Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1



Yüklə 6,55 Mb.
səhifə56/65
tarix10.04.2017
ölçüsü6,55 Mb.
#13755
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   65

tuman duman çars11. sis. pirənslərlə soylular arasındaki təbəqə.

tumaq11 1. buynuzsuz qoyun. 2. ət qafalı. dar qafalı.

tumbatmaq11 itirmək. yox etmək. yoxatmaq.

tumbolmaq11 yox olmaq. yoxolmaq. itmək.

tümən11 on bin.

tümör qubus11. qumus11. siğil. ur.

tumoşpor11 dumoşpor. yirmi bir.

tumpaymaq dumpaymaq11. itmək. yoxalmaq.

tümsək tuquş11. kambur. hörgüc. çıxıntı. qabartı. tuppur. duppur11. təpə.

tumuq cuq11.

tumurcuq tomurcuq. bürçük. sürgün.

tumurcuqlanmaq tomurcuqlanmaq. bürçüqlənmək11. sürgün vermək.

tün11 1. gecə. 2. gerçək. həqiqət.
-tündəki tüşdə görünür: gecədiki yuxuda görünür.

tunaqı11 donaqı. tumaqı. 1. mat. donuq rəngli. bat. tunuq11. donuq. boğuq. 2. boğuq. 3. ücra. sapa. 4. qarmasar. somurtqan.
-tunaqı kişi: qaramsar kişi.
-tunaqı yarıq: sönük ışıq.
-tunaqı yer: ücra yer.
-tunaqı tavuş: boğuq səs.

tunaqılanmaq11 matlaşmaq. donuşmaq. sönüşmək.
-gün tunaqılandı: hava tutldu.

tunçuqdurmaq11 boğmaq.

tunçuqmaq11 1. tıxanmaq. boğulmaq. 2. bunalmaq. 3. qurumaq. sararmaq.

tünd qoyu. qəliz. -qurum betli: qoyu rəngli.

tünək qonuş. gecələyən yer.

tünələ11 dünələ. dünya. evrən.

tünənə11 dün. -tünənəli11 dünəndən bəri.

tüng ibriq. toppan11.

tüngüc11 ilk. birinci.
-tüngüc qart: soyun ən yaşlısı. sülalənin ən yaşlı kişisi.

tüngülmək11 umudu kəsmək.
-anı tabarından tüngülüb izinə qayıtdı: onu bulmaqtan umudunu kəsip geriyə döndü.

tüngülüv11 umudu kəsmə. umutsuzluq.

tüngülüvlü11 çarəsiz. ümitsiz.

tüngülüvsüz11 ümit verici. ümit verən.

tünkəsi boşalmaq, üzülmək11 zayıflamaq. gücsüzləşmək. gücü tükənmək.

tünkəsin tavusmaq11 canı burnuna gəlmək. betab düşmək.

tunuq11 donuq. boğuq. mat.
-parıy tunuq-tunuq ürədi11: çoban köpəği boğuq səslə havlir.

tunuq11 donuq. mat. bat. tunaqı11. boğuq. donaqı.

tunuqmaq tıqanmaq. boğulmaq.

tünür dünür. yuvuq ülüş. kələçi11. elçi. arabulucu. temsilci.

tuppa-tubur11 duppa-dubur. pütürlü. sivilcəli.

tuppuq duppuq. kor. kəsgin olmayan.
-duppuq kişi: dar qafalı. zor anlayan.
-duppuq tilli: qaba dilli. qaba saba qonuşan.

tuppuq duppuq. kor. küt. -maqtandırqan gəzliqinq duppuq bolqandı: övdüğün bıçağın koralmış.

tuppuqlanmaq duppuqlanmaq11. korlaşmaq. koralmaq. kütləşmək. kəsginliğini itirmək.

tuppur duppur11. təpə. tümsək.

tuppurlu duppurlu11. engəbəli. təpəli. -tuppurlu-çunqurlu: duppurlu-çunqurlu. engəbəli. düz olmayan.

tuppuş duppuş 1. çuxur. oyuq. 2. qalça. qaba ətlər. göt. 3. dolu. ağzına qədər dolu.

tüpürük işti11. içti. salya.

tuq duq11. qoxu. ətir.
-duq bürk: qolonya sərpmək.
-duq sabın: qoxulu sabun.

tüq11 tük.1. tük. 2. qıl. 3. yün. 4. kürk.
-ağac tük: tosun.
-tükləri tökülmüş: çabaqlı11 (< çapılmış).
-tükləri tökülmüş: qırna11.
-qaqqıda tüq izləmək: yumurtada tük aramaq. bahana etmək.
-haram tüq: çox qıllı kişi.
-qanat tüq: quştükü. yelək.
-qoyan tüq: tavşan kürkü.
-ölür tükü çımaq: yaşlanmaq.
-daş tüq: kova. ləğən.
-tükü qetgən: tükü tökülmüş. cavlaq. yavlaq.
-tükün bardırmaq: 1. zərərləmək. paylamaq. 2. zərər vermək. əziyət çəktirmək. fəlakətə uğratmaq.
-tük arıtmaq: tüləmək. tük tökmək. tük dəğiştirmək.
-tüq avuşdurmaq: tük dəğiştirmək.
-tüq buştuq: körggə. fırça.
-tüq çaqlı bir: çox az. kiçik. minicik. mincik. mıncıq. zərrə qədər.
-tük çaqlı da: zərrəcə. heç.
-tüq turquzmaq: üz asmaq. sərt tavır taxınmaq.
-tüq tüq bolmaq: dağılmaq. yayılmaq.
-tüqqə barırça edmək: biləmək. kəsginləştirmək.
-tüqnü qarası tənqli: heç. zərrə qədər.
-uçqan quşdan tük alqan: yiğit. gözüpək. qorxusuz.

tuqavay duqavay11. təndir. fırın.

tüqbaş11 tukbaş.1. evi qoruyan tanrıca. 2. qadın.

tüqən11 dükan.

tüqəndirmək11 tükəndirmək. 1. halsız bıraqmaq. gücdən düşürmək. 2. əsgetmək. yıpratmaq. 3. bititmək.

tüqənmək11 tükənmək. 1. gücdən düşmək. zayıflamaq. halsız düşmək. 2. əsgimək. əsgilmək. yırpanmaq. 3. bitmək. 4. azalmaq. tarqaymaq11. darqaymaq.

tüqətmək tükətmək. abarmaq11. yox etmək. bitirmək. tarqaytmaq11. azaltmaq. bitirmək. qurutmaq. abarmaq11. yox etmək. bitirmək.

tüqgüc11 düqgüc. kötüğ.
-tərəqi qetsə da düqgücü çaqar: ağacı qetsədə kötüğü yəşir.

tüqlü11 tüklü. qıllı. yünlü.

tuqosuq11 dugosuq. böyük qazan.

tüqqaqan tük qapan. tozalan.

tüqqüc11 kötüğ.

tuqqul11 duqqul. dıqqıl. parça. qırıntı. yırtılmış. parçalanmış.
-duqqul-duqqul edmək: parça parça etmək.

tuqqul-curun11 duqqul-curun. paramparça.
-duqqul-curun bolmaq: paramparça olmaq.
-duqqul-curun edmək: paramparça etmək.

tuqqullamaq11 duqqullamaq. dıqqılamaq. parçalanmaq. yırtmaq.

tüqsüz11 tüksüz. dazlaq.

tuqtük11 püsgül. saçaq.
-ağacdan tuqtük tükgən: bəcərikli. mahir. usta. əli hər işə yaxışan.

tuquçu11 duquçu. kurnaz. işgüzar. düzənbaz.

tuqul11 yuvarlaq. dayirə şəklində.

tuqulbay11 av heyvanları, avıların tanrısı apsatı'nın oğlu. -tuqulbaynı nögəri11: tabu dildə avçı.

tuquma11 duquma. yarpız.
-yılan duqumanı süymey edi, olda anı teşiqini allında bitə edi: yılan yarpız sevmir, o da onun yuvasının önündə bitir.

tüqün dügün. bağlav. baylav11. bağ.

tuqur duqur11. çıxıntılı. qabarıq. kambur. şiş. ur.

tüqür tükür11. çəmbər. xalq.

tüqürçək düqürçək11. təkərlək.

tüqürmək11 büyü yapmaq. büyüləmək.
-qöz tiygəngə tükürmək: nəzər dəğməsinə qarşı büyü yapmaq.

tuquş duquş. qambur.: tuquş11. tümsək. hörgüc. çıxıntı. qabartı.

tuqut tuv11. duv. ambar.

tur ! dur !. toqda !. dayan !. -mən toqta deyirəm. sən a çallab barasa: mən dur diyirəm. sən isə sıvışıb gedirsən.

turaqlama söngüv11. sönmə. kəsilmə. dinmə. yatışma.

turaqlamadan aram-qaram etməy11. düşünmədən. quşqusuzca.

turaqsamaq duraqsamaq. abınmaq11. quşqulanmaq. -sözdə abınmaq: qonuşurkən duraqlamaq.

turaqsatmaq abındırmaq11. düşürmək. səndələtmək. quşquya düşürmək.

turç11 tökmə dəmir.

turcaq tutaq. daynaq. muqavimət.

turçuqmaq11 tıqanmaq. qapanmaq.

turdurma durdurma. baramta11. əngəlləmə. dondurma.

turdurmaq durdurmaq. qapışdırmaq. qapışdırmaq11. yavaşlatmaq. susturmaq. işləməz duruma gətirmək.

turdurmaq toqtatmaq11. kəsmək.

türgən dürgən11. dürtük. fizul. coğşun. sakar.

türkən cürüq11. yürük. canlı. əğik. tükkimi. sıxıntısız.

türkəv11 dürqəv. miğfər. tolqa.

türləndirmək11 dəğiştirmək.

türlənmək11 dəğişmək.

türlü11 dəğişiq. çəşitli.

turma toqtaş11. dinləmə. iqamət.

turma11 turp.
-aylıq turma: turp.

turmadan durmadan.börü cortuv11: börü yortuv: bıqmadan. yorulmadan. mütəmadiyən. yanlavsuz11. dəvamlı. sübatla. toqtamazdan11. toqtamay11. toqtavsuz11.

turmaq toqtamaq11. dinmək. kəsilmək. ara vermək. yerləşmək.

turmay -köp turmay: çox geçmədən. yaxından.

türmə11 dustaq.
-türməqə salmaq: türməyə atmaq.

türməçi11 qaravul qardiyan.

turmuş11 durmuş. yaşam. yaşantı.
-üy turmuş: ev yaşantısı.

turna durna. qırruv11. zurnuq. -turna balığı: irqay çapaq11.

turp aylıq turma11.turma11.

türpü11 yekə əğə.

turqan bez xiyarcıq xəsdəliği.

turqu11 durqu. 1. ambar. 2. ağılı. 3. yamac. sırt. 4. kurnazlıq.
-durqu-murqula edmək: kurnazlıq etmək. aldatmaq. 5. ağıl.

turqun durqun. arım11. aram. tınçqul11. sakin. təlaşçız. qımsız11. hərəkətsiz. sakin. qolaysız11. cansız.

turqunlaşmaq şavşalmaq. çavşalmaq. sakinləşmək. dinmək. kəsilmək.

turqunlaşmaq sərivünlənmək11. yavaşlamaq. sakinləşmək. dinmək.

turqunlaştırmaq şavşaltmaq11. çavşaltmaq. sakinləştirmək. dindirmək. kəsmək.

turqunluq sərivünlük11. sakinlik. yumuşaqlıq

turquzmaq11 qaldırmaq.
-şın turquzmaq: şaha qaldırmaq.

türs11 biçim. şəkil.

türsləmək11 qarşısına geçib baxmaq. qarşıdan baxmaq.
-türsləb qaramaq: diqqətli baxmaq.

türslü11 böylə. bu şəkildə.

türsün11 1. yüz. çehrə. 2. görünüm. 3. rəng.
-bet türsün: yüz.

türsünlü11 rəngli.
-türsünlü üz: rəngli şəkil.

tursunmaq11 düşmək. alçağmaq. tənəzzül etmək.
-biy atdan tüşərgə da tursunmay söləşdi: bəy atdan inməyə bilə düşmədən qonuştu.

türsünsüz11 kişiliksiz. üzsüz. şəxsiyətsiz.

türt11 dürt. qaba. tərbiyəsiz. ədəbsiz.
-türt qarşamaq: qaba cəvab vermək.

türtçü11 qaba. tərbiyəsiz kişi.

türtmək11 dürtmək. itəkləmək. uzaqlaştırmaq.
-türt mürt edmək: bir şeylərlə uğraşmaq. qarıştırmaq. qurcalamaq.
-türgə soqa: itə qaqa. itəkləyərək.

türtsöz11 qaba.

türtü11 sarı çalı.

türtük dürtük. türgən11. dürgən11. fizul. coğşun. sakar.

türtülmək11 1. taxılmaq. çarpmaq. 2. rastlamaq. rastgəlmək.

turu11 duru. bax > dürü. 1. açıq. alənən. 2. açıq yürəkli.
-turu söz açı tiyər: açıq söz acı toxunur.

türü11 dürü. tırpanla biçilən otların araya gətirdiği xədd.
-dürü çiqmək: tırpanla bir sıra ot biçmək.

turub -durub dinlənmədən: soluvsuz11. fasiləsiz. dəvamlı.

türüldegən dürüldegən11. uğultu.

türüldəv11 dürüldəv. uğultu. gürültü.

turulmaq tınmaq11. sakinləşmək. dinmək.

turum 1. bolum11. olum. vaziyət. 2. törə11. 3. görünüş. 4. yaşam. ömür.
-bılayda tavların turumu arudu: burada dağların görüntüşü gözəldir.
-qonşusu yamannı turumu aman: qomşusu kötü olanın yaşamı da kötü olur.

turumu -durumu dəğişmək: dönüşmək. aylanmaq.

türün dürün11. cərgə. sıra. biçilən quru ot yaxud sapların bir sıra halında durması.

turuq11 ayaqta duracaq yer.
-örə turuq: kökü quruyub devrilmədən ayaqta qurumuş ağac.

türüs dürüs. dürüst. turus11. durus11. doğru. düzgün. iyi.

turuş11 1. evlərin önündə daştan yapılan oturma yeri.
-gün turuş: evin önündə oturma yeri. 2. öğləyə yaxın vaxt. -duruş ağac11: ağac dirəklərin altlarına qaymalarını ölənmək üçün qoyulan yassı ağac.

turus11 durus11. dürüs. dürüst. doğru. düzgün. iyi.

turuslamaq11 duruslamaq11. turussunmaq11. durussunmaq11. təsvib etmək. -mən sən aytqannı durussundum: mən sənin söylədiğini təsvib ettim.

turussunmaq11 durussunmaq11. turuslamaq11. duruslamaq11. təsvib etmək.
-mən sən aytqannı durussundum: mən sənin söylədiğini təsvib ettim.

türüssüz dürüssüz. turussuz11. durussuz11. yanlış. tərs. kötü.

turussuz11 durussuz11. dürüssüz. yanlış. tərs. kötü.

türüst dürüst. dürüs. turus11. durus11. doğru. düzgün. iyi. namuslu. tizivün11.

türüstlük dürüstlük. tazalıq11. təmizlik. saflıq.

tüş anası11 yuxulara bəylik edən tanrıca.

tuş tos11. dos. dost. 1. sevgili. 2. oynaş. metres.
-tos qatın: oynaş. metres.

tüş11 öğlən vaxtı. yuxu. rüya.

tüs11 üz. surat. görünüm.

tusanaq11 aralıqın onç igirmi biri arasında doğanların bürcü.

tüşə11! at!.

tüşgün düşgün. bidiyan11. bitiyan. cılız. öc11. zayıf.
-bıdıyanqa tüşmək11: zayıf düşmək. cılızlaşmaq. zayıflıqtan oltağa gedəməmək. sürüyə qatılamamaq. -içgi düşgünü: dartuçu11. dartuvuq11. içgiçi. alkolik. -düşgün olmaq: öc bolmaq:
-dadlı düşgünü: dadlıqa öc:

tüslü11 bu kimi. bənzəri.

tüşlük11 gecə.

tüşman düşman. qanlı11. yağı. assı11. aytatmaz11. xəsm. uqu11. yağ. yağı. ciciklənən. qısqanan. çəkəməyən.

tuşman11 duşman.

tüşmanlıq öclük11.

tüşmək ölmək. çonqqaymaq11. devrilmək. inmək. soruqmaq11. enmək. azalmaq. qampaymaq11. devrilmək. yuvarlanmaq. alçağmaq. tursunmaq11. gerəkmək. gərəktirmək. icabettirmək.
-mən mında qalama, sanqa da arı barırqa tüşədi: mən burada qalıram, sana da oraya getmək icabedir.
-quvvəttən düşmək: alqasınmaq11. zayıf düşmək. gücsüz qalmaq.
-quvvəttən düşmək: tavusulmaq11. zayıf düşmək.
-zayıf düşmək. alqasınmaq11. gücsüz qalmaq. quvvəttən düşmək.
-yap düşmək: imkan olmaq. mümkün olmaq.
-arbadan tüşmək: arabadan inmək.
-yara tüşmək: yaralanmaq.
-saçı tüşmək: saçı tökülmək.
-esqə tüşmək: yadlanmaq. xatırlanmaq.
-sırtından tüşmək: sırtüstü yatmaq.
-sıyı tüşmək: e’tibarı gedmək. korlanmaq.
-süldəri tüşmək: yorulmaq. bitginləşmək.

tustağ tutmaq11. həbs

tüstü çalın. his. qurum.

tüstüləmək tütmək11.

tüşük -çənəsi düşük: yarıcayaq11. yarıçanaq. gəvəzə.

tüşümlü11 karlı. qazanclı.
-tüşümlü satuv: qarıə satış. ticarət.

