so lishga imkon yaratdi. Hozirgi davrda ham taqqoslash
usulidan keng foy-
dalanilmoqda.
Tarixiy usulning biologiyada qo‘llanishi Ch. Darvinning nomi bilan
bog‘liq. Bu usul biologiyada chuqur sifatiy o‘zgarishlarni vujudga kelishiga
sabab bo‘ladi. Tarixiy usul hayotiy hodisalarni o‘rganishning
asosiga
aylangan. Chunki bu usul yordamida hozirgi zamon olamini va uning
o‘tmishini ko‘rsatuvchi ma’lumotlar asosida tirik tabiatning rivojlanish
jarayonlarini aniqlash mumkin.
eksperimental yoki tajriba usuli biologiyada o‘rta asrlarda (Abu Ali ibn
Sino) boshlangan bo‘lsa, fizika va kimyo fanlarining ravnaqi tufayli XIX—
XX asrlardan keng qo‘llanila boshlandi.
Bugungi kunda yuqorida qayd
qilingan usul lar o‘rtasidagi farqni aniqlash qiyin.
Endilikda xalq xo‘jaligining deyarli barcha tarmoqlarida biologiya
bilim laridan keng foydalaniladi. Kelajakda biologiyaning amaliy aha miyati
yana da ortib boradi. Bu borada mikroorganizmlar, o‘simliklar,
hayvon-
larning yuqori mahsuldor navlari va zotlarini yaratish katta ahamiyat
kasb etadi. Shu bilan birga tabiiy boyliklardan oqilona foydalanish, tuproq
unumdorligini saqlash va uni oshirish ham muhim o‘rinlarni egallaydi.
Irsiyat va o‘zgaruvchanlik qonunlarini yaxshi bilgan Vatanimiz olim-
lari qishloq xo‘jaligi sohasida juda katta yutuqlarni qo‘lga kiritmoqdalar.
Uy hayvon larining yangi mahsuldor zotlarini va madaniy o‘simliklarning
hosil dor navlarini yara tishda esa bu yutuqlardan keng foydalanish yo‘lga
qo‘yilgan. Siz darslikda g‘o‘za navlarini yaratishda dunyoga dong‘i ketgan
olimlari mizning ishlari bilan tani shasiz.
Mamla katimizda meva, rezavor,
sabzavot ekinlariga qadimdan e’tibor katta bo‘lgan. Shuning uchun dars-
likda, sohib kor olimlari mizning bu sohada erishgan yutuqlari haqida ham
qiziqarli ma’lumotlar keltirilgan.
Mikro organizmlarni o‘rganuvchi olimlarimiz turli xil foydali mod da-
larni ishlab chiqaruvchi mikroblarni tanlash ustida ish olib bor moqdalar.
Tib biyotda ishlatiladigan
dori-darmonlarni olishda, rangli metal lar va
radio aktiv elementlari bo‘lgan rudalarni boyitishda ham mikro orga-
nizmlardan foydala nil moqda. Ayniqsa, chorva
ozuqalarini boyitishda xlo-
rella suv o‘tidan foyda la nishning yo‘lga qo‘yilgani chorvachilikni yanada
rivojlantirishga imkon yaratdi. Darslikda asosiy o‘quv materiallari bilan bir
qatorda qo‘shimcha ma’ lu mot lar, laboratoriya ishlari ham berilgan. Savol
va topshiriqlar esa o‘tiladigan darslarni mustahkamlashga qaratilgan.
Dostları ilə paylaş: