Arin qaraçay balkar -azərbaycan türkcəSİ SÖZLÜk bey hadi TƏBRİZ 2006 a 1

tevrilmək devrilmək. avnamaq. avrılmaq₁₁. ağnamaq. ağrılmaq. yuvarlanmaq. yıxılmaq. tonqqaymaq₁₁. tumalanmaq₁₁. qampaymaq₁₁. düşmək. tomalmaq₁₁. yuvarlanmaq. yıxılmaq. qanqqaymaq₁₁. yuvarlanmaq. dılqəm bolmaq. yıxılıb qalmaq. töngərələnmək₁₁. çonqqaymaq₁₁. düşmək. ölmək.

tevrilmək qımpaymaq₁₁. yuvarlanmaq.

tevrimək tompalmaq₁₁. yıxılmaq.

tevriyə devriyə. gözət₁₁. dövr.

təxdə çarp. çarpa. -taxdabuz: çarpabuz. -taxdadaş: taxdaqaya: çarpadaş: çarpqaya.

teyiş deyiş. aytuv₁₁. söyləyış.

təyrələnmək dayirə şəklini almaq. tögərəkləşmək₁₁. xalqa biçimində toplanmaq. yuvarlaşmaq.

təyri₁₁ 1. tanrı. göy tanrısı. 2. gökyüzü. 3. bir yəmin sözü.
-təyri kişi: vallahi.
-təyri yarıq: gökyüzündə dan, axşam vaxtında, günəşin çıxışında batımında araya gələn qızıllıq.
-təyri qılıc: gökquşağı.
-təyri günün görmək: dincə qavuşmaq.

təyrilik₁₁ tanrılığ.
-yumuşnu təyrilik bilə tındırmaq: işi ustalıqla aç, həll ed.

teyxa lap. həp. tüzüvünləy₁₁. aralıqsız. arasız. birbiri üstünə.

tez₁₁ çabuq. hızlı. tirmən. iti. çabuq.

tezdən₁₁ 1. derhal. acilən. 2. az sonra. çox geçmədən.

təzə çiy₁₁. çiğ. körpə.: -təzə bal: çiy bal.

təzək borça₁₁. qıyı₁₁. qorça₁₁.

tezeləndirmək₁₁ hızlandırmaq. çabuqlaştırmaq.

tezelənmək₁₁ hızlanmaq. çabuq davranmaq.

tezətmək tizətmək.sıbabqalamaq₁₁. ititmək.

tezinləmək₁₁ 1. əcələ etmək. çabuq davranmaq. 2. hızlanmaq. hızlandırmaq.

tezinləy₁₁ çabuq. həmən.

tezləmək₁₁ hızlandırmaq. çabuqlaştırmaq.

tezliq₁₁ 1. çabuqluq. sürət. hız. 2. əlinə çabuqluq. başarlıq. başarış.

təzqəq₁₁ təzgəg. heyvan pisliği. kübrə.

tıb deməmək dıb deməmək. e’tiraz etməmək.

tıbıldamaq₁₁ dıbıldamaq. oynamaq. qımıldamaq.

tıbıldavuq₁₁ dıbıldavuq. gəvəzə. boşboğaz.

tıbıl-dıbıl etmək gəvəzəlik etmək. çənə çalmaq.

tıbılla₁₁ yuvarlayaraq keçə yapmaq.

tıbır₁₁ 1. evin içindəki ocaq. odun ətrafi. 2. ev. məskən.
-tıbır daş: ocaq daşı.
-tıbırda qalmaq: evdə qalmaq. evlənməmək.
-tıbırda qalqan qız: evdə qalmış qız.
-tıbırı suvuqan: kimsəsiz. yoxsul. malsız-mülksüz.
-tıbırı tartıl: evini barqını, ailəsini itirən.
-tıbır daş eşikqə çıxmaz, bosaqa daş üyqə girməz: ocaq daşı dışarı çıxmaz. eşik daşı evə girməz.

tıbırdamaq₁₁ dıbırdamaq. qımıldamaq. hərəkət etmək.

tıbırdaqan₁₁ dıbırdaqan tıbırdav₁₁.. ayaq patırtısı.

