Anatomiya 2014. indd

 Oldingi katta boldir mushagi
(m. tibialis anterior) boldir-
ning oldingi yuzasida joylashadi (100-rasm). Katta boldir suyagi-
ning tash qi do‘ngligidan, suyak tanasining tashqi yuzasini yuqori 
qismi va suyaklararo pardadan boshlanadi. Mushak pastga tomon 
yo‘nalib, boldirning past ki qismida uzun payga aylanadi. Uning 
payi oyoq panjasining medial chekkasini aylanib o‘tgach, medial 
ponasimon suyakning kaft yuzasiga va I kaft suyagi asosiga biri-
kadi.
Faoliyati: oyoq panjasini yozib, medial chekkasini ko‘taradi va 
tashqariga buradi.
2. 
Barmoqlarni yozuvchi uzun mushak
(m. extensor digito-
rum longus)
 
katta boldir suyagining tashqi do‘ngligi, kichik boldir 
suyagi tanasining oldingi yuzasi va suyaklararo parda-
ning yuqo ri qismidan boshlanadi. Oyoq panjasi tomon 
yo‘nalib, boldir-oyoq panja bo‘g‘imi sohasida to‘rtta 
payga bo‘linadi. Har bir pay II–V barmoq larning o‘rta 
va distal falangalarining asosiga birikadi. 
100-rasm. Boldir va oyoq panjasi mushaklari:
1–tikuvchilar mushagi payi; 2–katta boldir suyagi;
3–boldir mushagi; 4–kambalasimon mushak; 5–oldingi katta
boldir mu shagi; 6–oyoq bosh barmog‘ini yozuvchi uzun
mushak payi; 7–yozuvchi mushaklarni ushlab turuvchi pastki 
bog‘ich; 8–barmoqlarni yozuvchi uzun mushak payi;
9–kalta-kichik boldir mushagi; 10–uzun kichik boldir
mushagi; 11–tizza qop qog‘ining boylami;
12–yonbosh-katta boldir pay yo‘li.

---

191
Faoliyati: II–V barmoqlarni kaft-barmoq bo‘g‘imida, shuning-
dek, oyoq panjasini oshiq-boldir bo‘g‘imida yozadi va tashqi che-
tini ko‘taradi.
3. 
Bosh barmoqni yozuvchi uzun mushak
(m. extensor hallucis 
longus)
 
yuqoridagi ikkita mushakni o‘rtasida yotadi. Kichik boldir 
suyagining oldingi yuzasining o‘rta qismidan va 
suyaklararo pardadan boshlanib, bosh barmoq-
ning distal falangasiga birikadi. 
Faoliyati: bosh barmoqni yozadi va oyoq 
panjasini oshiq-boldir bo‘g‘imida bukishda ishti-
rok etadi. 
Boldirning orqa guruh mushaklari ikki: 
yuza va chuqur qavat bo‘lib joylashadi (101-
rasm). Yuza qavatda kuchli rivojlangan bol-
dirning uch boshli mushagi bo‘lib, u boldirda 
o‘ziga xos yumaloqlikni hosil qiladi.
1.