Al-lulu vəl-mərcan


Ağlayanlar Müstəsna Olmaqla Nə Badə Özlərinə Zülm



Yüklə 5,61 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə63/64
tarix21.04.2017
ölçüsü5,61 Mb.
#15074
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   64

 

 

Ağlayanlar Müstəsna Olmaqla Nə Badə Özlərinə Zülm 

Edənlərin Diyarlarına Girəsiniz 

 

 



 

1877.  Abdullah  İbn  Ömər    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    buyurdu: 

“Ağlayanlar  müstəsna  olmaqla  nə  badə  onların  diyarlarına  girəsiniz.  Əgər 

ağlamasanız onlara isabət edən bəla sizlərə də isabət etməsin deyə diyarlarına 

girməyin”. (Buxari 433, Muslim 7655, 2980/38) 

 

 



 

1878.  Abdullah İbn  Ömər    rəvayət  edir  ki, Peyğəmbər   insanlarla  birlikdə 

Səmud qövmünün ərazisi olan Hicr ərazisinə gəldik. Oranın quyularından su 

aldıq  və  xəmir  yoğurduq.  Peyğəmbər    aldığımız  suları  boşaltmağımızı  və 

yoğurduğumuz  xəmirləri  isə  dəvələrə  yedirtməyimizi  əmr  etdi.  Peyğəmbər: 

«Ağlayanlar müstəsna olmaqla (ağlamayanlar) nəbadə əzaba uğramış olan bu 

qövmün  yurduna  girsin.  Əgər  ağlamasanız  onlara  toxunan  əzabın  bir 

bənzərinin  sizlərə  də  toxunmasından  qorunmaq  üçün  onların  yurdlarına 

girməyin.  Sonra  Peyğəmbər    vaxtı  ilə  Salehin  dişi  dəvəsinin  su  içdiyi 

quyudan su almalarını onlara əmr etdi”. (Buxari 3379, Muslim 7657, 2981/40) 



 

 

847 



 

 

Dul Qadına, Yoxsula Və Miskinə Yaxşılıq 

 

 

 



1879. Əbu Hureyra   rəvayət edir ki, Peyğəmbər   buyurdu: “Dul qadınlara 

və kasıblara əl tutan kimsə Allah yolunda olan mücahid kimi, habelə, gündüz 

oruc tutub, gecə namaz qılanlar kimidir.” (Buxari 5353, Muslim 7659, 2982/41) 

 

 

 

Məscid Tikməyin Fəziləti 

 

 



 

1880.  Osman  İbn  Əffan    Peyğəmbərin    məscidini  yenidən  tikdiyi  zaman 

insanların  onun  haqqında  söylədiklərinə  (etiraz  edib)  demişdir:  “Siz  (mənim 

işimə)  çox  müdaxilə  edirsiniz.  Halbuki  mən  Peyğəmbərin    belə  dediyini 

eşitmişəm:  “Kim  Allahın  Üzünü  diləyərək  bir  məscid  tiksə,  Allah onun üçün 

Cənnətdə buna bənzər (bir ev) tikər”. (Buxari 450, Muslim 7661, 533/44) 

 

 

 

Riyanın Haram Olması 

 

 

 



1881.  Cundəb    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    buyurdu:  “Kim  (etdiyi  əməli 

insanlara)  eşitdirmək  məqsədilə  edərsə,  Allah  onu  eşitdirər,  kim  də  (etdiyi 

əməli insanlara) göstərmək məqsədilə edərsə, Allah onu (insanlara) göstərər.” 

(Buxari 6499, Muslim 7667, 7668, 2986/47) 

 

 


 

 

848 



 

Dilin Qorunması 

 

 



 

1882.  Əbu  Hureyrə    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    buyurdu:  “Qula  bəzən 

fərqinə  də  varmadan  elə  bir  söz  söyləyər  ki,  o  sözü  səbəbilə  atəşin  dibinə 

məşriq  və  məğrib  arası  bir  məsafədə  dərinliyə  düşər”.  (Buxari  6477,  Muslim 

7673, 2988/50) 

 

 

 

Yxşılığı Əmr Edib Özü Etməyən Və Pislikdən Çəkindirib 

Lakin Özü Edənin Əzabı 

 

 



 

1883.  Usamə  İbn  Zeyd    demişdir:  “Mən  Peyğəmbərin    belə  dediyini 

eşitmişəm: “Qiyamət günü bir nəfər gətirilib Cəhənnəm oduna atılacaq. Onun 

bağırsaqları  atəşin  içinə  töküləcək  və  o,  dəyirmanın  ətrafında  fırlanan 

uzunqulaq  kimi  fırlanacaq.  Cəhənnəm  sakinləri  onun  başına  yığışıb 

deyəcəklər: “Ay filankəs! Niyə bu kökə düşmüsən? Məgər sən bizə yaxşı işlər 

görməyi  buyurub  pis  əməlləri  qadağan  etmirdinmi?”  O  deyəcək:  “Mən  sizə 

yaxşı işlər görməyi buyururdum, lakin özüm buna əməl etmirdim, pis əməlləri 

qadağan edirdim, amma özüm o işləri görürdüm.” (Buxari 3267, Muslim 7674, 

2898/51) 

 

 

 

İnsanın Öz Pərdəsini (Günahını) Açmaqdan Nəhy Edilməsi 

 


 

 

849 



 

 

1884. Əbu Hureyra  demişdir: “Mən Peyğəmbərin  belə dediyini eşitmişəm: 



“Ümmətimin  hamısı  əfv  ediləcək.  Yalnız  açıq-aşkar  (günah)  işlədənlərdən 

başqa. (Məsələn) birisi gecə bir qələt edir və səhəri gün Allah onun bu qələtini 

ört-basdır  etdiyi  halda  (dost-aşnasına):  “Ey  filankəs,  mən  bu  gecə  filan,  filan 

işləri görmüşəm”deyir. Gecə Rəbbi onun (günahının) üstünə örtük çəkir, səhər 

isə o, Allahın bu örtüyünü açır.” (Buxari 6069, Muslim 7676, 2990/52) 

 

 

 

Asqırana Təşmit Və Əsnəməyin Pislənməsi 

 

 



 

1885.  Ənəs İbn  Malik    demişdir:  “(Bir  dəfə) iki kişi Peyğəmbərin   yanında 

asqırdı və Peyğəmbər  onlardan birinə: “Yərhəmukəllah” dedi, o birinə isə (heç 

nə) demədi.  (Peyğəmbərdən   bunun səbəbini) soruşduqda o dedi: “Bu adam: 

Əlhəmdulillah” dedi, bu isə demədi.” (Buxari 6221, Muslim 7677, 2991/53) 

 

 



 

 

1886.  Əbu  Hureyra    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    buyurdu:  “Əsnəmək 



şeytandandır. Birinizi əsnəmək tutsa, qoy bacardığı qədər onun qarşısını alsın. 

Çünki  o  (əsnəyib):  “Haah”  etdikdə  şeytan  ona  gülür.”  (Buxari  3289,  Muslim 

7682, 2494/56) 

 

 

 

Siçan Və Onun Şəkil Dəyişdirmiş Olması 

 


 

 

850 



 

 

1887.  Əbu  Hureyra    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    buyurdu:  “(Bir  zaman) 



İsrail  oğullarından  bir  dəstə  yox  olmuşdur.  Onların  başlarına  nələr  gəldiyini 

heç  kəs  bilmir.  Mən  isə  onların  siçana  döndüyünü  güman  edirəm.  Belə  ki, 

siçana  dəvə  südü  verilsə,  içməz,  qoyun  südünü  isə  içər

153


”.  (Əbu  Hureyra): 

“Mən bu hədisi Kəbə danışdıqda o (məndən) soruşdu: “Sən Peyğəmbərin  bu 

əhvalatı  danışdığını  eşitmisənmi?”  Mən:  “Bəli!”  dedim.  O,  bu  sualı  dəfələrlə 

təkrar  etdikdə  mən  dedim:  “Məgər  mən  Tövrat  oxuyuram?!

