Abu rayhon beruniy nom id ag I to sh k en t da vlat texn ika u n IV er site ti m. X. Aripova

5.2. Radioelektronikaning diskret elementlari m atem atik 
modellari
Radioelektronikaning funksional komponentlari elektrik model- 
Iarini yaratishda, komponentning ishlash tamoyiliga va unga 
bog‘langan boshqa komponentlarga 
kuchli ta’sir ko‘rsatuvchi 
asosiy bog‘liqliklami ko‘rsatishga harakat qilinadi. Radioelektron 
komponentlarning xarakterli xususiyatlari b o iib , ulaming asosiy
97

---

xarakteristikalari shu komponentlami konstruktiv ishlab chiqarishga 
bogMiqligi hisoblanadi. Bu bog‘liqlik ulaming elektrik modellarida 
albatta hisobga olinishi kerak b o ‘ladi. Agar komponent diskret 
bo‘lsa, uning elektrik modelida korpus va chiqishlaming ta’siri 
hisobga olinishi kerak. Agar komponent integral sxemaning tashkil 
etuvchisi bo‘lib hisoblansa, и holda modelda bu sxema qanday 
ishlab chiqarilganligi hisobga olinishi kerak bo‘ladi. Gibrid-integral 
texnologiya bo‘yicha ishlab chiqarilgan komponentlarda asosning 
va sxemaning alohida elementlari yaratilgan materialning fizik 
xususiyatlarini hisobga olish kerak bo‘ladi. M onolit va monokristall 
mikrosxemalarda, komponentlar modellari bir-birlaridan izolatsi- 
yalanish usullarini, asoslarining elektrofizik xususiyatlarini va 
elementlaming texnologik ishlab chiqarish jarayonlarini tasvirlashi 
kerak. Shu sababli zamonaviy ALS larda bir xil funksiyani 
bajaradigan komponentlaming bir nechtadan modellari yaratilgan 
bo‘ladi. Radioelektronikaning diskret komponentlarini konstruktiv 
ishlab chiqarilishi bo‘yicha yaratilgan elektrik modellami ko‘rib 
chiqamiz.
Plyonkali rezistorlar modeli. 
Plyonkali rezistorlar dielektrik 
asosdagi, past omli kontakt maydonchasi bilan ta minlangan yuqori 
omli rezistiv plyonka hisoblanadi (5.1-rasm).
L
11
■ 
■
, n
• 3 : .• ,«r i ; * v'.r
■
ш
П
—
v
CK
I