tıbırdav dıbırdav₁₁. tıbırdaqan₁₁. ayaq patırtısı.

tıbırsız₁₁ evsiz. məkansız.

tıbıtaylıq nənə qarnında cocuğun altı aylıq zamanı.

tıbıttay₁₁ hörümcək.

tıbqı tabqa. tibqi. tap özü. tam özü.

tıbsız₁₁ dıbsız. qımıldamamaq. hərəkətsiz qalmaq.

tıcın₁₁ fəna qoxu.

tıday₁₁ dıday. qorxu, qayğı anında söylənən bir söz. qaraçay-malqar mitolojisində bir tanrı adı.
-dıday dıday mən yarlı: ah zavallı bən.
-dıday dıday alay bolub mu qaldı: ah ah öylə mi oldu.

tıkandırmaq bəqindirmək₁₁.

tılapıs₁₁ düzənsiz. savruq. tərtibsiz.

tılapıslıq₁₁ savruqluq. düzənsizlik.

tıldan₁₁ ləpə. bulamac.

tılı₁₁ xəmir.
-acığan tılı: mayalanmış xəmir.
-tılı acıtmaq: xəmir mayalamaq.
-tılı basmaq: xəmir açmaq. xəmir yoğurmaq.
-tılı sapın: paltar sabunu.

tılı-mılı₁₁ gəvəşək kişi.

tılpuv buxar. tılpuvqa aylanmaq: buxar halına dönüşmək.

tılqam₁₁ dılqam. qurub. öbək.

tılqambaş₁₁ dılqambaş₁₁. buynuzları aşağı doğru uzamış inək.

tılqamlıq dılqamlıq. diklik. sarplıq.

tılqəm bolmaq yuvarlanmaq. devrilmək. yıxılıb qalmaq.

tılqılamaq dılqılamaq₁₁. çalqalanmaq. çalqalanırkən səs çıxarmaq.

tım₁₁ nəm. rütubət. ıslaqlıq. salça. sos.
-tımsız aşamaq: bir şey içmədən yemək yemək.
-tım əsir₁₁ dım əsir. çox sərxoş olmaq.
-tım yapuv₁₁: dım yapuv. pambuqlu qumaştan incə örtü.

tımbıl₁₁ dımbıl₁₁. yuvarlaq. şişman. tombul.

tımırıq dımırıq. tırmıq. tırnavuq. tırmıq. qıytqı₁₁.basqa₁₁. baqsa₁₁. baxçıvan tarağı.

tımırıqlamaq qıytqılamaq₁₁. tırmıqlamaq.

tımmay -tımmay kimi səmirmək₁₁: çox şişmanlamaq.

tımmıl dımmıl₁₁. əkmək. bir tür tatsız yassı çörək. taxıl tanrısının adı. su çiçəği xəsdəliği.

tımmıy . dımmıy₁₁. dımmız₁₁. şişman. göbəkli.

tımmız dımmız₁₁. dımmıy₁₁. göbəkli. şişman.

tımpıldamaq₁₁ tələsmək. əcələ etmək.

tın₁₁ rahat. huzur.

tıncatmaz₁₁ gecə quşu.

tınç₁₁ tinc. rahat. sakin. qolay.
-tınç edmək: adaptə etmək. uydurmaq.

tınçay₁₁ təmbəl. uykucu.

tınçaylıq₁₁ təmbəllik.

tınçaymaq₁₁ rahatlanmaq. dinləmək.

tınçımaq₁₁ pozulmaq. çürümək. küf lənmək. küf qoxmaq.

tınçıtmaq₁₁ çürütmək. pozmaq. qoxutmaq.
-işni tınçıt: işi ehmal etmək. pozmaq.

tınçlıq₁₁ dinclik. rahatlıq. qolaylıq.
-tınçlıq tapmaq: rahatlanmaq.

tınçlıqlı₁₁ dinicli. tinişli. rahat. huzurlu.

tınçqul₁₁ 1. sakin. təlaşçız. durqun. 2. qayqısız. tasasız.

tınçqulluk₁₁ sakinlik. qayqısızlıq. tasasızlığ.

tınçsınmaq₁₁ qolayına gəlmək. uyqun görmək.

tındırmaq₁₁ tindirmək. bitirmək. həlletmək. bəcərmək. tükətmək.
-ingirgə dəriçin işni tındırıqız: axşama qədər işi açın, həll edin.

tınım₁₁ rahat. huzur.

tınımsız₁₁ huzursuz. rahatsız. təlaşlı.

tınmaq₁₁ 1. sakinləşmək. durulmaq. dinmək. 2. bitmək.
-qartdan tınmaq: qocalamaq. qocamaq.
-iş tındı: iş həlloldu.

tınmaz₁₁ hərəkətli. gürültülü. yerində durmayan.

tınq dınq bolmaq₁₁. 1. qonuşmadan qalmaq. dili tutulmaq. 2. yoxolmaq. məhvolmaq.

tınqan₁₁ 1. yaşlı. 2. gücsüz.

tınqaymaq₁₁ dınqılmaq. dınqımaq. ölmək.

tınqaytmaq₁₁ dınqıtmaq. öldürmək.

tınqı₁₁ dinclik. rahatlıq. fərəhlıq.

tınqıçı₁₁ gözçü. casus.

tınqıl tinqil₁₁. dinqil. 1. çəmbər. təkər. 2. yük arabası.
-arabanın dınqılı: gültəmiş.

tınqılı₁₁ titiz. müntəzəm. yavaş.

tınqılmaq dınqılmaq. tınqaymaq₁₁. dınqımaq. ölmək.

tınqımaq dınqımaq. tınqaymaq₁₁. dınqılmaq. ölmək.

tınqırdamaq tıqırdamaq: dıqırdamaq₁₁.

tınqırdamaq₁₁ dınqırdamaq. zanqırdamaq.

tınqısız₁₁ dinqsiz. huzursuz. rahatsız. düzənsiz. özənsiz. diqqətsiz.
-ertdənli bəri yürəqim tınqısızdı: sabahtan bəri qəlbim huzursuz.
-tinqisiz edmək: təlaşlandırmaq. qayqılandırmaq.

tınqıtmaq dınqıtmaq. öldürmək. tınqaytmaq₁₁.

tınqlamaq₁₁ dinləmək.

tınqlav₁₁ dinləmə. dinləyiş.
-tınqlavnu basmaq: dinləmək. qulaq vermək.
-tınqlavnu iymək: dinləmək.

tınqlavuq₁₁ damaq.

tınqlavuq₁₁ səssiz. sakin. dinləməyi sevən. içini bəlli etməyən.

tıpa sufqu₁₁. tıqac.

tıpatıp şaşmay₁₁. eynən. təppə tənğ₁₁. eynən. tamamiylə. əşit şəkildə. təp-tənq₁₁. əşit.

tıpırdamaq₁₁ çırpınmaq.

tıq₁₁ bodur. şişman. -tıq urulmaq₁₁: tıqlım tıqlım olmaq.
-üynü içi kişilərdən tıq uruldu: evin içi kişilərnən tıqlım tıqlım doldu.

tıqac sufqu₁₁. tıpa.

tıqalas₁₁ dıqalas. arzu. həvəs. istək. qeyrət. mücadilə.
-dıqalas edmək: arzu etmək. didinmək. qeyrət etmək.
-qan dıqalas edmək: yırtınmaq. bütün qeyrətini sərfetmək.
-görür dıqalas bilə gələgənəm: görmək arzusuyla gəlmiştim.

tıqalaslı₁₁ dıqalaslı. qeyrətli. özənli.

tıqanmaq tıxanmaq. tunçuqmaq₁₁. boğulmaq. tunuqmaq. boğulmaq. tonuqmaq₁₁. qapanmaq. turçuqmaq₁₁. qapanmaq.

tıqar-duqar₁₁ dıqar-duqar. tanqır-tunqur.
-dıqar-duqar edmək: tanqır-tunqur etmək.

tıqay₁₁ hayqırış. nida.

tıqboçqa₁₁ zəngin. varlı.

tıqıl etmək₁₁ dıqıl et. qıtıqlamaq.

tıqılan₁₁ böğürtlən.

tıqılav₁₁ sağır.

tıqılın qozqamaq₁₁ ağrına getmək. qəlbi qırılmaq. toxunmaq.