154

”  (Buxari  3305, 



Muslim 7688, 2997/61) 

 

 

 

Mömin Bir Yuvadan İki Dəfə Sancılmaz 

 

 



 

1888.  Əbu  Hureyra    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    buyurdu:  “Mömin  bir 

yuvadan iki dəfə sancılmaz

155


”. (Buxari 6133, Muslim 7690, 2998/63) 

 

 

 

Tərif Etməkdə Həddi Aşmaq Və Tərif Edilən Kimsə Barədə 

Fitnəyə Məruz Qalacaqsa Tərif Etməyin Qadağan Olması 

 

 



 

                                                

153

 Vaxtı  ilə  İsrailin  özünə  dəvə  ətini  və  südünü  haram  buyurması  Peyğəmbərimizi    belə  deməyə  vadar 



etmişdir. 

154


 Əbu  Hureyra    bununla  demək  istəmişdir  ki,  o,  rəvayət  etdiyi  hədisi  Tövratdan  yox,  məhz 

Peyğəmbərdən  öyrənmişdir. 

155

 Yəni, bir işdə başına müsibət gələrsə, ikinci dəfə o işi görməz. 



 

 

851 



1889.  Əbu  Bəkrə    demişdir:  “(Bir  dəfə)  bir  nəfər  Peyğəmbərin    yanında 

başqa  birisini  tərifləməyə  başladı.  Bu  vaxt  (Peyğəmbər  )  dedi:  “Vay  sənin 

halına!  Sən  qardaşının  boynunu  qırdın!  Sən  qardaşının  boynunu  qırdın!”  O 

bunu  dəfələrlə  təkrar  etdikdən  sonra  buyurdu:  “Sizdən  biriniz  öz  qardaşını 

tərifləməyi  lazım  bilsə,  qoy  desin:  “Filankəsi  (filan  cür  adam)  hesab  edirəm. 

Onun  (həqiqətdə)  nə  cür  insan  olduğunu  isə  ancaq  Allah  bilir.  Mən  Allaha 

rəğmən heç kəsi təmizə çıxartmıram. Mən onu filan cür adam hesab edirəm.” 

Əlbəttə,  əgər  onun  bu  cür  insan  olduğunu  bilirsə  (belə  desin).”  (Buxari  2662, 

Muslim 7693, 3000/65) 

 

 



 

1890.  Əbu  Musa    rəvayət  edir  ki,  Peyğəmbər    bir  kimsə  başqasını  tərif 

etdikdə  həddini  aşdığını gördükdə:  “Onu həlak etdiniz  və  ya  belini qırdınız” 

deyə buyurdu. (Buxari 2663, 6060, Muslim 7696, 3001/67)  

 

 

 

Böyüyə Vermək Barədə 

 

 

 



1891. İbn Ömər  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “Yuxuda gördüm ki, 

misvakla dişlərimi təmizləyirəm. (Elə bu vaxt) mənim yanıma birisi digərindən 

yaşlı olan iki nəfər gəldi. Mən misvakı onlardan kiçik olanına uzatdım. Mənə: 

“Böyüyə ver” deyildi. Mən də onu  daha böyük olanına verdim.” (Buxari 246, 

Muslim 7700, 3003/70) 

 

 

 

Hədisin Sabit Olduğunu Araşdırmaq Və Elmi Yazmağın 

Hökmü 

 

 



 

 

 

852 



1892.  Aişə    demişdir:  “Peyğəmbər    elə  bir  tərzdə  danışardı  ki,  onun 

sözlərini saymaq  istəyən  adam onu  saya  bilərdi.”  (Buxari  3567,  Muslim  7701, 

2493/71) 

 

 

 

Hicrət Hədisi 

 

 



 

1893.  Bəra  İbn  Azib    deyir  ki,  Əbu  Bəkr    atam  evdə  olduğu  vaxt  yanına 

gəldi və ondan bir minik dəvəsi aldı. Əbu Bəkr, atam Azibə  dedi: “Mənimlə 

bərabər  oğlunu  da  göndər  evə  qədər  ötürsün.  Mən  də  heyvanı  sürərək  çölə 

çıxdım.  Atam  dəvənin  pulunu  alırdı.  Bu  vaxt  Əbu  Bəkrə:  “Ey  Əbu  Bəkr! 

