Anguage and literature
Yüklə 0,86 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Kalit so‘zlar
- Ключевые слова
- Annotatsiya
|
Xurshid MAMATQULOV,
O‘zbekiston jahon tillari universiteti ilmiy xodim-izlanuvchisi PEDAGOGLARNING XORIJIY TILLAR BO‘YICHA KASBIY KOMPETENTLIGINI AXBOROT-METODIK TA’MINOT ASOSIDA RIVOJLANTIRISH YO‘LLARI Annotatsiya. Maqolada xorijiy til o‘qituvchisining kasbiy kompetentligi - ni oshirishda axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining ahamiyati va ax - borot-ta’limmuhitiniyaratishshart-sha- roitlari yoritilgan. Kalit so‘zlar: innovatsiya, inter - net-resurs, kasbiy kompetentlik, kom- munikatsiya, masofaviy ta’lim, motivat - siya. Аннотация. Встатьеосвеще- на роль и значение информацион- но-коммуникационных технологий в повышении уровня профессио- нальной компетентности учите- ляиностранныхязыковиусловия создания информационно-образо- вательнойсреды. Ключевые слова: инновация, Интернет-ресурс, профессио- нальнаякомпетентность,комму- никация,дистанционноеобучение, мотивация. Annotatsiya: The article reveals the role and importance of information communication technologies in im - proving the level of professional com - petence of foreign language teachers and conditions of creating information and educational environment Key words: innovation, Internet, resource, professional, competence, communication, distance education, motivation. Ma’lumki, qayta tayyorlash va malaka oshirish ta’lim muassasalari tinglovchilarining kasbiy kompetentli- gini hozirgi zamon talablari darajasida rivojlantirish, zamonaviy pedagogik va axborot-kommunikatsiya tex- nologiyalaridan unumli foydalangan holda ularda zaru- riy bilim, ko‘nikma va malakalarni shakllantirish muhim vazifalardan biridir. Ushbu jarayonda axborot-metodik ta’minotni ishlab chiqish muammolariga doir tadqiqot- ga murojaat etish, uzluksiz ta’lim tizimi sharoitida ped- agoglar kasbiy kompetentligini oshirishning yangicha yo‘llarini izlab topish, shuningdek, pedagoglarga uslubiy yordam ko‘rsatish yo‘lida axborot-kommunikatsiya tex- nologiyalari rolining o‘sib borayotganligi muhim ahami- yatga ega. Hozirgi vaqtda o‘qitishning zamonaviy texnik vositalari (kompyuterlar, multimediali o‘qitish dasturlari, Internet-resurslar)ning ta’lim jarayoniga tatbiq etilishi ta’lim samaradorligini oshirishga hamda uni yangi sifat darajasiga olib chiqishga imkoniyat yaratmoqda. Darhaqiqat, zamonaviy ta’lim tizimi talablari asosida pedagoglar faoliyatini tashkil etish shakl va metodlarini takomillashtirishda axborot-kommunikatsiya texnologi- yalari imkoniyatlaridan foydalanish muhim ahamiyat kasb etadi. Shuning barobarida ta’lim muassasalarining yangi zamonaviy texnik vositalar bilan ta’minlanishi va ta’lim tizimining axborotlashtirilishi pedagogik kadrlarni tayyorlash hamda ularning mazkur texnik vositalardan foydalangan holda kasbiy kompetentligini oshirishga ham alohida yondashishni talab etadi. Shu bois bugun- gi kunda jamiyat uchun yuqori kasbiy kompetentlikka ega hamda axborot-kommunikatsiya texnologiyalari bo‘yicha kompetentlik darajasi yuqori bo‘lgan mutaxas- sis-pedagog kadrlarni tayyorlash juda zarur. Bugun Internet tarmog‘i orqali pedagoglar mam- lakatimiz va chet el ta’lim tizimiga doir har xil ma’lu- motlar, masofaviy kurslar, kasbiy muloqot, tajriba al- mashish, ayniqsa, ularning xorijiy tillar bo‘yicha kasbiy kompetentligini oshirish faoliyati jarayoni bilan bog‘liq ma’lumotlarni olish hamda ular ustida ishlash imkoni- yatiga ega. Lekin ko‘pchilik pedagoglar kerakli ma’lumo - tlarni qanday, qaysi yo‘l bilan topish va Internet resurs- laridan kasbiy faoliyatida foydalanish usullari bo‘yicha yetarli ko‘nikmalarga ega emas. Shuning uchun, Inter- net tarmoqlaridan foydalangan holda tashkil etiladigan mashg‘ulotlar ba’zi hollarda tarqoq va tizimlashtirilma- gan xarakterga ega bo‘ladi. Pedagoglarning xorijiy tillar bo‘yicha o‘z kasbiy kompetentligini oshirish borasidagi faoliyatlarida axborot-kommunikatsiya texnologiyalar- idan foydalanish hali yetarli darajada tashkil etilma- gan. Shuningdek, pedagoglarning xorijiy tillar bo‘yicha kasbiy kompetentligini rivojlantirishga yo‘naltirilgan ax- borot-metodik tizim yetarli darajada shakllanmagan va ilmiy-metodik jihatdan asoslanmagan. Uzluksiz ta’lim tizimidagi bu zaruriyat takomillashtirilsa va ilmiy-meto- dik jihatdan asoslansa ayni muddao bo‘lardi. Bundan tashqari axborot-kommunikatsiya texnologiyalarining jadal sur’atlar bilan rivojlanishiga qaramay, pedagog kadrlarni qayta tayyorlash, ularning malakasini oshirish- da yangi metodlarni qo‘llash yetarli tashkil etilmagan. Hozirgi vaqtda mamlakatimiz oliy ta’lim muassasalarida mutaxassisligi bo‘yicha xorijiy tillarda bemalol muloqot qila oladigan, ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlarni olib boradigan peda gog kadrlarga bo‘lgan ehtiyoj ortib bor- moqda. veb-sayt: www.tilvaadabiyot.uz 35 навбатчи Tadqiqotlar Boshlang‘ich darajaga ega bo‘lish bosqichi O‘rtacha darajaga ega bo‘lish bosqichi O‘rtachadan yuqori darajaga ega bo‘lish bosqichi Yuqori darajaga ega bo‘lish bosqichi Eng yuqori darajaga ega bo‘lish bosqichi Axborot-kommunikatsiya texnologiyalari, Internet va o‘qi tishning axborot-metodik tizimini ta’lim tizimida qo‘llash pedagoglarning mustaqil bilim va malakasini uzluksiz ravish da oshirishga imkon beradi. Pedagoglar- ni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirishda mavjud ehtiyojlarni inobatga olsak, zamonaviy ax- borot-kommunikatsiya texnologiyalaridan foydalanish bugunning dolzarb vazifalaridan ekanligi o‘z tasdig‘ini topadi. Bundan kelib chiqqan holda, pedagog kadrlarni qay- ta tayyorlash va ularning malakasini oshirish tizimida axborot-metodik ta’minot orqali mustaqil ta’lim berish jarayonlari 5 bosqichdan iborat bo‘lishi taklif etiladi. Pedagoglar kasbiy kompetentligini rivojlantirishda mustaqil ta’limni tashkil etish muhim ahamiyatga ega. Ushbu jarayonni axborot-metodik ta’minot resursla- ridan foydalangan holda amalga oshirish o‘qitishning yangi shakllaridan hisoblanadi. Pedagoglar kasbiy kompetentligini rivojlantirish mustaqil ta’limning yangi shakl va metodlari, vositalari, pedagog hamda tinglovchi o‘rtasidagi o‘zaro muloqot- ni shakllantiradi. Mustaqil ta’limning bunday o‘ziga xos shakli oliy ta’lim muassasasining mutaxassisligi chet tillar bo‘lmagan pedagoglarini xorijiy tillar bo‘yicha kom- petentligini oshirishga xizmat qiladi. Axborot-metodik ta’minot asosini tashkil etgan zamonaviy axborot-kommunikatsiya texnologiyalari ta’lim resurslari, bilimlarni uzatish va tinglovchilarni turli xil o‘quv materiallari bilan ta’minlash bo‘yicha o‘qitishning an’anaviy usullaridan ustunlik qilishi bilan farqlanadi. Ta’lim resurslaridagi mavjud materiallar, multimedi- ali gipermatn, Internet yordamida global tarmoq orqali cheklanmagan axborot va ma’lumotlardan foydalanish tinglovchilarni o‘zaro faol muloqot jarayoniga jalb qilib- gina qolmay, pedagogik jarayonlarni samarali tashkil etish imkoniyati bilan ahamiyatga ega. Taklif etilayotgan axborot-metodik ta’minot tizimi pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning malakasini oshirish hamda ta’lim muassasalarini xorijiy tillar bo‘yicha kasbiy tayyorgarlik- ka ega bo‘lgan kadrlar bilan ta’minlashda ijobiy natijalar berishi mumkin. Shu nuqtayi nazardan, ta’lim resurslari va ax- borot-kommunikatsiya texnologiyalarining ta’limda qo‘llanilishi pedagoglar kasbiy malakasini oshirish- da qulay vositalardan hisoblanib, mutaxassisligi chet til bo‘lmagan pedagog kadrlarning zamonaviy ax- borot-kommunikatsiya texnologiyalari vositasida xorijiy til bo‘yicha kasbiy kompetentligini oshirishga xizmat qiladi. Bu xildagi ta’lim resurslarining pedagoglar to- monidan qo‘llanilayotgani ta’limning samaradorligini oshirish hamda uning jadal rivojlanishida muhim bo‘lib, pedagog kadrlarni qayta tayyorlash va ularning mala- kasini oshirish tizimini tashkiliy-metodik jihatdan lozim darajada ta’minlaydi. Axborot-metodik ta’minotning mavjud imkoniyat- lari malaka oshirish tizimini metodik va texnik jihatdan ta’minlash imkoniyatlarini yanada kengaytiradi. Talab darajasida tayyorlangan materiallar asosida tashkil eti- ladigan sifatli videomuloqot, videoseminar va videoan- jumanlar eng ishonchli vositalar sifatida ta’lim jarayonini boshqarishda ijobiy natija beradi. Axborot-metodik ta’minot orqali pedagoglar mus- taqil ta’limini tashkil etish quyidagi metodlarga asosla- nadi: tinglovchilarni axborot-metodik ta’minot resurslari va vositalari asosida o‘qitish; mustaqil ta’lim olish; ta’lim jarayonida pedagog va tinglovchilarning o‘zaro faol mu- loqotini tashkil etish. Birinchi usulda multimedia vositalari yordamida nashr, audio-videomateriallarga asoslangan ta’lim re- surslari; interfaol ma’lumotlar to‘plami; elektron jurnal- lar; o‘rgatuvchi kompyuter dasturiy mahsulotlari (elek- tron darslik, qo‘llanma, uslubiy majmualar) yaratiladi va tinglovchilarga taqdim etiladi. Ma’lumotlarning interfaol bazasi axborot-kommu- nikatsiya texnologiyalari orqali o‘zlashtirish mumkin bo‘lgan tizimlashtirilgan bilimlar majmuasidir. Ular asosida yaratilgan resurslar yordamida tinglovchi va pedagoglar zaruriy materiallar bilan ta’minlab turiladi. Muntazam yangilanib boriladigan elektron jurnal va gazeta sahifalari davriy nashrlar bo‘lib, tinglovchilarga axborot-metodik ta’minot bazasi orqali yetkazib berila- di. Yüklə 0,86 Mb. Dostları ilə paylaş:
|