tıqılına qatıl₁₁ dıqılına qatıl. gücünə getmək. ağırına getmək. qəlbi qırılmaq. toxunmaq.

tıqılmaq₁₁ tıxılmaq. girmək.

tıqım-tıqma bolmaq₁₁ tıqlım tıqlım olmaq.

tıqın sarp dərə yamaclarındaki tirəslər, basamaqlar.

tıqınma₁₁ dıqı qıtıqlanma.
-dıqı bolmaq: qıdıqlamaq.

tıqıraymaq dıqıraymaq₁₁. ölmək. gəbərmək.

tıqıraytmaq dıqıraytmaq₁₁. öldürmək. gəbərtmək.

tıqırdamaq dıqırdamaq₁₁. dırdır etmək. durmadan qonuşmaq. tınqırdamaq.

tıqırdaqan dıqırdaqan₁₁ 1. tıqırtı. 2. dırdır.

tıqırdavuq dıqırdavuq₁₁ gürültülü. taxırtılı.

tıqırıq₁₁ ev. məkan.

tıqırıqsız₁₁ sərsəri. avara. qopuq.

tıqırtı tıqırdaqan. dıqırdaqan

tıqıs şikayət.

tıqısmaq şikayətlənmək. .

tıqıştırmaq basdırmaq. bısdırmaq₁₁. sıxıştırmaq. çox yemək. sopalamaq₁₁. doldurmaq. kəbləmək₁₁. soxmaq. doldurmaq. kəbləmək₁₁.soxmaq.

tıqıza₁₁ bax > diqiza.

tıqinəl₁₁ dıqinəl. böğürtlən.

tıqmaq tıymaq₁₁.

tıqmaq₁₁ soxmaq.

tıqqı₁₁ qıt. az. dar.
-bılayda suv dıqgıdı: burada su qıttır.
-börk manqa tıqqdı: qalpaq mənə dardır.

tıqqıl dıqqıl. qırıntı. duqqul. parça.

tıqqılamaq tuqqullamaq₁₁. duqqullamaq. parçalanmaq. yırtmaq.

tıqqı-mıqqı₁₁ dıqgı-mıqgı.azıcıq. qıt qanıt.

tıqsımaq₁₁ qarşı qoymaq. bıqsınmaq. sızlanmaq. halından şikayət etmək.

tıqsısıvuq dəvamlı şikayət edən. yaxınan. sızlanan.

tıqsıvsuz₁₁ şikayət etmədən. səs çıxarmadan. itaət edərək. uysallıqla.

tıqşırmaq sıbdırmaq₁₁. əmdirmək. içirmək. sindirmək. soxmaq. geçirmək.

tıq-tıqılıb₁₁ tıqlım tıqlım.

tıq-tıqlama₁₁ tıqlım tıqlım. qalabalıq.

tıram₁₁ qafqasıarda soylarının dənizdən çıqtığına inanılan qısa boylu, güclü, dayanıqlı bir cins dağ atı.

tırambaş₁₁ metal qapıl çatı.
-tırambaş üy: çatısı metal lövhə qaplı ev.

tıranbaş₁₁ dıranbaş. topraq dam. topraq qaplı çatı.

tıraşlamaq yülümək₁₁. yolmaq. qırxmaq. daraqlamaq.

tırbıc₁₁ 1. yavru. kiçik cocuq. 2. əğri bacaqlı.

tırdır tıqırdaqan. dıqırdaqan. -tırdır etmək: tıqırdamaq: dıqırdamaq₁₁. durmadan qonuşmaq.

tırıldamq dırıldamaq₁₁. boş qonuşmaq. gəvəzəlik etmək. uğuldamaq. gürüldəmək.

tırıldavuq₁₁ dırıldavuq. gütültülü. gəvəzə.

tırın₁₁ dırın. biçilib toplnmamış ot. başaq küməsi.
-dırın bolmaq: ölmək. xəsdəliktən yatmaq.
-dırın yığmaq: ot kümələrini toplamaq.
-dırın edmək: öldürmək.
-dırınına yığmaq: ağzının payını vermək.

tırıx tırtaq₁₁. isal.

tırıxlamaq tırtaqlamaq₁₁. isala salmaq. tırtaqlamaq₁₁. tırıxlamaq. isala salmaq.

