lsa ham ularning bu belgi bo‘yicha geno tiplari har xilligi aniqlandi. Buni tekshirish uchun har ikkalasi ham Oq Oq Gametalar Qizil 125 GENETIKA ASOSLARI V BO‘LIM oq patli tovuq zotlariga chatishti rildi. F 1 da hamma duragaylarning pati oq rangli chiqdi. F 1 duragay avlodidagi xo‘roz va tovuqlarni o‘za ro chatishtirib olingan ikkinchi avlodda patning rangi bo‘yicha ikki ta fenotipik guruhga ajralish kuzatildi. Ularning 13/16 qismi oq patli, 3/16 qismi esa qora patli tovuqxo‘rozlar ekanligi aniqlandi. Shunday qilib, ikkita oq patli tovuq zotlarini chatishtirib olingan du ragaylarning ikkinchi avlodida yangi belgi (patning qora bo‘lishi)ga ega bo‘lgan organizmlar paydo bo‘ldi. Endi tovuqlardagi pat rangining bun day tarzda irsiylanib F 2 da xilmaxil ajralish kuzatilishining genotipik asoslari bilan tanishaylik. Tovuq zotlarida IiCC, IICC, IiCc, iicc, IIcc, Iicc genotiplar patning oq bo‘lishini ta’minlaydi. iiCC, iiCc genotiplar esa patning qora bo‘lishini ta’min etadi. Tovuq zotlarida patning oqqora bo‘lishi ikki juft allel bo‘lmagan genlarga bog‘liq. Ularning birinchi juf ti Cc genidir. Bu genning dominant alleli (CC) va (Cc) holatda patning qora bo‘lishini ta’minlaydi. Bu genning (cc) holati patning oq bo‘lishiga zamin yaratadi. Unga allel bo‘lmagan ikkinchi juft gen Ii esa, Cc gen ning faoliyatini boshqaradi. Bu gen ingibitor gen deb ataladi va II, Ii ho latlarida patga rang beruvchi (C) genining faoliyatini to‘xtatadi. Natijada C geni genotipda bo‘lsa ham, patning qora bo‘lishini fenotipda namoyon eta olmaydi va pat rangi oqligicha qoladi. Shunday qilib, allel bo‘lmagan genlarning o‘zaro epistaz ta’siridagi irsiylanish jarayonida ham duragay av lodlarda, otaona organizmida bo‘lmagan yangi belgilar paydo bo‘ladi. Yüklə 3,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|