«arab tili bilan ikki uloqchi oi singari teng poyga i/ilib, o'zib borayotgan turk tilini»

Ey do ‘stlarim, orijlarxolis suhbat etoriar,
U1 suhhatda ma'rifat durlarini sochoriar.
♦*♦♦♦*********♦***♦♦**♦*♦*♦**♦****•♦♦♦**
Haq-nohaq(ni) bayonini olim bilur,
Halol-harom farqin omi qoydin bilur?!
Olimiardin ornilar ko 'bfoyda olur,
Bu dunyoda yaxshi otin qo 'ilar. do '.s7/ar.[3]³
Yassaviy nuqlai nazarida hikmat «ilmi laduniyw, ya'ni ilmi g'aybu haqoyiq va ilohiy sirlami kashf aylash mazmuniga ega. Ahmad Yassaviy aynan shu kashfiyotni qila olgan va bu yo'lda uchragan har qanday adolatsizlik, riyokorlikni keskin qoralagan. Xususan, uning “Rasoil” asarida quyidagi jumlalar uchraydi: shunday osiy va xofiy shayxlar chiqadurki, alar shayton alayhil-l-la'naga ustozlik qilurlar. barcha xalq ularga (ipsiz) bog'lanurlar va alar firibgarlik ila muridlami ovlayurlar. Ushal osiy shayxlar muridlaridan mol-pul undirurlar va alaming ko'ngillari kufru zalolatdan qutulolmas. Andoq pirlar kofir va zolimlarga xayrixoh bo'lurlar va sovg‘a-salom bcrmaganlami pisand etmaslar va alar uchun shariat qonunlarining qadri sariq chaqacha bo'lmas.
Yuqoridagi fikrlar ,o‘z davrining shayxlarigagina tcgishli bo'libgina qolmay, har qanday davr pcdagoglarini tarbiyalash va ustoz shaxsini shakllantirish masalalariga ham taalluqlidir.
Yassaviy ayrim shayxlar kabi mol-dunyo to'plashga mutlaqo qiziqmaganini, kambag'alparvar va g'aribparvar bo'lib yashaganligini uning ba'zi bir hikmatlaridan ham bilsa bo'ladi. Mol-dunyoga, boylikka va davlat orttirishga mukkasidan ketgan, xasis va ochofat kishilami Yassaviy bcayov tanqid qiladi:
Beshak biling bu dunyo barcha xalqdan o 'taro,
Ishonmag 'il molingga, bir kun qo 'ldan ketoro,
Oto, ono, qarindosh qayon keldi, Jikr qil,
To 'rt oyoqlik cho 'bin ot bir kun sango yetoro.
Yuqoridagi misralarga uyg'un ravishda shoir insondagi ruhiy boylikni muqaddas tutadi. lllatlar ichida cng xavflisi nafsdir, dcydi:
Nafsim meniyo 'ldan urib xor ayladi,
Termultirib xaioyiqg'a zor ayladi.
Darhaqiqat, nafs har qanday illatning boshlanishiga sabab bo'ladigan insondagi ruhiy-ma'naviy jihatlardan biridir. Uni yoshlikdanoq tarbiyalash, illat cmas, fazilat sifatida shakllantirish muhim ijtimoiy , pedagogik vazifa sanaladi.
Sharqona ta'limning maqsadi faqat bilim cmas. balki axloqan ycluk shaxsni ham tarbiyalashdir. Ahmad Yassaviy hikmatlari aynan shu maqsadda xizmat qiladi. Ahmad Yassaviy nodonlik tufayli hayotda savodsizlik, diyonatsizlik, ota-ona va ustozlarga hurmatsizlik, ma'naviy qashshoqlik, yovuzlik, takabburlik, nodon insonning eng tuban shaxs ekanligi, nodonlik, razolat hukm surgan joyda. ma'rifat bo'lmagan o'lkada mamlakatning inqirozga yuz tutishini alohida qayd ctib o'tadi
Shoir ma'rifatli insonlami har satrida qadrlaydi, ulami chtirom bilan tilga oladi:
Haqiqatning daryoxidin guhar olg 'on.
Ma'rifatning maydonidajavlon qilg'on.
Kuyub-pixhib ich bag 'rini o ‘tqa solg ‘on.
Ondog' oshiq alifqaddin duto qilsun.
Ahmad Yassaviy hikmatlarini ko'zdan kcchirar ckanmiz, ular asosida barcha insoniy fazilatlami shakilantirish. ma'rifatni targ'ib etish va ziyoli insonlami ukig'lash. asosiysi, komil insonni tarbiyalash g'oyasi ilgari surilganiga guvoh bo'lamiz. Korrul inson tarbiyasi esa har qanday davr pedagogikasining birlamchi maqsadi bo'lib qoladi.
REFERENCES

1. 
   Haca4»im. Xoaca Axwaa flccaaHH -TomKeHT:Fa(|)yp FynoM noMHaarn Aaa6Her Ba cain>ai Haiiipnem, 1993
   
2. 
   Zunnunov A. Pedagogika tarixi. -Toshkent: “Sharq” nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati, 2004
   
3. 
   Axmew ^IccaBHH. XnKMaTJiap.-TouiKCHT: Fatjtyp FyjtOM , 1993
   

Scanned with AltaScanner