25
xarajatlarni uzgaruvchi va shartli doimiy xarajatlarga bulinishini hisobga
olish kerak. Uzgaruvchi xarajatlarga «sotilgan tovarlar, mahsulot, ish,
xizmat tannarxi»ni va «tijorat xarajatlari»ni kiritish mumkin. Doimiy
xarajatlarga (ishlab chiqarish hajmiga va mahsulot realizasiyasiga tobe
bulmagan) quyidagilar kiradi: «Boshqaruv xarajatlari», «Realizasiyaga
taalluqli bulmagan xarajatlar» va «Favqulodda xarajat»lar.
Uzgaruvchi xarajat moddalari yuqorida ta’kidlanganidek ishlab
chiqarilgan va realizasiya qilingan mahsulot hajmiga tobe bulib, ularning
uzgarishiga muvofiq ravishda uzgaradi.
Uzgaruvchi moddalar summasiga realizasiya qilingan mahsulot
hajmi uzgarishining ta’sirini aniqlash uchun realizasiya qilingan tovarlar
summasining farqini sotilgan tovar, mahsulot, ish, xizmatlarning
tannarxini bazis darajasiga kupaytirish kerak. Hisob quyidagi formula
orqali amalga oshiriladi:
Dostları ilə paylaş: