Abituriyentler ushın Qaraqalpaq tili páninen qollanba quwat Jarekeev Tildiń jámiyetlik xızmeti

-qaq/-kek, -ǵaq/-gek, -qaq/-kek, -aq/-ek, -ıq/-ik, -q/-k qosımtaları feyl túbirine jalǵanıp, is-hárekettiń sınlıq, sapalıq, belgilerin bildiretuǵın dórendi kelbetlikler jasaydı: urısqaq, tayǵaq, qorqaq, qashaq, úrkek, qıyıq, ısıq, kesik, jarıq, salpıldaq, jalpıldaq t.b.
-ma/-me, -ba/-be, -pa/-pe qosımtası feyil túbirine qosılıp is-hárekettiń belgisin bildiretuǵın dóredni kelbetlikler jasaydı: quwırma, jılıtpa, búrme, tókpe: quwırma balıq, jılıtpa awqat, búrme kóylek, tókpe shayır
-aq, -awıq/-ewik qosımtası feyillerge jalǵanıp, is-hárekettiń sol zatqa tán qásiyetin bildiretuǵın kelbetlik jasaydı: qorqaq, qashaq, jılawıq, súzewik, tebewik, shaqırawıq, tislewik t.b.
Kelbetliktiń sóz qoslıwı arqalı jasalıwı
Sózlerdiń qoslıwı arqalı qospa kelbetlikler jasaladı. Olar tórtke bólinedi: Biriken kelbetlikler, dizbekli kelbetlikler, jup kelbetlikler, tákirar kelbetlikler.
Birikken qospa kelbetlikler dep eki sózdiń birigiwinen jasalǵan kelbetliklerge aytamız. Olar jazıwda qosılıp jazıladı. Birikken kelbetlikler tómendgi sóz shaqaplarınıń qosılıwınan jasaladı:

1. 
   Kelbetlik + kelbetlik: esersoq, áwmeser (awma-eser) aqquba t.b.
   
2. 
   Kelbetlik + atlıq: ashkóz, jarımes, jalańayaq, qaqpas, jalańbas, sırǵaya (sur qıyal)
   
3. 
   Atlıq + atlıq: qálemqas, almabas (almabas úyrek), suwmurın, jelókpe, piltaban t.b.
   
4. 
   Atlıq + kelbetlik: tamaqsaw, esalań, kózashıq, qatıqulaq (qattı qulaq) t.b.
   
5. 
   Atlıq + kelbetlik feyil: gúdibuzar, estiyar, janashır, qosjaqpas t.b.
   
6. 
   Kelbetlik feyil atlıq: shaymiy (shayqalǵan miy)
   
7. 
   Arttırıw dárejesindegi kelbetliklerdiń birigip ketiwinen: námnaǵan, appaq t.b.
   

Dizbekli qospa kelbetlikler eki yamasa onnan da kóp sózlerdiń dizbekleiwinen jasaladı. Olar jazıwda bólek jazıladı. Dizbekli kelbetlikler úsh túrli usıl menen jasaladı:

1. 
   Kelbetlik + kelbetlik: qara ala, gúreń qızıl, qara torı, torı ala, aq boz, ala qasqa, qan jılım t.b.
   
2. 
   Atlıq+atlıq: er júrek, qoyan júrek, tas bawır, piste murın t.b.
   
3. 
   Kelbetlik+atlıq: aq kókirek, haq kewil, qayıń qaptal t.b.
   
4. 
   Kelbetlik+atlıq+kelbetlik: qızıl shıraylı, aq saqallı, kók kóylekli t.b.
   
5. 
   Sanlıq+ráwish+dórendi kelbetlik: bes qalalı, tórt tuyaqlı, úsh aynalı, kóp aǵzalı t.b.