İmama Uymaq Və Ondan Sonra Gələn Əməllər
274. Bəra İbn Azib rəvayət edir ki, bizlər Peyğəmbərin arxasında namaz
qıldıq. O: “Səmiallahu Limən Həmidəh – deyib alnını yerə vurmadıqca
bizlərdən heç kəs (səcdə etmək) üçün belini bükməzdi”. (Buxari 811, Muslim
474/197, 1090)
Rüku Və Səcdədə Nə Deyilir?
275. Aişə
rəvayət edir ki, Peyğəmbər ruku və səcdəsində bu duanı
çoxaldardı: Subhənəkə Allahummə Rabbənə Və Bihəmdilə Allahumməğfirli –
Quranın əmrini yerinə yetirmiş olardı
36
”. (Buxari 817, 4968, Muslim 484/217,
1113)
36
Quranın əmri: “ən-Nəsr” surəsində olan: “Rəbbini həmd ilə rəsbih et...” ayəsidir.
132
Səcdə Üzvləri Və Namazda Saçı, Paltarı Yığmağın Və Başa
(Saça) Hörük Vurmağın Qadağan Olması
276. İbn Abbas rəvayət edir ki, Peyğəmbər yeddi əza üzərinə səcdə etmək
və saç və libasını toplamamaqla əmr olundu. (Yeddi əza) alın, iki əl, iki diz, iki
ayaqdır”. (Buxari 809, Muslim 490/231, 1127)
Namazın Sifətini (Hər Bir Hərəkətinin) Cəmi Və Namazın
Nə İlə Açılıb Nə İlə Bitəcəyi
277. Abdullah İbn Malik İbn Buheynə rəvayət edir ki, Peyğəmbər namaz
qıldığı zaman əllərini o qədər bir-birindən aralı qoyardı ki, qoltuğunun ağlığı
görünərdi. (Buxari 390, 807, Muslim 495/235, 1133)
Namaz Qılanın Sütrəsi
278. İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər bayram günü (namaza) çıxdığı
zaman (xidmətçisinə) qısa bir nizə gətirib onun qarşısında (yerə) basdırmağı
əmr edərdi. Sonra üzünü bu nizəyə tərəf tutub namaz qılar, camaat da onun
arxasında namaza durardı. Peyğəmbər bunu səfərdə də edərdi. Elə buna
görə də əmirlər (bayram namazlarına çıxarkən özləri ilə) nizə daşıyardılar.
(Buxari 494, Muslim 245/501, 1143)
133
279. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, Peyğəmbər dəvəsini yerə çök-
dürüb ona tərəf namaz qılardı. (Buxari 507, Muslim 502/247, 1145)
280. Əbu Cuheyfə rəvayət edir ki, Bilalı azan verərkən gördüm. Azan
vaxtı ağzını o tərəfə, bu tərəfə döndərirdi”. (Buxari 634, Muslim 503/249, 1147)
281. Əbu Cuheyfə rəvayət edir ki, mən Peyğəmbəri qırmızı dəri çadırda
olarkən gördüm. Habelə, Bilalın Peyğəmbərin (dəstəmaz aldıqdan sonra
qalmış) suyunu götürdüyünü və insanların bir-birini ötməyə çalışaraq bu suya
doğru necə qaçdıqlarını da gördüm. Kimlərə bu sudan çatdısa, onu (bədəninə)
sürtdü, su əldə edə bilməyənlər isə əllərini yoldaşlarının yaş əllərinə vurdular.
Sonra gördüm ki, Bilal ucu iti bir paya götürüb yerə batırdı. (Bundan sonra)
Peyğəmbər qırmızı paltarda, (ətəyi baldırının yarısına qədər) qaldırılmış
halda (çadırdan) çıxdı və bu payaya tərəf üz tutub camaata iki rükət namaz
qıldırdı. Mən gördüm ki, insanlar və heyvanlar o payanın qabağından keçib
gedirlər. (Buxari 376, Muslim 503/250, 1148)
282. İbn Abbas rəvayət edir ki, Peyğəmbər Minada (camaata) sütrəsiz halda
namaz qıldırarkən mən dişi eşşəyin üstündə oraya yaxınlaşdım. O vaxt mən
artıq həddi-büluğa çatmışdım. Mən (eşşəyin üstündə) cərgələrdən birinin önün-
dən keçdim, (sonra da) eşşəyi otlamağa buraxdım. Özüm isə cərgəyə daxil ol-
dum. Bu (hərəkətimə) görə heç kəs mənə irad tutmadı. (Buxari 76, Muslim
504/254, 1152)
Bir Kəsin Namaz Qılanın Qarşısından Keçməsinin Qadağan
Olması
134
283. Əbu Səid əl-Xudri cümə günü (qarşısından) heç kəs keçməsin deyə bir
sütrəyə doğru namaz qılarkən əbu Muit qəbiləsindən olan bir cavan oğlan onun
önündən keçmək istədi. Əbu Səid onu sinəsindən vurub (kənara) itələdi.
Cavan oğlan ətrafa nəzər saldı, lakin onun önündən başqa (keçməyə) bir yol
tapmadı. Odur ki, yenidən (onun qabağından) keçməyə cəhd göstərdi. (Bu
dəfə) Əbu Səid onu əvvəlkindən də qüvvətlə itələdi. Belə olduğu təqdirdə, o,
Əbu Səidi söydü, sonra da (Mədinə valisi olan) Mərvanın yanına gedib Əbu
Səidin onunla kobud davranmasından şikayət etdi. Əbu Səid onun dalınca
Mərvanın yanına gəldi və (Mərvan) ondan: “Ey Əbu Səid, səninlə qardaşın oğlu
arasında nə baş verib?” deyə soruşdu. Əbu Səid dedi: “Mən Peyğəmbərin
belə dediyini eşitmişəm: “Sizdən biriniz (önündən) keçən olmasın deyə sütrəyə
doğru namaz qıldığı zaman kimsə onun qabağından keçmək istəsə, qoy onu
itələsin, əgər tərslik edərsə, qoy onunla vuruşsun, çünki o, şeytandır.” (Buxari
509, Muslim 505/259, 1157)
284. Əbu Cuheym rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Namaz qılanın
önündən keçən kimsə nə (qədər günah) qazandığını bilsəydi, (yəqin edərdi ki,)
qırx (il, yaxud qırx ay və ya qırx gün yerində) dayanmaq onun üçün namaz
qılanın önündən keçməkdən daha yaxşıdır”. (Buxari 510, Muslim 507/261,
1160)
Namaz Qılanın Sütrəyə Yaxın Olması
135
285. Səhl İbn Səd rəvayət edir ki, Peyğəmbərin namaz qıldığı yerlə (qiblə
istiqamətindəki) divar arasında bir qoyun keçə biləcək qədər məsafə olardı.
(Buxari 496, Muslim 508/262, 1162)
286. Sələmə rəvayət edir ki, (Peyğəmbərin) məscidinin divarı ilə minbərin
yanı bir qoyun keçə biləcək məsafə olardı”. (Buxari 497, Muslim 509/263, 1163)
287. (Yəzid İbn Əbu Ubeyd rəvayət edir ki,) Sələmə İbn Əkva (çox vaxt)
Quran olan sütunun yanında namaz qılardı. Mən dedim: “Ey Əbu Muslim,
mən sənin həmişə bu sütunun yanında namaz qıldığını görürəm.” O dedi: “Mən
Peyğəmbərin çox vaxt onun yanında namaz qıldığını görmüşəm.” (Buxari 502,
Muslim 509/264, 1164)
Namaz Qılanın Önündə Uzanmaq
288. Aişə
rəvayət edir ki, Peyğəmbər namaz qılarkən o, yatağında onun-
la qiblə arasında ölü kimi uzanardı. (Buxari 383, Muslim 512/267, 1168)
289. Aişə
rəvayət edir ki, Peyğəmbər adətən, mən onun yatağında uzanıb
yatmış ikən (mənə doğru) namaz qılardı. Vitr namazını qılmaq istədikdə isə
məni oyadardı və mən də vitr namazını (onunla birlikdə) qılardım. (Buxari
512, 997, Muslim 512/268, 1169)
136
290. Məsruq, Aişədən
rəvayət edir ki, Aişənin
yanında namazı poza
biləcək şeylər barəsində söz açıldı. Bunlr köpək, eşşək və qadındır – deyildi.
Aişə: “Sizlər bizi eşşə və köpəyə bənzətdiniz. Allaha and olsun ki, mən sərir
üzərində Peyğəmbərlə qiblə arasında yatmış olduğum halda Peyğəmbəri
namaz qılarkən gördüm. Bir ehtiyac olduğu halda Peyğəmbərə əziyyət
verməməkdən ötrü yaq tərəfdən çıxardım”. (Buxari 514, Muslim 512/270, 1171)
291. Aişə
demişdir:
“Siz bizi it və eşşək ilə eynimi tutursunuz? Halbuki,
mən yatağımda uzanmış ikən Peyğəmbər gəlib üzünü yatağın ortasına tərəf
tutub namaz qılardı. Mən (ayağa qalxmaq istədikdə) onunla üzbəüz gəlməyim
deyə, taxtın ayaq tərəfindən astaca sürüşüb yorğanımın altından çıxardım.
(Buxari 508, Muslim 512/271, 1172)
292. Peyğəmbərin zövcəsi Aişə
demişdir: “Mən Peyğəmbərin qarşısın-
da ayaqlarımı onun qibləsinə tərəf (uzadıb) yatardım. O, səcdəyə getdikdə
(əlini) mənə toxundurar və mən ayaqlarımı yığardım, (səcdədən) qalxdıqda isə
onları uzadardım”. Aişə dedi: “O vaxtlar evlərdə lampa yox idi.” (Buxari 382,
513, Muslim 512/272, 1173)
293. Meymunə
rəvayət edir ki, Peyğəmbər , mən qarşısında və heyizli
olduğum halda namaz qılırdı. Bəzən səcdə etdiyi zaman geyindiyi libası – mən
heyizli olduğum halda – mənə toxunardı. Peyğəmbər xurma yarpaqlarından
düzəldilmiş səccadə üzərində namaz qılardı”. (Buxari 379, Muslim 513/273,
1174)
Tək Paltarda Namaz Qılmaq Və Onun Geyinilməsinin
Vəsfi
137
294. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, bir nəfər Peyğəmbərdən tək bir libasda
namaz qılmaq barədə soruşdu. Peyğəmbər: “Məgər sizin hər birinizin iki libası
var?!” (Buxari 358, Muslim 1176)
295. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Sizdən heç
biriniz bir paltarda çiyinləri açıq namaz qılmasın”. (Buxari 359, Muslim
516/277, 1179)
296. Ömər İbn Əbi Sələmə rəvayət edir ki, mən Peyğəmbəri Ummu
Sələmənin evində bir libasda ətəklərini bir-birinin üzərinə aşıraraq çiyinlərini
örtdüyü halda namaz qılarkən gördüm”. (Buxari 356, Muslim 517/278, 1180)
297. Muhəmməd İbn Munkədir rəvayət edir ki, mən Cabir İbn Abdullahı bir
paltarda namaz qıldığını gördüm. O: “Mən Peyğəmbəri bir paltarda namaz
qılarkən gördüm” dedi. (Buxari 353, Muslim 517/279, 1183, 1184)
138
Məscidlər Və Namaz
Qılınan Yerlər Kitabı
139
Məscidlər Və Namaz Qılınan Yerlər Kitabı
298. Əbu Zərr demişdir: “(Bir dəfə Peyğəmbərdən ) soruşdum: “Ya
Rəsulullah, yer üzündə ilk tikilmiş məscid hansıdır?” (Peyğəmbər):
“Məscidülhəramdır” dedi. Mən soruşdum: “Sonra hansıdır?” (Peyğəmbər):
“Məscidüləqsadır” dedi. Mən soruşdum: “Birincisi (tikildikdən sonra) ikincisi
(tikilənədək) neçə il keçmişdi?” Peyğəmbər: “Qırx il” deyə cavab verdi, (sonra
əlavə edib dedi): “Harada namaz vaxtına yetişsən, (oradaca) namazını qıl!
Həqiqətən, bunda xeyir-bərəkət vardır.” (Buxari 3366, Muslim 520/1, 1189)
299. Cabir İbn Abdullah rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Məndən
öncə heç bir Peyğəmbərə verilməyən beş şey mənə verilmişdir. (Düşmənləin
qəlblərinə) bir ay öncədən qorxu slmaq, yer üzünün mənim üçün məscid və
təmiz qərar verilməsi, ona görə də ümmətimdən namaz vaxtına yetişən bir
kimsə namazını qıla bilir. Qənimətlər mənə halal edildi, hər bir Peyğəmbər öz
qövmünə gönrilmişkən, mən isə bütün insanlğa göndərildim”. (Buxari 438,
Muslim 521/3, 1191)
300. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Peyğəmbər buyurdu: “Mən yığcam
kəlmələrlə (Cəvəmiul Kərim Peyğəmbər) göndərildim, (bir ay əvvəlcədən
düşmənlərimin qəlbinə) qorxu salınmaqla mənə yardım edildi və mən yuxuda
ikən dünya xəzinələrinin açarları gətirilib əlimin içinə qoyuldu.” Əbu Hureyra:
“Peyğəmbər artıq aranızdan getmişdir (Peyğəmbər əlinin içində olan
xəzinələrdən istifadə etmədən dünyadan köçüb getmişdir) siz isə həmin
xəzinələri çıxardıb istifadə edirsiniz.” (Buxari 2977, Muslim 523/6, 1196)
140
Peyğəmbərin Məscidinin Bina Olunması
301. Ənəs rəvayət edir ki, Peyğəmbər Mədinəyə gəldikdə şəhərin üst
tərəfində, Amr ibn Auf oğulları yaşadığı məhəllədə qonaq qaldı. Peyğəmbər
on dörd gün onların arasında qaldıqdan sonra Nəccar oğullarının yanına
(adam) göndərdi. Onlar qılınclarını bellərinə bağlayıb onun yanına gəldilər.
Peyğəmbər dəvəsinin üstündə, Əbu Bəkr onun tərkində və Nəccar
oğullarından da bir dəstə onun ətrafında (olduğu halda yola çıxması) hələ də
gözümün qabağındadır. Nəhayət, Peyğəmbər Əbu Əyyubun evinin
həyətində (dəvəsini) yerə çökdürdü. Peyğəmbər namaz vaxtı yetişdikdə
harada olurdusa orada, hətta, qoyun ağılında belə, namaz qılmağı xoşlayırdı.
(Sonra) o, məscid tikməyi əmr etdi, Nəccar oğullarından olan dəstənin
arxasınca (adam) göndərdi və dedi: “Ey Nəccar oğulları, bu divarınızın
(yanında olan torpaq sahəsinin) qiymətini mənə deyin!” Onlar dedilər: “Yox!
Allaha and olsun ki, biz onun əvəzini ancaq Allahdan istəyirik.” Ənəs: “Sizə
söylədiyim o yerdə müşriklərin qəbirləri, xarabalıqlar və xurma ağacları var
idi. Peyğəmbərin əmri ilə qəbirlər açıldı və xarabalıqlar hamarlandı. Xurma
ağaclarını isə kəsib (tikiləcək) məscidin qiblə tərəfində yanbayan (dik)
qoydular. Sonra məscidin (qapısının) yan divarlarını daşdan hördülər və şeir
deyə-deyə daş daşımağa başladılar. Peyğəmbər də onlarla bərabər (daş
daşıyırdı) və deyirdi: Allahım, əsl əcr, axirətin əcridi, Ənsar və mühacirə,
göstər mərhəmətini!”. (Buxari 428, 3932, 524/9, Muslim 1201)
Qiblənin Qüdsdən Kəbəyə Yönəlməsi
141
302. Bəra İbn Azib rəvayət edir ki, Peyğəmbər on altı və ya on yeddi ay
Beytülməqdisə tərəf namaz qıldı. Lakin Peyğəmbər çox istəyirdi ki, qiblə
Kəbəyə tərəf olsun və Allah (bu xüsusda) ayə nazil etdi: “Biz sənin üzünün
göyə tərəf çevrildiyini gördük...”. (əl-Bəqərə 144). Bundan sonra Peyğəmbər
Kəbəyə tərəf üz tutdu. Səfeh adamlar – yəhudilər dedilər: “Onları üz
tutduqları qiblədən döndərən nə oldu?” De: “Məşriq də, məğrib də Allahındır.
O, istədiyi kəsi doğru yola yönəldir!”. (əl-Bəqərə 142). Peyğəmbərlə birlikdə
bir nəfər namaz qıldı və namazdan sonra (məsciddən) çıxdı və Beytülməqdisə
tərəf üz tutub əsr namazını qılan ənsardan olan bir qövmün yanından
keçərkən dedi: “Şahidlik edirəm ki, mən Allahın eçisi ilə birlikdə namaz qıldım
və o, üzünü Kəbəyə tərəf tutmuşdu. Onlar (bunu eşidən kimi) Kəbəyə tərəf
çevrildilər. (Buxari 399, 4486, 7252, Muslim 525/11, 1204)
303. Bəra İbn Azib rəvayət edir ki, bizz Peyğəmbərlə bərabər on altı on
yeddi ay Beytul Məqdisə tərəf namaz qıldıq. Sonra Allah onu Kəbəyə tərəf
döndərdi”. (Buxari 4492, Muslim 525/12, 1205)
304. Abdullah İbn Ömər rəvayət edir ki, insanlar Quba məscidində sübh
namazında olduqları zaman bir nəfər gəlib: “Həqiqətən Rəsulullaha Quran
nazil olmuşdur və Ona Kəbəyə tərəf yönəlmək əmr olunmuşdur, sizlər də
Kəbəyə tərəf yönəlin” dedi. Cəmaatın üzü Şama tərəf olduğu halda bu əmrdən
sonra Kəbəyə tərəf döndülər”. (Buxari 403, 4491, 7251, Muslim 526/13, 1206)
142
Qəbrlərin Üzərində Məscid Tikilməsinin Qadağan
Olunması
305. Aişə
rəvayət edir ki, Ummu Həbibə
və Ummu Sələmə
Həbəşistanda gördükləri və içərisində rəsmlər olan kilsə haqqında xəbər
vermişlər. Onlar (bu haqda) Peyğəmbərə xəbər vermiş və o da belə demişdir:
“Onlar içərilərindən əməlisaleh bir adam öldükdə onun qəbri üstündə məbəd
tikir və (divarlarında) həmin rəsmləri çəkirlər. Qiyamət günü onlar Allah
yanında yaradılmışların ən pisi olacaqlar.” (Buxari 427, Muslim 528/16, 1209)
306. Aişə
rəvayət edir ki, Peyğəməbərin vəfat etməsinə səbəb olan
xəstəliyə tutulduğu zaman o demişdir: “Allah yəhudilərə və xristianlara lənət
eləsin! Onlar peyğəmbərlərinin qəbirlərini ibadətgaha çevirmişlər.” Aişə
demişdir: “Peyğəməbər bu sözü deməsəydi, müsəlmanlar onun qəbrini
aşkarda saxlayardılar. Ancaq mən onun qəbrinin ibadətgaha çevrilməsindən
qorxuram.” (Buxari 1330, 1390, Muslim 529/19, 1212)
307. Əbu Hureyra rəvayət edir ki, Allah Elçisi buyurdu: “Allah yəhudiləri
məhv etsin! Onlar peyğəmbərlərinin qəbirlərini ibadətgahlara çevirmişlər”.
