QON KASALLIKLARI Anemiya (kamqonlik) bu – qonda eritrositlar va ularda gemo-
glabinning miqdori kamaygan holat. Anemiyaning birnecha turi
mav jud. Kelib chiqishiga ko‘ra quyidagi anemiyalar tafovut qili-
nadi:
1. Qon yo‘qotish oqibatida yuzaga keladigan anemiya – postge-
morragik anemiya;
2. Eritrositlar parchalanishining kuchayishidan yuzaga keladi-
gan anemiya – gemolitik anemiya;
3. Qon hosil bo‘lishining kamayishi natijasida yuzaga keladigan
anemiya;
4. Ko‘mik qizil nishning o‘sib yetilgan oq nish bilan siqib chiqa-
rilishi natijasida keladigan anemiya;
5. Aralash turdagi anemiyalar ham uchrashi mumkin;
Addison–Birmer nomi bilan yuritiluvchi anemiya ham mav-
juddir. Ilgari bu anemiya pernisioz anemiya nomi bilan yuritilgan
va uni davolab bo‘lmaydi deb o‘ylashgan. Ammo kasal faktorning
mohiyati aniqlangach, ushbu anemiya bilan og‘rigan bemorlarning
davolash usullari topildi. Addison–Birmer kasalligida eritrositlar
soni ba’zida – 1 000 000 va undan ham kam bo‘ladi. Gemoglabin
miqdori esa unchalik kamaymaydi, hatto eritrositlarda ko‘payadi.
Shuning uchun ham rangli ko‘rsatkich, odatda, 1 dan ortiq bo‘ladi
va bu anemiyani giperxrom anemiyalar qatoriga kiritadilar.
Qon surtmalarida eritrositlarning o‘zgarishlaridan tashqari
yetilmagan yadro tutuvchi eritrositlar – megaloblastlar ko‘rina-
di. Qonda leykositlarning umumiy soni kamayadi. Addison–Bir-
mer anemiyasida qon go‘yo suv bilan suyultirilgan ko‘rinishga ega
bo‘ladi.
Oq qon tanachalarining patologiyasi Leykositoz. Qonda leykositlar sonining ko‘payib ketishi
leykosi toz deb ataladi. Oq qon tanachalarining soni uncha katta
bo‘lmagan ko‘pa yishi yoki kamayishi doimo kuzatiladi: leykosit-
lar soni ovqat qabul qilingandan so‘ng, jismoniy mehnatda, ho-
miladorlikda ko‘payadi. Bu leykositoz patologiyasi deb hisoblan-
maydi.
