Adabiy tur, termin, tahrir va muharrirlik

157

---

Sarlavhalar
1. “Jamiyat” gazetasida ekologik mavzuni yoritish iqtisodiy 
yondashuv (18-bet).
2. Radio - ijtimoiy-siyosiy axborotlar manbai sifatida. 
(“Toshkent” radiokanali eshittirishlari misolida) ( 3 1-bet).
3. “Jamiyat” 
gazetasida 
ichimlik 
suvi 
muammosining 
yoritilishi (36-bet).
4.Zamonaviy axborot urushlarida OAVning o'rni va roli (40- 
bet).
5 .0 n a tili ta ’limini o ‘qitishda til o ‘qitish dasturlarining o ‘mi 
(43-bet).
6. 
Milliy marosimlarining transformatsiyasi xususida (123- 
bet).
7 . 0 ‘rta 
Osiyoda 
sovet 
hokimiyatining 
milliy-huquqiy 
chegaralanish siyosati masalasiga doir (130-bet).
8. Islom manbalarida rahbarga itoat qilish masalasi (139-bet).
9. Milliy g ‘oya targ‘ibotining oliygoh talabalari o'rtasida 
amalga oshirishning metodologik asoslari (176-bet).
Eslatma: 1- va 8-mashqlar “IMPRESS M EDIA” MChJ 
bosmaxonasi (2016-y.) da chop etilgan (Yakkasaroy tumani, 
Qushbegi k o ‘chasi, 6-uy).“Yosh tadqiqotchilar ilmiy maqolalari 
to ‘plam i”dan olindi. faqat betlar ko'rsatildi.
9-mashq.
Press-reliz - ishotichli axborot m anbai
Biror anjuman haqida teleko‘rsatuv yoki radioeshittirishlar 
tayyorlayotgan jurnalistlar uchun eng ishonchli manba -... “Press- 
reliz hisoblanadi... Press-relizni tayyorlash uchun axborot xizmati 
xodimi nimalarga e ’tibor berishi kerak?
1.Qog‘oz tepasiga katta-katta harflar bilan press-reliz deb 
yozilgach, tashkilotning to'liq nomi, manzili, telefon raqami, 
elektron pochtasi, oxirida esa tayyorlangan sanasi ko'rsatilishi 
zarur.
2. Press-relizda, avvalo, tashkilot haqida qisqacha m a’lumot 
berish. so‘ng o ‘sha anjumanga oid fakt va raqamlar, anjuman 
o ‘tkazilishidan maqsad hamda uning mohiyati yoritilishi lozim.
158

---

3.Press-relizni o ‘qigan kisbi bu material nima haqida, anjuman 
qachon va qayerda b o ‘lishi, uning jam oatchilik uchun qanday 
ahamiyati borligi aniq aks etishi kerak. Bir yoki ikki bet hajmda IA- 
4 fom iatda bir intervalda) tadbir o ‘tkazishdan maqsad asosiy 
mavzu to ‘la aks ettirilishi taqozo etiladi.
5,Press-relizda kishilarning ism shariflarini to ‘liq va to‘g ‘ri 
yozish shart.
10. 
Press-relizni mutasaddilar bilan maslahatlashgan holda 
tayyorlashi va tashkilot rahbariga ko‘rsatib olishi lozim.
Press-relizni talab darajasida tayyorlay olmagan xodimlar 
Axborot xizmatida ishlashga noloyiq deb hisoblanadi ... OAVga 
tarqatiladigan press-reliz tahrirtalab b o iish i nafaqat Axborot 
xizmati xodimi, balki tashkilotning ham obro‘siga putur yetkazadi.
Soha mutaxassislaridan biri 
bu mavzuda quyidagi 
m a’lumotlami taqdim etgan:
O ‘tkazilayotgan tadbirlam ing press-relizi risoladagidek 
b o iish i uchun birinchi galda nimalarga ahamiyat berish zarur? 
Press-relizni tayyorlash taxminan 15 ta talabdan iborat:
1.Predmet, voqea, harakat (shaxs, partiya, dastur ...) haqidagi 
m a’lumot matnning birinchi jum lasida b o iish i shart;
2 .Birinchi jum lada voqeaning qisqacha mazmuni b o iish i 
kerak;
3.Prcss-relizning mazmuni yettita asosiy savolga javob berishi 
zarur:
a) Tadbir predmeti (voqea ...).
b) Tashkilot (uning nomi).
v) Tashkilot qayerda joylashgan (uning manzili).
g) Yutuqlar nimalardan iborat (tadbir nega olkazilm oqda).
d) Ilova (qo‘shimcha ravishda yana nimalardan foydalanish 
mumkin).
e) Detallar (raqamlar, miqdorlar, o lch o v lar, ranglar ...).
j) Predmet manbasi (manzilning to iiq nomi, telefon, 
b o g lan ish mumkin b o ig a n shaxs, elektron manzil va h.k.).
4. Press-reliz asosan elektron shaklda tarqatiladi, bu usul oson, 
qulay, tezkor va keng qamrovli.
159

---

5. Press-reliz tashkilot nomi aks ettirilgan varaqa (blank)da 
tayyoriangani m a’qulroq.
6. Press-relizga yorqin, jonli sarlavha zarur.
7. Press-reliz qog‘ozning bir tomonida 1,5 intervalda bosiladi.
8. Abzaslar qisqa, 5-6 qatordan b o ‘lishi kerak.
9. Press-reliz hajmi 200 - 220 
so‘zdan iborat bo‘lishi 
maqsadga muvofiqdir.
10. Zarur boMganda press-realiz ikki variantda tayyorlanadi:
- umum iy va ixtisoslashgan press-relizlar.
11. OAV qo‘shimcha materiallar so'rashi mumkin, bunga 
tayyor bo‘lib turish kerak.
12. Agar rasmlar va boshqa shunga o ‘xshash ilova (chizmalar, 
diagrammalar bo‘lsa, bu haqda press-relizda aytish zam r va 
so‘ralganda yuborish mumkin.
13. Odatda, press-reliz imzolanadi, ya’ni kim ning nomidan 
yuborilayotgani k o ‘rsatiladi.
14. 
Matn oddiy matn shaklida yuborilishi maqsadga 
muvofiqdir.
15. Mavzuning rus va ingliz tillarida takrorlanishi maqsadga 
muvofiq.
Press-relizda imloviy, punktuatsion va stilistik xatolar 
bo‘lmasligi zarar (169-172-b.).