Peyğəmbər    ilə  bərabər  getdiyiniz  zaman  nələr  baş  verdi?  Onu  bizə  danış” 

dedi. Əbu Bəkr: “Bəli, bütün gecəni yol getdik. Nəhayət günəş zenitdə idi. Yol 

təmamilə boşalmışdı. Oradan heç kimsə keçmirdi. Gözümüzə uzun kölgəli bir 

qaya görsəndi. Onun üzərinə günəş düşməmişdi. Qayanın yanında endik. Mən 

qayanın  kölgəsində  Peyğəmbərin    dincəlməsi  üçün  yerə  bir  şeylər  salaraq 

əlimlə bir yer hazırladım. Sən yat Ya Rəsulullah! Mən də ətrafa nəzər salım ki, 

düşmən olmasın. Peyğəmbər   yatdı. Mən də ətrafı araşdırmaq üçün çıxdım. 

Qoyunlarını qayaya tərəf gətirən bir çobanı gördüm. O, da bizim kimi qayanın 

kölgəsində  faydalanmaq  istəyirdi.  Mən:  “Sən  kimi  çobanısan”  dedim.  O: 

“Məkkə  əhalisindən  və  ya  Məkkəli  birinin”  dedi.  Mən:  “Sənin  qoyunlarında 

süd varmı?” dedim. O: “Bəli, sağaram” dedi və bir qoyun tutaraq (sağdı). Mən: 



 

 

853 



“Məməsini  torpaqdan,  otdan  təmi  və  pislikdən  təmizlə”  dedim.  Ravi:  “Mən 

Bəranı  əlini  digərinə  vuraraq  işarə  etdiyini  gördüm.  Çoban  çox  az  bir  süd 

sağdı.  Peyğəmbər    üçün  apardım.  Peyğəmbərin    isə  su  içdiyi,  dəstəmaz 

aldığı  bir  qabı  vardı.  Onun  yanına  gəldim.  Yuxudan  oyatmamaq  üçün 

oyanana qədər gözlədim. Südün üstünə bir az su da tökdüm, hətta qabın aşağı 

hissəsi soyudu.  Peyğəmbər   oyandıqda ona: “İç”  dedim.  Peyğəmbər   içdi, 

mən  də  bundan  xoş  oldum.  Peyğəmbər:  “hərəkət  etmək  vaxtı  gəldi”  deyə 

buyurdu.  Mən:  “bəli”  dedim.  Günəş  batmağa  meyl  etdikdə  hərəkət  etməyə 

başladıq. Arxamızca Suraka İbn Məlik düşmüşdü. Mən: “Bizə yaxınlaşır” dedi. 

Peyğəmbər: “Lə Təhzən İnnəallahə Məanə  - Üzülmə, Allah bizimlədir və onu 

əleyhinə  dua  etdi”.  Bundan  sonra  Surakanın  atı  qarnına  kimi  torpağa  batdı. 

Zənn edirəm biz bu vaxt düz və sərt bir ərazidə idik. Suraka: “Mən bilirəm ki, 

siz mənim əleyhimə bəd dua etmisiniz. İndi isə xeyir dua edin. And olsun ki, 

mən sizin ardınızca düşməyəcəyəm və hər kəsi sizdən geri döndərəcəyəm. Bu 

sözdən sonra Peyğəmbər  ona xeyir dua etdi. O da qurtuldu. Geri döndükdə 

qovuşduğu  hər  bir  kəsi  geri  çevirdi.  Suraka  bizə  bu  cür  köməklik  göstərdi”. 

(Buxari 3615, Muslim 7706, 3015/5) 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 


 

 

854 



 



 

 

 

 



 

Təfsir Kitabı 

 

 



 

 

 


 

 

855 



 

 

Təfsir Kitabı 

 

 

 



1894. Əbu Hüreyrə  rəvayət edir ki, Peyğəmbər  buyurdu: “İsrail oğullarına 

deyildi:  “Qapısından  (Allaha)  səcdə  edən  halda  “Hittə!  Bizi  bağışla!” 

söyləyərək  daxil  olun,  biz  də  günahlarınızı  bağışlayarıq”.  Onlar  isə  əmri 

dəyişdirib  arxaları  üstə iməkləyərək girdilər  və  “Hittə!” əvəzinə  “Həbbətun  - 

Tükün içində bir dən” dedilər. (Buxari 3403, 4641, Muslim 7708, 3015/1) 

 

 



 

1895.  Ənəs  İbn  Malik    demişdir:  “Peyğəmbərinin    vəfatından  əvvəl  Uca 

Allah ona ardıcıl olaraq vəhy nazil etdi. Nəhayət, onun vəfatına az qalmış Allah 

ona  lap  çox  vəhy  nazil  etməyə  başladı.  Bundan  sonra  Allahın 

etdi.” (Buxari 4982, Muslim 7709, 3016/2) 

 

 



 

1896.  Ömər  İbn  Xəttab    rəvayət  edir  ki,  bir  yəhudi  ona  belə  dedi:  “Ey 

möminlərin  əmiri!  Sizin  Kitabınızda  oxuduğunuz  elə  bir  ayə  vardır  ki,  o,  biz 

yəhudilərə  nazil  olsaydı,  həmin  günü  bayram  edərdik.”  Ömər:  “Hansı  ayədir 

o?” deyə soruşdu. (Yəhudi): “Bu gün dininizi sizin üçün kamil etdim, sizə olan 

nemətimi  tamamladım  və  din  olaraq  sizin  üçün  İslamı  bəyənib  seçdim”.  (əl-

Maidə 3). ayəsidir deyə cavab verdi. Ömər: “Biz bu ayənin nazil olduğu günü 

də,  yeri  də  bilirik.  Bu  ayə  Peyğəmbərə    cümə  günü,  Ərəfatda  nazil 

olmuşdur.” (Buxari 45, Muslim 7710, 7711, 3017/3) 

 


 

 

856 



 

 

 



1897.  Ürvə  İbn  Zubeyr,  Aişədən    Allahın:  “Əgər  yetim  qızlarla 

(evlənəcəyiniz təqdirdə) ədalətlə rəftar edə bilməyəcəyinizdən qorxarsınızsa, o 

zaman sizə halal olan (bəyəndiyiniz) başqa qadınlardan iki, üç və dörd nəfərlə 

nikah  bağlayın!”.  (ən-Nisa  3)  ayəsini  soruşduğunu  rəvayət  edir.  Aişə:  “Ey 

bacımın oğlu! O himayədə saxlanılan yetim bir qızdı. O himayədə saxlayanı öz 

malına  şərik  edir.  Qızın  malı  və  gözəlliyi  kişinin  xoşuna  gəlir  və  istəyir  ki, 

onunla  mehrində  ədalətli  olmayaraq  evlənsin.  Başqasına  nə  qədər  mehir 

verirsə, ona da o qədər versin. Onlarla yalnız ədalətli olaraq və adətdə olan ən 

yüksək  mehiri  verməklə  nikah  bağlamağa  icazə  verildi  və  onlara  halal  olan 

(bəyəndikləri)  qadınlardan  nikah  bağlamaq  əmr  olundu”.  Ürvə,  Aişənin   

belə  dediyini  rəvayət  edir:  “İnsanlar  bu  ayədən  sonra  Peyğəmbərdən   fətva 

(əsasında  hökm  çıxarılan  şəri  məsləhət)  istədilər.  Allah  bu  ayəni  nazil  etdi: 

“(Ya  Rəsulum!)  Səndən  qadınlar  barəsində  fətva  istəyirlər.  De  ki:  “Onlar 



barəsində  fətvanı  sizə  Allah  və  Kitabdan  (Qurandan)  sizə  oxunan  (ayələr) 

verir.  Onlar  verilməsi  vacib  olanı  (mirası)  özlərinə  verməyərək  evlənmək 

istədiyiniz yetim qızlar (qadınlar) barədə olan ayələrdir”. (ən-Nisa 127) Aişə: 

“Allahın sizə Kitabda oxunan ilk ayətdir: “Əgər yetim qızlarla (evlənəcəyiniz 



təqdirdə)  ədalətlə  rəftar  edə  bilməyəcəyinizdən  qorxarsınızsa,  o  zaman  sizə 

halal olan (bəyəndiyiniz) başqa qadınlardan nikah bağlayın!”. Aişə: “Allahın 

digər ayəsində: “Onları nikah etmək istəyərsiniz” buyurması, sizdən birinizin 

tərbiyəsi  altında  olan  yetim  qızın  malı  və  gözəlliyi  az  olduğu  zaman,  ona 

rəğbət  göstərməsidir.  Beləcə  vəlilər  bunlara  rəğbət  göstərmədikləri  üçün, 

malına  və  gözəlliyinə  rəğbət  etdikləri  yetim  qadınları  nikah  etməkdən 

qadağan  olundular.  Ancaq  ədalət  göstərsələr,  onda  bu  müstəsnadır”.  (Buxari 

2494, Muslim 7713, 3018/6)  

 

 

 



1898. Aişə  Allahın:  “Yetimləri yetkinlik yaşına çatdıqda onları imtahana 

çəkin.  Əgər  onların  yetkinliyə  çatdıqlarını  görsəniz,  mallarını  özlərinə 

qaytarın. Onlar böyüyüb mallarını məndən alacaqlar deyə o malı israfçılıqla, 

tələm-tələsik  yeməyin.  Varlı  olan  nəfsini  saxlasın,  yoxsul  olan  isə  o  maldan 

insafla  yesin.  Yetimlərin  mallarını  özlərinə  qaytardığınız  zaman  onlara 

 

 

857 



şahidlər tutun. Haqq-hesab çəkməyə Allah yetər”. (ən-Nisa 6)  ayəsi haqqında 

dedi: “Bu ayə yetimi himayə edən və işlərini görən kimsə kasıb olduğu halda 

ondan  yeməsini  bəyan  etmək  üçün  nazil  olmuşdur”.  (Buxari  2212,  Muslim 

7714, 7718, 3018/7) 

 

 

 



1899.  Aişə    Allahın:  “Əgər  bir  qadın  öz  ərinin  kobud  rəftarından,  yaxud 

ondan üz döndərməsindən qorxarsa, ər-arvadın öz aralarında barışığa gəlməsi 

onlara günah sayılmaz. Axı barışmaq daha xeyirlidir. Doğrusu, nəfslər xəsislik 

etməyə hazırdır. Əgər qadınlarla yaxşı davranıb Allahdan qorxsanız, bilin ki, 

Allah nə etdiklərinizdən xəbərdardır”. (ən-Nisa 128) ayəsi haqqında dedi: “Bir 

adamın  nigahında  bir  qadın  olur,  adam  o  qadınla  ayrılmağı  istəyər.  Qadın: 

“Mən sənə zövcəlik haqlarımı halal edirəm. Məni boşamadan yatağımda məni 

tərk edə bilərsən” deyər. Bu ayə bu haqda nazil olmuşdur. (Buxari 2450, 4601, 

Muslim 7715, 7717, 3018/8) 

 

 



 

1900. Səid İbn Cubeyr  deyir ki: “Bir ayə vardır ki, onun hökmü barədə Kufə 

alimləri  ixtilaf  etdilər.  Mən  də  onun  hökmünü  soruşmaq  üçün  miniyə  minib 

İbn  Abbasın    yanına  getdim.  Bu  ayənin  hökmünü  soruşdum.  O,  Allahın: 



“Hər  kəs  qəsdən  bir  mömini  öldürərsə,  onun  cəzası  içərisində  əbədi  qalacağı 

Cəhənnəmdir.  Allah  ona  qəzəblənər,  onu  lənətləyər  və  onun  üçün  böyük  bir 

əzab  hazırlayar”.  (ən-Nisa  93)  ayəsini  oxudu  və  dedi:  “Bu  ən  son  nazil  olan 

ayədir və onu heç bir şey nəsx etməyib”. (Buxari 4590, Muslim 7728, 3021/14) 

 

 

 



1901.  İbn  Abbasdan    Allahın  ayəsi  barədə  soşuldu:  ““Hər  kəs  qəsdən  bir 

mömini  öldürərsə,  onun  cəzası  içərisində  əbədi  qalacağı  Cəhənnəmdir.  Allah 

ona qəzəblənər, onu  lənətləyər  və  onun üçün böyük  bir  əzab hazırlayar”.  (ən-

Nisa 93) Həmçinin: “Onlar Allahla yanaşı başqa məbuda yalvarmaz, Allahın 

haram  etdiyi  cana  haqsız  yerə  qıymaz  və  zina  etməzlər.  Bunu  edən  kimsə 

cəzalandırılar, Qiyamət günü onun əzabı qat-qat artırılar və onun içində zəlil 

 

