Cabirin qardaşı Hayyanla ol/tapıldığım günlə bu günüm müqayisə edilərmi heç?
Nə də çaşılacaq şey ki yaşayarkən xalqın özünü buraxmasını təklif edərdi; ölümündən sonra yerinə o birisinin keçməsini təmin etdi. Bu iki adam xilafəti, dəvənin iki məməsi kimi aralarında paylaşdılar. O, xilafəti, düz və düz olmayan quraq bir yerə atdı; sözü sərt idi, insanı yaralar idi; onunla görüşüb görüşəni incidərdi. Məsələlərdə şübhəsi çox idi;üzr gətirməsinin sayı yox idi. Onunla danışan, yoldaşlıq edən, itaətsiz bir dəvəyə minmişə bənzər idi; burnuna keçən yularını çəksə burnu cırılar, yaralanardı; buraxsa üstündəkini həlak olma çuxuruna aparar, təyin edərdi. Allahın davamlılığına and olsun, xalq, onun zamanında nə edəcəyini çaşdı; yoldan çıxdı; rəngdən rəngə boyan idi; oradan oraya yel idi-dayandı. Uzun bir zaman, çətin mihnetlere düşdüm; səbr etdim; deyərkən o da yoluna düzüldü; xəlifəliyi bir birliyə buraxdı ki mən də bunların biriyəm sanıldı.Allahım, sənə sığınaram; nə də məsləhətləşmə birliyi idi bu. Onlardan mənim haqqımda, birincisiylə nə vaxt bir şübhəyə düşən oldu ki bu növ kəslərə qatıldım mən? Lakin enərlərkən onlarla endim; uçarlarkən onlarla ucdum; enişdə, yoxuşda onlarla birlikdə oldum. İçlərindən biri, həsədindən həqiqətən sapdı; o biris(n)i, kürəkəni olduğundan ona peyk, məndən üz çevirdi; o biriləri də elə işlər etdilər ki xatırlamaq belə çirkin.
Deyərkən qövmün üçüncüsü ( Osman min Afvan ) qalxdı; həm də bir halda ki iki yanı da yellə dolmuş idi; işi gücü, yediyini çıxaracaq yerlə yeməyi yer/yeyər arasında gedib gəlmək idi. Onunla birlikdə atasının oğulları (Ümeyye) də işə giriş idilər; Allah malını yazda dəvənin otları, çayırıçımanı yeyib istismar etməsi kimi yeddilər, istismar etdilər. Sonunda onun da ipi həll edildi; hərəkəti tezis tərəfindən yaralanıb öldürülməsinə səbəb oldu, qarınının dolğunluğu onu bu hala gətirdi; işini tamamladı getdi.
Deyərkən, xalqın mənim ətrafıma, kaftarın boyundakı etlər kimi yığışması qədər məni üzən bir şey olmadı; hər istiqamətdən, bir-biri ardınca ətrafıma yığışdılar; bir dərəcədə ki izdihamdan Həsənlə Hüseyn, ayaqlar altında qalacaqdı az qala/haradasa. Qoyunların ağıla yığışması kimi ətrafıma toplandılar; bu həngamədə paltarım belə cırılmışdı.
Amma işi əlimlə al/götürdükdən sonra bir bölük, beyətdən döndü; əhdini pozdu. O biri bölük ox yaydan atılar kimi atıldı, inancından imtina etdi; o biriləri də itaətdən çıxdı; sanki onlar, hər cür nöqsan sifətlərdən münəzzəh Allahın "İşdə axirət yurdu; biz onu, yer üzündə ucalıq və təxribatçılıq diləməyənlərə verərik və nəticə, çəkinənləridir" buyurduğunu duy/eşitməmişlər idi (Qəsəs, 83). Bəli, and olsun Allaha, əlbəttə duy/eşitdilər də, əzbərlədilər də; lakin dünya, gözlərinə bəzənmiş bir şəkildə göründü, onun bezentisi xoş gəldi onlara.
Amma bunu da bilin ki and olsun toxumu yarana, insanı yaradana, bu birlik, beyət üçün toplanmasaydı, Allahın, zalımın doyub zülm etməməsi, məzlumun aç qalmaması haqqında alimlərdən al/götürdüyü əhdi peyman olmasaydı xilafət dəvəsinin yularını kürəyinə təyin edərdim; ümmətin sonuncusunu, ilkinin kasasıyla suvarır xərcdim. Siz də anlamısınız ki bu dünyanızın dəyəri, bir dişi keçinin aksırığından da dəyərsizdir məncə.
(Demişlər ki: xütbələrində söz, bura gəlincə, İraq eli xalqından biri qalxdı, Həzrətə bir kağız təqdim etdi. Həzrət kağızı oxumağa budaq idilər. Oxuyub bitincə İbni Abbas, Ey Möminlər Əmri dedi, sözünə, buraxdığın yerdən başlasansa; Əmərilimiminin əleyhissalam buyurdular ki:)
Əfsus ey Abbas oğulu, bu, kişi dəvənin, esridiği zaman ağızına gələn bir köpük idi; gəldi, yenə geriyə getdi.
Nehcul Belağa, Xütbə: 3
--------------------------------
Qeydə: Bu xütbə Nehc'ul Belaga hələ toplanmadan əvvəl yazılan bir çox qaynaqda keçməkdədir. Nehcül Belağadakı xütbələrin qaynaqları üçün lütfən
