Alisher Navoyining nutq va notiqlik haqidagi qarashlari reja



Yüklə 1,08 Mb.
səhifə9/16
tarix26.06.2023
ölçüsü1,08 Mb.
#135279
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16
Alisher Navoyining nutq va notiqlik haqidagi qarashlari

Navoiy bu fasllarda, ya`ni birinchi qismda yana beklar, noyiblar, vazirlar, diyonatsiz sadrlar, maqtanchoqlar, yasovul, lashkar, qora cherik, shayxulislom, qozilar, muftilar, mudarrislar, tabiblar, kotiblar, maktab ahli, ashulachi va cholg’uchilar, qissa to’quvchilar, nasihatgo’y va va`zxonlar, munajjimlar, savdogarlar, mirshablar, hunarmandlar, dehqonchilik to’g’risida, bezori va razillar, g’arib va bechoralar, shilqim gadolar, qushchi va ovchilar, uylanish va xotinlar to’g’risida, riyokor shayxlar va boshqalar haqida to’xtalib o’tadi. Navoiy «Nazm gulistonining xushovoz qushlari (Shoirlar) to’g’risida alohida hurmat bilan yozadi.» Ular bir necha guruhdir. Birinchi guruhi- ilohiy ma`rifat xazinasi javohirlari bilan boyigan va xalqning ta`rifiga ehtiyoj sezmaganlar... Mana shu aziz va sharofatli zotlar guruhining eng ulug’ peshvosi va eng birinchisi.. hazrat Alidirlarkim... U jumladan: forsiy ibora bilan sirlar javharini tizuvchi shayx Fariduddin Attor, «Masnaviy»ni yozuvchi, yaqinlik dengizining suvchisi Mavlono Jaloliddin Rumiylardir. Bularning she`r yozishdan maqsadi ilohiy sirlarni bayon qilmoq va cheksiz ma`rifat tarqatmoqdir.

Yana bir guruh shoirlar borkim, ular haqiqat sirlariga majoz sirlarini aralashtirib, o’z fikrlarini shu uslubda ifoda etibdurlar. Chunonchi, ma`no ahli so’z pardozchisi Sa`diy Sheroziy, Amir Xisrav Dehlaviy, Shayx Sanoiy, Shayx Avhadiddin, Xoja Shamsiddin Muhammad Hofiz.

Yana bir guruh shoirlar borkim, ular haqiqat sirlariga majoz sirlarini aralashtirib, o’z fikrlarini shu uslubda ifoda etibdurlar. Chunonchi, ma`no ahli so’z pardozchisi Sa`diy Sheroziy, Amir Xisrav Dehlaviy, Shayx Sanoiy, Shayx Avhadiddin, Xoja Shamsiddin Muhammad Hofiz.

Yana bulardan boshqa bir guruh bo’lib, ularning ko’pchilik asarlari majoziy ma`nodadir. Ulardan Kamol Isfaxoniy, Xoqoniy, Shirvoniy, Xoju Kirmoniy, Xoja

Kamol, Anvariy, Salmon Sovajiy, Nosir Buxoriy, Kotibiy Nishopuriy... («M.q.», 26-27-betlar)

«Maktab ahli to’g’risida» faslida Navoiy maktabdor domlalarga baho beradi. Ularning og’ir ishini ta`kidlaydi. «Ularning ishi odam tugul, hatto devning ham qo’lidan kelmaydi», - deydi. Shoirning hammamiz yod olgan ushbu mashhur bayti ham Shu qismda keltirilgan:


Yüklə 1,08 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   16




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin