Antisosyal kiŞİLİK
Yüklə 20,67 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Antisosyal Kişilik Bozukluğu Nedir
- NEDENLERİ ve GÖRÜLME SIKLIĞI
- TEDAVİSİ
|
ANTİSOSYAL KİŞİLİK
“Beny 12 yaşında iken, bir inşaatın çatısından bir çocuğun ölümüne neden olan bir tuğla fırlattı. Polise önce her şeyin bir kaza olduğunu, tuğlanın elinden kaydığını anlattı. Daha sonra da bir arkadaşının tuğlayı fırlattığını ve onu durdurmaya çalıştığını söyledi ve olayı yeniden tartışmayı reddetti. Beny görünüşte neşeli ve insanlarla kolay ilişki kurabilen masum bir çocuk gibiydi. Ancak O yaşadığı yerdeki inşaatların çatılarından kedi ve köpek yavrularını atmış, hırsızlıkla, okuldan kaçmakla ve burnuna tutkal çekmekle bütünleşmişti. Vahşi dövüş ve kanlı zaferleri tecrübe ederek diğer çocuklarla korkunç kavgalara girerdi. Çatıda bir güvercin besledi ve kuşlara olan ilgisi dokunaklı göründü. Yine de bir güvercin kötü bir kavgada yaralandığında, fırının içine canlı canlı fırlatarak ondan kurtuldu. Belli bir süre içinde Beny’nin cezaevine gönderilişinde gençlere ait çeşitli ıslah edici kolaylığa başvuruldu. Her bir kurumda aynı davranış biçimi belirtildi. Bir süre için ılımlı ve çekici olabilirdi. Bir çok kurumdan yirmiden fazla kaçtı. Son dersi, en ileri emniyet sisteminden kaçıp ,çalıntı bir bisikletle park edilmiş bir arabaya çarpıp öldürücü beyinsel sakatlıkla mücadele ederek sonu ölüm olan trajik bir olaydı”.((Blank 1970,Aktaran Coleman1972)Ankay,1998’ den alıntı yapılmıştır.) Çevremizde bazen çok fevri ve acımasızca davranışlar sergileyen insanlar görürüz. Böyle insanların davranışlarını dikkatlice incelediğimizde sanki acıma duyguları yokmuş, toplumsal benlikleri gelişmemiş, sorumsuz ve bencil bir karaktere sahip oldukları hissine katılabiliriz. Bu his böyle davranışlar sergileyen bütün insanlar için aynı durumu karşılamasa da bazı insanlar için uygun karşılığını bulmaktadır. İşte bu hisse karşılık gelen insanlar genellikle antisosyal kişilik bozukluğu olan kişilerdir. Antisosyal kişilik bozukluğunu paylaşmadan önce kişilik bozukluğunun ne olduğunu anlamak gerekiyor. Kişilik bozukluğunun kesin ve doğru bir tanımını yapmak mümkün değildir. Fakat kişilik bozukluklarında görülen ortak tablo şu şekildedir.
Kişilik bozuklukları geleneksel yaşamı sürdüren daha katı kurallarla yaşayan toplumlarda daha sık görülmektedir. Sanayileşmiş toplumların görece daha geri kalmış , töre ve gelenekleri sık sık değişen ,yasakçı bölgelerinde görülme olasılığı daha yüksektir. Antisosyal Kişilik Bozukluğu Nedir? Psikopatik,sosyopatik kişilik bozukluğu ile aynı anlama gelmektedir.Toplumda psikopat diye tanımlanan kişilerin dahil olduğu bir bozukluktur. Toplumda şuç teşkil eden davranışları yapanlar bu gruba girmektedir. Antisosyal kişilik bozukluğu olanlar çevrelerinde bencil, sorumsuz, acımasız, yalancı, en cüretkâr suçları bile rahatlıkla işleyebilecek potansiyelde kişiler olarak bilinirler. Bu kişiler empati yapamayan, toplumsal töreleri ve yasaları çiğneyen sık sık kavga eden ve suç işleyen kişilerdir. Psikopat kişilikteki kimseler çocukluklarında kolaylıkla tanınıp ayırt edilebilirler. Çocukluk çağında davranış bozukluğu gösterenler, okulda ve arkadaşlarıyla sık sık tartışıp kavga edenler ve sınıfta problem yaşayanların bir kısmı antisosyal kişilik olarak tanımlanabilir. Antisosyal kişilik bozukluğu yaşayan kişilerde acıma duygusu yoktur ve yaptıkları eylemlerden dolayı pişmanlık duymazlar. Daha çok akla uydurma savunma mekanizmasını kullanırlar. Bu kişiler sık sık karakollara düşer ve ceza alırlar. Kurdukları iletişim ve arkadaşlıkları çıkar amaçlı ve yüzeyseldir. Takma isimler kullanarak sahte meslek belgeleriyle başkalarını dolandırırlar. Eğer evli ve çocuk sahibiyseler ailelerine bakmaz ve geçimlerini sağlamak için para kazanma yolunu seçmezler. Çıkar amaçlı iletişim kurmalarına rağmen ilk karşılaşmada sıcak, sempatik, sevecen davranarak insanlar üzerinde olumlu bir intibaa oluştururlar. Fakat bu geçici bir durumdur ve doyum elde etmek istedikleri hedefe ulaşmaya yaklaştıkça saldırgan, bencil yüzlerini ortaya çıkarırlar. Bu kimseler her türlü uyuşturucu maddeyi kullanmaya eğilimlidir. Cinsel sapkınlıklara yatkındırlar. Psikopatik bozukluğu olan kişilerde duygusal tepkilerde bir tutarsızlık vardır. Bazen çok sevecen mutlu davranıp daha sonra saldırgan ve öfkeli olabilirler. IQ seviyesi yüksek olan psikopatlar kolay kolay açık vermezler. Yasadışı yollara başvurarak zengin olabilir rahat bir hayat sürerler. Çaba harcamadan rahat bir yaşam sürmek isterler.
Bu tanının konulabilmesi için kişi en az 18 yaşında olmalıdır ve 15 yaşından önce davranış bozukluğunun bazı belirtilerini göstermelidir. Davranış bozukluğu başkalarının temel haklarına saldıran ve yaşa uygun toplumsal göreneklerin ve kuralların bozulduğu, tekrarlayıcı ve sürekli bir bozukluktur.Tanı kriterleri şöyle sıralanabilir.
Bazı psikologlar antisosyal kişilik ile psikopatlığı birbirinden ayırmaktadırlar. Genetik nedenlerle ortaya çıkan duruma psikopatlık, çevresel etkenlerle ortaya çıkan duruma antisosyal kişilik denilmektedir. NEDENLERİ ve GÖRÜLME SIKLIĞI Çocukluk dönemindeki beyinsel bozukluklar, dikkat eksikliği ve hiperaktivite gösterenlerde anti sosyal kişilik bozukluğu riski çok yüksektir. Özellikle beyindeki seratonin hormonuyla ilgili bozukluklar bu tür kişilik bozukluklarında etken olmaktadır. Bu kişilerin genetik yatkınlık durumları olmasa bile erken çocukluk dönemlerinde anne- babanın maddi ya da manevi yokluğu, ebeveynin cezalandırıcı, aşağılayıcı tavırlar sergilemesi bozukluğun ortaya çıkmasında etken olmaktadır. Parçalanmış aile çocukları, madde bağımlısı ebeveynle bir arada yaşayan çocuklar bu açıdan daha çok risk altındadır. Çevresel nedenler arasında anne babanın çocuğa yeterince ilgi göstermemesi, eğitimde tutarsız uygulamalar sergilemesi ve oedipus kompleksi de sayılabilir. Anne babası anti sosyal kişilik gösteren ailelerin çocuklarında bu bozukluğun görülme riski 5-10 kat daha yüksektir. Anti sosyal kişilik bozukluğu toplumda erkeklerde %3, kadınlarda %1oranında görülmektedir. Genellikle sosyoekonomik düzeyi düşük ve kırsal kökenli kişilerde görülmektedir. Psikopatlığa zemin hazırlayan bu sebepler belirgin bir şekilde ortaya koyulmuş olmasına rağmen bu gruptaki kişilerin işleyebileceği varsayılan suçların ancak %20 si ancak bu grup tarafından işlenmektedir. Yani suçluların %20 si psikopatlardan oluşmaktadır. TEDAVİSİ Antisosyal kişilik bozukluğu olan kişiler genelde çevrelerinde ki kişilerin zoru ile psikologa yada psikiyatriste gelirler. Eğer kişi sorunlarının nedenini başkalarında görmeye devam ederse ve sorumluluk almayı reddederse tedavinin süresi uzayabilir. Kişilik hastalıklarının erken yaşlarda gelişiyor olması ve insanların kendilerini bu hastalık ile tanımlıyor olması tedavinin çözümünü zorlaştırmaktadır. Tedavinin başarılı olabilmesi için kökleşmiş davranış şekillerine, yaklaşımlara, bakış açılarına, ilişki yapılarına ve kişinin kapasitesine bakılması gerekir. Bu hastalarda dikkat edilmesi gereken en önemli etken uyuşturucu ve alkol kullanımıdır. Bazı durumlarda madde bağımlılığı ve kullanımı kişilerin antisosyal davranışlar geliştirmelerinde temel etken olabilir. Bu durumda kişinin madde bağımlılığını bırakması kişinin iyileşmesinde önemli bir adım olabilir. Antisosyal davranış bozukluğunda kullanılabilecek her hangi bir ilaç bulunmamaktadır. Fakat bazı semptomlar ve davranışlar için doktor gözetiminde ilaç kullanımı önerilebilir. Örneğin saldırgan davranışlar için antidepresan kullanımı gibi. Fakat hatırlatmak gerek, antisosyal kişiler ilaç kullanımına sıcak bakmayabilir ve ilaç almayı reddedebilirler.
Psikolojik Danışman KAYNAKLAR
Yüklə 20,67 Kb. Dostları ilə paylaş:
|