Anatomiye giRİŞ

 
B. Pulmones (Solunum Organı Akciğerler) 
Akciğerler (pulmo-pneumon); Göğüs boşluğunda büyük damarlar ve kalbin yan 
taraflarında yer alan, solunum havası ile kan arasındaki gaz alışverişini gerçekleştiren çift 
organdır. İki akciğer arasında kalp, yemek borusu, soluk borusu ve büyük damarların yer aldığı 
mediastinum adı verilen bir orta bölüm bulunur. Her bir akciğer, pleura adı verilen çift katmanlı 
bir membranın oluşturduğu bir kese içinde yer alır. Bu membranın, akciğerin dış yüzünü saran 
katmanına visseral pleura, göğüs kafesinin iç yüzünü döşeyen katmanına parietal pleura, 
iki yaprak arasında kalan, dış ortamla ve akciğer içi hava sistemi ile bağlantısı olmayan, 
negatif basınca sahip boşluğa da pleural boşluk (cavum pleuralis) denir. 
Akciğerler, süngerimsi yapıda hafif organlardır. Bir kere havalanmış bir akciğer/akciğer 
dokusu suda batmaz (ölü doğan çocuğun akciğeri suda batar). Akciğerler palpe edildiği 
 
116

---

zaman içindeki hava nedeniyle çıtırtı (krepitasyon) sesi çıkarır. Kapalı ve negatif basınca sahip 
pleural keselerden çıkarıldıklarında büzüşür; bu duruma akciğer kollapsı denir. 
Akciğerlerin büyüklüğü, göğüs kafesinin büyüklüğüne bağlıdır. Bu ilke ile değişik kişi ve 
cinsteki (kadın-erkek) farklılıklar açıklanabilir. Kadınlarda, erkeklere nazaran daha 
küçüktür. Bir kişinin sağ akciğeri, sola göre % 10 oranında daha büyüktür.  
Her bir akciğer, apexi ve basisi olan irregüler bir koni şeklindedir. Üç yüzü ayırt edilir. 
Thorax duvarına uyan konveks dış yüzüne facies costalis, diafragmaya oturan alt yüzüne 
facies diaphragmatica, birbirlerine bakan iç yüzlerine de facies mediastinalis denir. 
Mediastinal yüzde akciğere girip çıkan yapılar için bir kapı (hilum pulmonis) bulunur. 
Herbir akciğerde iki keskin kenar görülür. Costal ve mediastinal yüzlerin birleştiği 
ön kenara margo anterior, diafragmatik ve kostal yüzlerin birleştiği alt kenara margo 
inferior denir.Sol akciğerin ön kenarında incisura cardiaca olarak adlandırılan bir çentik 
bulunur.  
Her akciğer, bazı yarıklarla (fissura) loblara (lobus) ayrılmıştır. Klasik olarak sağ akciğerde 2. sol 
akciğerde l yarık mevcuttur. Oblik yarık (fissura obliqua) her iki akciğerde de bulunduğu 
halde, horizontal yarık (fissura horizontalis) sadece sağ akciğerde bulunur. Fissura obliqua ve 
fissura horizontalis sağ akciğerde lobus superior, lobus medius, lobus inferior (üst, orta, alt 
loblar) olarak üç lob, sadece fissura obliqua sol akciğerde lobus superior ve lobus 
inferior olarak iki lob meydana getirmiştir. Sol akciğerin üst lobunun incisura cardiaca’ya 
doğru uzanan dil şeklindeki bölümü lingula pulmonis sinistri veya lobus lingularis olarak 
adlandırılır.  
 Her 
akciğer, yukarda belirtilen lober yapılar dışında 10'ar adet bronko-pulmoner segmente 
bölünmüştür. Her segment, tepesi akciğer hilumuna, tabanı akciğer yüzeyine bakan piramidal 
biçimde olup, ayrı bronşu, damar ve sinirleri nedeniyle bağımsız bir akciğercik şeklindedir. 
Akciğer segmentleri :