 

858 



olub  əbədi  qalar,  Ancaq  tövbə  edib  iman  gətirən  və  saleh  əməllər  edənlərdən 

başqa.  Allah  onların  pis  əməllərini  yaxşı  əməllərlə  əvəz  edər.  Allah 

Bağışlayandır, Rəhmlidir”. (əl-Furqan 68-70). İbn Abbas: “Bu ayə nazil olduğu 

zaman  Məkkə  əhalisi:  Həqiqətən  bizlər  Allaha  şərik  qoşub,  Allahın  haram 

etdiyi  cana  haqsız  qıydıq,  çirkin  işlər  etdik”.  Allah:  “Ancaq  tövbə  edib  iman 

gətirən  və  saleh  əməllər  edənlərdən  başqa.  Allah  onların  pis  əməllərini  yaxşı 

əməllərlə  əvəz  edər.  Allah  Bağışlayandır,  Rəhmlidir”.  (əl-Furqan  70).  (Buxari 

2830, 4765, Muslim 7730, 3023/18) 

 

 

 



1902. Abdullah İbn Abbasın  rəvayət etdiyinə görə müsəlmanlardan bəziləri 

kiçik  bir  qoyun  sürüsü  içərisində  bir  adama  rast  gəldilər.  Adam:  “əs-Sələmu 



Aleykum”  dedi.  Onlar  isə  bu  adamı  tutub  öldürdülər  və  bu  kiçik  sürünü  də 

götürdülər. Onda bu ayə nazil oldu. “Sizə müsəlman olduğunu bildirən (salam 



verən)  bir  kimsəyə  (dünya  həyatının  puç  mənfəətinə  tamahlanaraq):  “Sən 

mömin deyilsən!”. (ən-Nisa 94) deməyin! (Buxari 4591, Muslim 7733, 3025/22) 

 

 



 

1903.  Bəra  İbn  Azib    deyir  ki,  bu  ayə  biz  Ənsarlar  barədə  nazil  oldu. 

Cahiliyyə zamanı Ənsar həcc edib evə döndükləri zaman evlərinin qapısından 

daxil olmazdılar, evlərinə arxa tərəfdən daxil olardılar. Bir dəfə Ənsardan biri 

yenə  belə  etdikdə  arxadan  deyil,  evinin  qapısından  girmişdi.  O,  kimsə  bu 

əməlinə  görə  danlanmışdı.  Buna  görə  Allah:  “Səndən  yeni  doğan  aylar 



barəsində  soruşurlar.  De:  "Bunlar  insanlar  və  həcc  üçün  vaxt  ölçüləridir". 

Evlərə  arxa  tərəfindən  daxil  olmağınız  yaxşı  əməl  deyildir.  Lakin  yaxşı  əməl 

sahibi  Allahdan  qorxan  şəxsdir.  Evlərə  qapılarından  daxil  olun!  Allahdan 

qorxun ki, bəlkə nicat tapasınız”. (əl-Bəqərə 189) ayəni nazil etdi. (Buxari 1803, 

4512, Muslim 7734, 3026/23) 

 

 

 

Allahın: “Onlarin Yalvardıqları Məbudlarin Özləri Də 



Rəbbinə – Hansı Daha Yaxın Olacaq Deyə Vəsilə Axtarırlar” 

 

 

859 



 

 

 



1904.  Abdullah  İbn  Məsud  :  “Onların  yalvardıqları  məbudların  özləri  də 

Rəbbinə  –  hansı  daha  yaxın  olacaq  deyə  vəsilə  axtarırlar”.  (əl-İsra  57)  ayəsi 

haqqında  deyir  ki:  “İnsanlardan  bir  topluluq  cinlərdən  bir  topluluğa  ibadət 

edirdilər.  Nəhayət  cinlər  İslamı  qəbul  etdilər.  İnsanlar  isə  cinlərə  ibadətdə 

(onların dinində) qaldılar”. (Buxari 4714, Muslim 7739, 7742, 3030/28, 3030/30) 

 


Yüklə 5,61 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   56   57   58   59   60   61   62   63   64




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin