Anatomiye giRİŞ

Göz anatomisi, göz küresi (Bulbus oculi) ve gözün yardımcı organları (organa oculi 
accessoria) olmak üzere iki ana başlık altında incelenir. 
a. Göz küresi (Bulbus oculi) 
 
178

---

Göz küresi, orbita içinde yer alan, yaklaşık 2.5 cm çapında 10 gr ağırlığında, yuvarlak bir 
biyokameradır.  İç boşluğu üç odacığa ayrılmış olan göz küresi üç tabakalı bir duvar 
yapısına sahiptir. 
Göz Küresinin Duvar Yapısı: Dıştan içe doğru fibröz, vasküler ve sensorial olmak üzere 
üç tabakadan yapılıdır.  
1. Tunica fibrosa (Fibröz tabaka) : Bazı anatomistler tarafından destek tabaka olarak da 
adlandırılmış olan dış tabaka, kalın, fibröz bağ dokusundan  yapılıdır. Göz küresinin 
şeklinin korunmasını sağlayan fibröz tabaka ekstra okuler kaslar için de yapışma yeri 
ödevi görür.  
Fibröz tabakanın 5/6 arka bölümü opak beyaz olup sclera, bunun 1/6 ön bölümü ise şeffaf-
saydam olup cornea olarak adlandırılır. Göze ışık kornea yolu ile girer. Korneanın kan ve 
lenf damarları yoktur (sinirlenmesi zengindir). Sklera arkada n. opticus’a ait liflerin göz 
küresini terk ettiği bölümde delikli (lamina cribrosa) şekildedir. 
1. Vasküler tabaka (Tunica vasculosa): Kan damarlarından ve pigmentten zengin bir 
tabakadır. Yoğun pigment içeriği nedeniyle koyu kahverenginde olup, kendine ulaşan 
ışınları yansıtmayıp absorbe eder. Vasküler tabakanın, arkadan öne doğru choroidea, 
corpus ciliare ve iris olamak üzere üç bölümü vardır. 
2. Corpus ciliare, vasküler tabakanın öndeki, kalınca bölümü olup, yapısında otonom 
sinirlerin innerve ettiği, farklı yöneltili liflere sahip düz kas (m. ciliaris) vardır. Aynı 
zamanda göz merceği (Lens) 'de asıcı bağlarla corpus ciliare'ye tutunur. 
İris ise göz merceğinin önünde kasılıp gevşeyen bir diyafragma gibi yer almış bir bölüm olup, 
yapısında m. sphincter et m. dilator pupillae olarak adlandırılan düz kaslar vardır.  İris'in 
ortasındaki açıklığa  pupilla  ( g ö z   b e b e ğ i )   d e n i r .   N o r m a l   p u p i l l a   o d a   ı ş ı ğ ı n d a  
4 m m  çapındadır. Daralmasına miyozis .genişlemesine midriyazis denir.  
3. Tunica sensoria (Tunica nervosa optica-retina) : Göz küresinin en iç tabakası olup retina 
veya sinirsel tabaka olarak ta adlandırılır. Sensorial tabaka çok nazik bir yapıda olup 130 
milyon kadar fotoreseptör ile çok sayıda nöron içerir. Sensorial tabakanın arkadaki en iyi gören 
alanına sarı leke (macula lutea) denir. 
N. opticus'un retina'yı terkettiği bölüm (discus nervi optica) ışığa duyarsız olup kör nokta 
olarak adlandırılır. Retina. oftalmoskop yöntemi ile pupilla açıklığından incelenebilir.  
Lens :Pupilla'nın arkasında yer alan lens (göz merceği) oldukça elastik, yaklaşık l cm 
çapında.bikonveks bir mercektir. Damar ve sinirden yoksundur. Beslenmesi humour aqueosus 
ile sağlanır.  
Lens, asıcı bağlarla (fibrae zonulares, lig. suspensoriun lentis) corpus ciliare'ye bağlanır. 
Corpus ciliare'nin yapısındaki düz kas liflerinin kasılıp gevşemeleri sonucu lensin kalınlığı-
kırıcılığı değişir. Yakındaki cisimleri net görebilmesi için lensin kırıcılığının artmasına 
akomodasyon (uyum) denir.