(Buxari 437, Muslim 530/20, 1213)
308. Aişə
və Abdullah İbn Abbas rəvayət edirlər ki, Peyğəmbər
ölümündən qabaq örtüyünü üzünə atmağa başlamışdı. (Ürəyi) sıxıldıqda isə
onu üzündən götürürdü. Belə olduğu halda (Peyğəmbər) dedi: “Allah
yəhudilərə və xristianlara lənət eləsin! Onlar peyğəmbərlərinin qəbirlərini
ibadətgaha çevirmişlər.” (Peyğəmbər bu sözləri ilə ümmətini) onların
143
etdikləindən çəkindirmişdir). (Buxari 435, 436, 3453, 3454, Muslim 531/22,
1215)
Məscid Tikməyin Fəziləti Və Buna Həvəsləndirmək
309. Belə rəvayət edilir ki, Osman İbn Əffan Peyğəmbərin məscidini
yenidən tikdiyi zaman insanların onun haqqında söylədiklərinə (etiraz edib)
demişdir: “Siz (mənim işimə) çox müdaxilə edirsiniz. Halbuki mən
Peyğəmbərin belə dediyini eşitmişəm: “Kim Allahın Üzünü diləyərək bir
məscid tiksə, Allah onun üçün Cənnətdə buna bənzər (bir ev) tikər.” (Buxari
450, Muslim 533/43, 1217)
Rükuda Əlləri Dizlərin Üzərinə Qoymağın Sunnə Olması
Və Ovucların Bir Biri Üzərinə Bağlamağın Nəsxi
310. Musab İbn Səd İbn Əbu Vəqqas demişdir: “(Bir dəfə) mən atamın
yanında namaz qıldım və (rükuda) əllərimi birləşdirib ayaqlarımın arasında
tutdum. Atam bunu mənə qadağan etdi və dedi: “Biz də belə edirdik, lakin bu
bizə qadağan olundu və bizə əllərimizi dizlərimizin üstünə qoymaq əmr
edildi.” (Buxari 790, Muslim 535/29, 1222)
Namazda Danışmağın Haram Olması Və Daha Öncə İcazəli
Olan Danışmağın Nəsx Olunması
144
311. Abdullah İbn Məsud demişdir: “Peyğəmbər namaz qılarkən biz ona
salam verərdik, o da bizim salamımızı alardı. Nəcaşinin yanından (Həbəşistan-
dan) qayıtdıqdan sonra biz ona salam verdik, lakin o, bizim salamımızı almadı.
(Namazı bitirdikdən sonra isə) buyurdu: “Həqiqətən, namaz əsnasında (daha
vacib) əməl vardır.” (Buxari 1199, 1216, Muslim 538/34, 1229)
312. Zeyd İbn Ərqam demişdir: “(Peyğəmbərin zamanında) biz namaz
əsnasında danışardıq, birimiz dostuna öz işlərindən danışardı. Nəhayət:
“Namazları və günortadan sonrakı orta namazı qoruyun və Allah qarşısında
mütiliklə durun”. (əl-Bəqərə 238). ayəsi nazil oldu və bizə susmaq əmr olundu.”
(Buxari 1200, 4534, Muslim 539/35, 1231)
313. Cabir İbn Abdullah demişdir: “(Bir dəfə) Peyğəmbər məni bir iş
dalınca göndərdi və mən dərhal gedib o işi gördüm, sonra yenə onun yanına
qayıtdım. Mən Peyğəmbərə yaxınlaşıb salam verdim, lakin o, mənim sala-
mımı almadı. Bir Allah bilir ki, mənim qəlbimdən nələr keçdi. Öz-özümə
dedim: “Ola bilsin ki, ləngidiyimə görə Allahın Elçisinin mənə qəzəbi
tutmuşdur?” Mən (bir də) ona salam verdim, lakin o, yenə mənim salamımı
almadı. Bu məni əvvəlkindən də çox kədərləndirdi. Mən (yenə) ona salam
verdim. Bu dəfə o, mənim salamımı aldı və dedi: “Mənə sənin salamını almağa
maneə olan yalnız namaz qılmağım idi.” Həmin vaxt Peyğəmbər dəvəsinin
üstündə idi və qiblədən başqa bir tərəfə yönəlmişdi. (Buxari 1217, Muslim
540/37, 1234)
Dostları ilə paylaş: |