juft nervlar hamda umurtqa pog’onasi atrofida va ichki organlarda joylashgan
nerv tugunchalari kiradi. Nerv sistemasining periferik qismi nerv
tolalaridan iborat.
Bajaradigan vazifasiga ko’ra nerv sistemasi 2 qismga: 1. Sogmatik
nerv. 2. Vegetativ nerv tizimiga bo’linadi.
Odam tanasining sezgi organlari
skilet muskullari ishini
boshqaradi.
vegetativ nerv tizimi ichki organlar nafas olish, qon
aylanish, ovqat hazm qilish, ayirish, oshqozon va ichki sekretiya
bezlari ishini bajaradi.
Nerv tizimi nerv hujayralari va nerv tolalaridan tashkil
topgan. Nerv hujayralari neyron deyiladi.
Neyron kalta shoxlangan
dendritlar va bitta uzun o’simta aksondan iborat. Nerv
sistemasining tanalari uning dendritlari to’planib qo’l rang
moddani hosil qiladi. Miyaning oq moddasi miyaning parda
bilan qoplangan aksonlardan iborat. Neyronlar tashqi tomondan
parda membrana bilan qoplangan.
Nerv tolasining xususiyati: 1) qo’zg’aluvchanlik.2)
o’tkazuvchanlik. Qozg’aluvchanlik organizmning tashqi va ichki
muhitdan kelkadigan ta’sirida javob reaksiyasi qobilyati.
O’tkazuvchanlik qo’zg’aluvchanlikni o’tkaza olish xususiyati Orqa
miya: umrtqa kanalida birinchi bo’yin
umrqasi bilan ikkinchi bel
umurtqasi oralig’ida joylashgan. Orqa miyaning ko’ndalang kesigida
qo’kl rang modda kapalak shaklida joylashadi, atrofida oq
modda bo’ladi. Orqa miyada bo’yin, ko’krak, bel, dumg’aza segmentlar
joylashgan. Orqa miyaning har bir segmenti bir juftdan 31
juft nerv
tolasi chiqadi, ular gavda, qo’l, oyoq muskullari va terini nerv bilan
ta’minlaydi. Orqa miya sklet muskullarini harakat refleksini amalga
oshiradi (tirsak, tizza, panjalar reflekslari).