Andijon davlat pedagogika instituti

Savol va topshiriqlar:
1. Kichik yoshdagi o‘quvchilar lingvistik tushunchalarni o‘rganishda qanday qiyinchiliklarga duch keladilar? Buning sababi nimada?
2. Grammatik materialni o‘rganishning har xil bosqichida darslik bilan qanday ishlanadi? Aniq misollar keltiring.
3. Grammatik, leksik va so‘z yasalishiga oid mashqlarni ta’riflang.
4. 1-2-sinflarda ”Tovushlar va harflar” bo‘limidagi mavzularni o‘rganish darslari rejasini va ishlanmasini tuzish.
5. Mustaqil so’z turkumlarini o’rganish metodikasi haqida gapiring.


8-mavzu: So‘z turkumlarining leksik va grammatik ma'nosi ustida ishlash.
Reja:
1.So`z turkumlarining leksik va gramatik ma`nosi ustida ishlash otni o`rganish metodikasi. Boshlang`ich sinflarda otni o`rganish tizimi.
2.So`z turkumlarining leksik va gramatik ma`nosi ustida ishlash sonni o`rganish metodikasi olmoshlarni o`tish metodikasi Fe`lni o`ganish metodikasi.
3.So`z birikmasi va gap ustida ishlash materyallarini sinflarga joylashtirish tizimi.
4.O`quvchilarni asosiy sintaktik tushunchalarni shakillantirishning shart sharoitlari. Boshlang`ich sinflarda sintaktik tushunchalar ustida ishlash va so`z birikmasi va gap ustida ishlash.
So‘z turkumlarini o‘qitish metodikasi. Otning leksik va fonetika, gramatika, so‘z yasalishi va imlo (orfografiya)ni o‘rgatish.
1.O‘quvchilarda so‘z turkumlarini bilish ko‘nikmasini shakllantirish. :
Ularni turkumlarga ajratishda uch belgiga: a) leksik ma’nosi (nimani ifodalashi, ya’ni predmet, harakat yoki holat, belgi. kabilarning umumlashtirilgan ma’nolari);
b) morfologik (so‘zning turli shakl tizimi);
v) sintaktik (turli morfologik shakllarning sintaktik vazifa bajarishi) belgilariga. asoslanadi. Demak, so‘z turkumlari ustida ishlash o‘quvchilarning muayyan guruhdagi. so‘zlarning umumlashtirilgan ma’nolarini, kishilarning aloqa vositasi sifatidagi o‘rnini. tushunib olishlariga qaratilishi lozim. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilari so‘z turkumi bilan umumiy tanishtirilgandan keyin.
So'z ma'nolaridagi mavjud bu xususiyatlar ulami turkumlarga ajratishdagi asosiy belgidir. Turkumlarga ajratishdagi ikkinchi va uchinchi xususiyat so'zning shu ma'no tomoniga bog'liq ravishda yuzaga keladi.So'z turkumlarini ajratishda morfologik belgi ham So'z ma'nolaridagi mavjud bu xususiyatlar ulami turkumlarga ajratishdagi asosiy belgidir. Turkumlarga ajratishdagi ikkinchi va uchinchi xususiyat so'zning shu ma'no tomoniga bog'liq ravishda yuzaga keladi.So'z turkumlarini ajratishda morfologik belgi ham muhimdir. Bu xususiyat muayyan so'z turkumlarida maxsus qo'shimchalar tizimi mavjudligini, ularni asosan shu turkumga xoslanganini ko'rsatadi.