tüşüncə düşüncə. aqıl. saqış11. tasa. qayqı. oyum11. saqış. fikir.
-gizli düşüncə: dışa oy.
-zehnin kortalması: tarqaymaq11. darqaymaq.

tüşüncəli düşüncəli. oyumlu11. ağıllı. saqışlı11. qayğılı. qayqılı. dərtli. sarqay11. dalqın. oylaqan11. düşünən. onovlu11. sağ duyulu. ağıllı. saqışlı. fikirli. -nedən düşüncəlisin: neq saqışlısan.

tüşüncəsiz düşüncəsiz. anqılamsız11. anlayışsız. huşlu olmayan. saqışsız11. dərtsiz. tasasız. qayqısız. ürsür11. ehtiyatsız. tədbirsiz. oylavsuz11. plansız. oysuz11. ussuz. ehtiyatsız. oyumsuz11. ehtiyatsız. ağılsız.

tüşüncəsizlik düşüncəsizlik.oysuzluq. ehtiyatsızlıq. oyumsuzluq11. ehtiyatsızlıq.

tüşüncəyə dalmaq saqışlanmaq11. düşünmək.

tüşündürmək11 inandırmaq. iqna etmək. islətmək11. anlatmq. fərq ettirmək.

tüşünən oylaqan11. düşüncəli.

tüşünənli oylavçu11. fikirli.

tüşünmədən aram-qaram etməy11. quşqusuzca. duraqlamadan.

tüşünmək düşünmək. sıxıntı etmək. yarsımaq11. qayğılanmaq. üzülmək. üzülmək11. ouyumlamaq11. yarsımaq11. qayğılanmaq. sıxılmaq. saqınmaq11. saqışlanmaq11. anmaq. düşüncəyə dalmaq. tərgəmək11. hesablamaq. saymaq. sanmaq. inanmaq. qanıt gətirmə. anlamaq. qavurmaq. oylamaq11. plan yapmaq. çökəc bolmaq. çökəcmək. oylaşmaq11. uyqun hərəkət etmək. isləmək. anlamq. fərq etmək.

tüşünülmədən dəlilsiz. bəqivsüz11. əsassız.

tüşürmək11 endirmək.
-cocuq düşürmək: iç aldırmaq.
-yara tüşürmək: yaralamaq.
-quvvəttən düşürmək: zayıf düşürmək. tavusmaq11.
-birbirinə düşürmək: bir birinə edmək.
-esqə tüşürmək: xatırlamaq.
-xeyir tüşürmək: qazanç sağlamaq.
-tamqa tüşürmək: ləkələmək.
-zaran tüşürmək11: zərər vermək.

tut tot11. 1. toz. 2. pas.
-tot basmaq11: tot bolmaq11: tot kəsmək11: paslanmaq.
-tot tırmı tartqan11: paslı. paslanmış.
-totun açmaq11: pasını arıtmaq.
-tot qondurmaq: toz qondurmamaq.
-tot qaqdırmaq: toz qondurmamaq.

tut11 dut.

tutac tutmac. qılmay11. sap. dəsdə.

tutacaq tutquc11. -tava tutquc11: tava tutacağı.

tutam coqqu11. dəmət. salxım. çımpı11. çipməi. çəpmi. çoqay11. pərçəm. ustuqqu11. dəsdə

tutamış11 qasımın onüç igirmisi arasında doğulanların bürcü.

tutaq durcaq. daynaq. muqavimət.

tutar11 aralıqın igirmi ikisi ocaqın biri arasında doğanların bürcü.

tutaş dəstək. himayə. tamızıq11. çıra. qov. yonqa kimi otu tutuşturmaya yarayan nəsnələr.

tutey dudey11. böyük. yücə. ulu. hakim. üstün.

tütləmək düdləmək. tütünləmək11. dumanlamaq. duman çıxarmaq.

tutmac tutac. qılmay11. sap. dəsdə.

tutmaq11 1. əsir. 2. tustağ. həbs. 3. yaxalamaq.
-tutmaq edmək: əsir etmək.
-tutmaqqa salmaq: türməyə atmaq.
-bir tutmaq: tənqişdirmək11. təkişdirmək. qarşılaştırmaq. qıyaslamaq.
-bir tutmaq: tənqişmək11. dəkişmək. bir saymaq. qarşılaştırmaq. muqayisə etmək.
-göz önündə tutulmaq: daxil olmaq. sayılmaq. sanalmaq11. e’tibara alınmaq.
-bir tutmaq: tənqləşdir11. dəkləşdirmək. qarşılaştımaq. qıyaslamaq.

Yüklə 6,55 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   52   53   54   55   56   57   58   59   ...   65




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin