140
GENETIKA ASOSLARI
V BO‘LIM
yosh nuriga juda ta’sirchan bo‘lishi bilan farqlanadi. Gemofiliya va dal
to nizm kasalliklari jinsiy Xxromosomaga birikkan
holda nasldan naslga
o‘tadi.
Xromosoma kasalliklariga
— Daun sindromi,
Klaynfelter sindromi,
ShershevskiyTerner sindromlarini misol qilish mumkin. Xromosoma kas
alliklari xromosoma soni va tuzilishining o‘zgarishi bilan bog‘liq. Daun
sindromi erkaklarda ham ayollarda ham uchraydi. Bu kasallikning kelib
chiqishiga aso siy sabab 21 juft xromosomaning bittaga oshib ketishi
natijasida diploid to‘plam 47 ta bo‘lib qolishidir.
Bu kasallikning asosiy
belgisi, bemorning boshi nomutanosib kichik, yuzi keng, ko‘zlari kichik va
birbiriga yaqin joylashgan bo‘la di. Og‘zi ya rim ochiq, aqliy zaif,
odatda
bepusht, uzoq yashamaydi. Bunday kasallarda yurak va yirik qon tomirlari
nuqsoni ko‘p uchraydi. Klaynfelter sindromi kasaliga uchragan bemorlarda
jinsiy xromosomalar XXY, XXXY bo‘lishi mumkin. Bu kasalga chalin
gan odamlarning odatda qo‘loyoqlari uzun, yelka chanoqqa nisbatan tor,
skelet tuzilishi ayollar skeletiga o‘xshash bo‘ladi, bunday kasallik faqat
erkaklarda uchraydi. Bu kasallikning XXY, XXXY holati o‘rtacha 500 ta
boladan bittasida uchraydi.
Dostları ilə paylaş: