Anguage and literature
Yüklə 0,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- “Qutadg‘u bilig”
- “Hibat ul-haqoyiq”
|
Dilfuza ZARIPOVA,
Buxoro davlat tibbiyot instituti qoshidagi akademik litseyning ona tili va adabiyot fani o‘qituvchisi TA`LIMIY-DIDAKTIK ASARLARNING QIYOSIY-TIPOLOGIK TAHLILI Adabiy hodisalar- ni to‘laligicha tipologik o‘rganish masalasi va adabiyot rivojlanishining qonuniyatlarini ochish V.Jirmunskiy, A.Skaf - timov, B.Putilov kabi olimlarning tadqiqot- larida ilmiy-nazariy va amaliy jihatdan chuqur asoslab berildi. Aytish mumkinki, bu olim- lar ada biy asarlarni ti- pologik tahlil etishning haqiqiy asoschilaridir. Ularning qiyosiy o‘rga- nish tamo yili adabiyot rivojla nishining qonuni- yatlarini ochish masa- lalari bilan chambarchas bog‘langan . Qiyosiy-tipologik tahlilning bir ko‘rinishi – spiral- simon tipologik aloqalar u yoki bu adabiy hodisaning turli xalqlar adabiyotida yuzaga kelishi va rivojlanishini nazarda tutadi. Quyida biz o‘zbek adabiyotidagi ba’zi didaktik asarlarning qiyosiy tahliliga to‘xtalishni joiz deb bildik. Shuni aytish kerakki, nomlaridan hamma narsa ayondek tuyulgan bu asarlarda dur-u javohirlarga teng bo‘lgan so‘z sarchashmalarini topish mumkin. “Qutadg‘u bilig” – XI asr so‘z san’atining nodir na- munasi bo‘lib, unda o‘z davrining ilg‘or ijtimoiy-siyosiy, ma’naviy-axloqiy masalalari badiiy talqin qilingan. Asar- da turkiy xalqlar tarixi, madaniyati, ilm-fani, urf-odat va an’analari, turmush tarzi, qadriyatlari xususida batafsil ma’lumot berilgan. Asarning nomi “Baxt-saodatga yo‘ll- ovchi bilim” degan ma’noni bildiradi. Asar qoraxoniy hukmdor Tabg‘ach Bug‘roxonga bag‘ishlangan bo‘lib, aruzning mutaqorib bahrida yozilgan. “Qutadg‘u bilig” 73 bob, 6520 baytdan iborat. Ahmad Yugnakiyning “Hibat ul-haqoyiq” asari XII asrga oid bo‘lib, o‘zbek adabiyoti tarixida yana bir didaktik asarlardan biri hisoblanadi. Bu asarda adib ma’naviy-axloqiy qarashlarini bayon etib, didaktik ada- biyotni boyitdi. Asarning nomi “Haqiqatlar sovg‘asi” de- gan ma’noni bildiradi. Bu asar ham aruz vaznida yozil- gan bo‘lib, 14 bob, 256 baytni tashkil etadi. Kaykovusning Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|