A. Zikiryayev, A. To ‘ xtayev, I. Azimov, N. Sonin
Yüklə 3,77 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
‘
sadi va rivojlanadi . o‘sish organizmlar tomonidan ozuqa moddalarni o‘zlashtirish hisobiga amalga oshadi. organizmlar tashqi muhitdagi va o‘zida kuzatiladigan barcha o‘zgarish larga ham sezgir bo‘ladi. Buning uchun yashil o‘simliklarning quyosh nuri ta’siriga bo‘lgan munosabatini ko‘rsatib o‘tish kifoya. Demak, tirik organizmlar qo ‘ zg ‘ aluvchanlik xususiyati bilan tavsiflanadi. Shuningdek, tirik organizmlar o ‘ zini o ‘ zi idora etish xususiyatiga ham ega bo‘lib, u organizmni o‘zgaruvchan tashqi muhit sharoitlariga 7 ORGANIK OLAMNING XILMA-XILLIGI I BO‘LIM javoban kimyoviy tarkibi va fiziologik jarayonlarning borishini ma’lum bir me’yorda ushlab turish, ya’ni gomeostaz bilan bog‘liq. Bunda tashqi muhitdan qandaydir ozuqa moddalarni qabul qilishi, yetishmasa organizm o‘zining ichki imkoniyatlaridan foydalanishi, aksincha, ortiqcha moddalarni zaxira sifatida saqlashga o‘tkazishi mumkin. Bunday jarayonlar esa turli yo‘llar bilan, ya’ni nerv, endokrin va boshqa ba’zi bir idora etuvchi tizimlarning faoliyati natijasida amalga oshiriladi. Ko‘pincha biz turmushda hayot doimiy harakatda degan iborani ishlatamiz. Haqiqatdan ham shunday. Barcha tirik organizmlar, ayniqsa, barcha hayvonlar doimiy harakatda bo‘ladi. Hayvonlar o‘ziga ozuqa topish va xavf-xatardan saqlanishi uchun faol harakatda bo‘lishi zarur. Harakatla nish — tirik organizmlar uchun xos bo‘lgan muhim xususiyatlardan biridir. o‘simliklar ham harakatlanish xususiyatiga ega, chunki barglar ham quyosh nurlarini «tutishi» kerak. Ammo ularning harakati juda sekin ro‘y bergani uchun deyarli bilinmaydi. Tirik organizmlarning muhim xususiyatlaridan yana biri Yüklə 3,77 Kb. Dostları ilə paylaş:
|