12
SAYYORALAR
Quyosh atrofida sayyoralar, kometalar,
meteorlar va boshqa osmon jismlari aylanib
Quyosh sis-
temasini
6-rasm.
Quyosh sistemasidagi sayyoralar.
Tunlari ba’zida xira «yulduz»ning boshqa yulduz-
lar
orasida siljiyotganini, ya’ni sayr qilib yurganini
payqash mumkin. Bunday osmon jismi aslida yulduz
emas, balki sayyoradir.
13
sayyoralar
Sayyoralar o‘zidan nur chiqarmaydi.
Biz sayyora-
lardan qaytayotgan Quyosh nurlarini ko‘ramiz, xolos.
Merkuriy, Venera,
Yer, Mars, Yupiter, Saturn, Uran
va
Neptun
.
Har bir sayyora o‘z orbitasiga ega. Sayyora orbitasi,
Sayyoralar katta-kichikligi,
Quyoshdan uzoq-yaqin-
ligi bilan bir-biridan farq qiladi.
Sayyoralarning eng kichigi Merkuriydir. Uning diametri
Yernikidan deyarli 3 marta kichik. Merkuriy Quyosh atro-
yo‘q. Sirti tosh va qumliklardan iborat. Mayda osmon
jismlarining tushaverishidan sirti o‘nqir-cho‘nqir bo‘lib
ketgan. Merkuriy sirtida havo va suv yo‘q. Unda
hayot borligi haqida hech qanday belgi mavjud emas.
Venera sayyorasi Yerdan biroz kichik. Quyosh atro-
qoplagan gazlar va bulutlar
Quyosh nurlarini yaxshi
qaytarishi natijasida tunlari bizga u yulduz kabi cha-
raqlab ko‘rinadi. Hatto erta tongda yulduzlar ko‘rinmay
qolganda ham Venera sayyorasi porlab turadi.
Shuning uchun qadimda Venera sayyorasini «Zuhro
yulduzi», «Tong yulduzi» deb atashgan. Arabchada
«zuhro» so‘zi «tong» degan ma’noni bildiradi.
Sayyorada vulqonlar otilishidan tog‘lar
vujudga kel-
kechasi +20 °C gacha bo‘ladi. Venerada hayot yo‘q.
yuruvchi sayyoralardan biridir. Sayyoramiz Quyosh
Yerda hayot bor. Faqat bizning sayyoramizdagina
hayot uchun sharoit mavjud.
-
lari aylanib yuradi.
tabiiy yo‘ldosh
Sayyoralardan Merkuriy va Veneraning tabiiy yo‘l-
doshlari yo‘q. Boshqa barcha
sayyoralarning tabiiy
yo‘ldoshi mavjud. Yerning bitta tabiiy yo‘ldoshi bor.
Bu –
Dostları ilə paylaş: 