tırmalamaq -tırmalamayı sevən: tırnavuq₁₁.

tırmalamq tırnamaq₁₁.

tırman₁₁ qoyu göy. çivit göysi.

tırmançı₁₁ homurdanıb duran. dəvamlı qıyın edən.

tırmanmaq dırmanmaq. örələnmək. örələnmək₁₁. yüksəlmək. örlənmək₁₁. yüksəlmək. örümləmək₁₁: yuxarı çıxmaq.

tırmıq dımırıq. baqsa₁₁. baxçıvan tarağı. tımırıq. basqa₁₁.

tırmıq tımırıq. tırnavuq. dımırıq. qıytqı₁₁.

tırmıqlamaq qıytqılamaq₁₁. tımırıqlamaq.

tırnamaq₁₁ tırmalamq.

tırnaq₁₁ pəncə.
-heyvan tırnağı: qışmı₁₁.
-quş tırnaq: qartal pəncəsi.
-süləvsün tırnaq: vaşaq pəncəsi.
-tırnaq iz: tırnaq yarası.
-tırnaq qıy: tırnaq kəsmə.

tırnav₁₁ tırmıq. dımırıq. tırmıq. -tırnavuc edmək: tırmıqlamaq.

tırnavuq₁₁ tırmalamayı sevən.

tırnavuq₁₁ tırmıq. dımırıq.

tırp turp. aylıq turma₁₁.

tırpan çalqı₁₁. oraq.

tırpıldamaq₁₁ çırpınmaq.

tırqa₁₁ dırqa. gürəştə rəqibi qalçanın üzərindən atma oyunu.

tırqa₁₁ dırqa. iri yarı kişi. güclü quvvətli kişi.

tırqamlanmaq₁₁ şübhə etmək. işgillənmək. quşqulanmaq.

tırqan çiban₁₁ arı.

tırqıq₁₁ ocağın qırağında yatmaya yarayan çıxıntı.

tırtaq₁₁ tırıx. isal.

tırtaqlamaq₁₁ tırıxlatmaq. tırıxlamaq. isala salmaq.

tırtaqlanmaq₁₁ isal etmək.

tırtınc₁₁ vicdan. insaf. utanma. sıxılma. həya.

tır-tır₁₁ ağır qanlı. yavaş hərəkət edən.

tırtır₁₁ birdirbir oyunu.

tırtırlamaq₁₁ isal olmaq.

tısıldamaq₁₁ tıslamaq.

tısunqu₁₁ təzə tərəyağına əkmək parçaları atılaraq yapılan bir yemək.

tış₁₁ 1. dış. dışarı. 2. qılıf. qapağ. 4. yabancı.
-yastıq tış: yastıq qılıfı.
-dış görünüşü iyi: tanq₁₁. şik.
-dışa eşik: gizli qapı.
-içi dışı: eciqi-üstünü₁₁.
-tış kişi: yabancı kişi.
-tış eşik: dış, eşik qapı.
-tış qaram: dış görünüm.
-tış salmaq: kitab cilitləmək.

tışa dışa. taşa₁₁. 1. sır. 2. gizli. quytu. sapa.

tışalmaq₁₁ yoxalmaq.

tışarı dışarı. tış₁₁. dış.

tışlamaq₁₁ dışlamaq. qaplamaq. ciltləmək.
-üsün tışla: üstün qapamaq. paltar giymək. giyinmək.

tışlı₁₁ 1. qapaqlı. 2. yabancı. 3. qapaqlı. qabıqlı.

tışqal dışqal. daşqal. aşqal. qalav.

tışqarı₁₁ dışarı. xarici.

tışqarıtın₁₁ tıştın₁₁. dışarından.

tışqı 1. dışarqı. dışarıya ait. 2. örmə səbət.

tıştın₁₁ dışarıdan.

tıxac qəpi₁₁. yamaq.

tıxanmaq qapanmaq. bəğimək₁₁.

tıxmaq təbərmək₁₁. təpmək.yemək yemək.

tıyın₁₁ səncab. səncab kürkü. tıxın. kürk.
-tıyın ton: səncab dərisindən kürk. kürk palto.

tıyınşlı uyqun. münasib. yaxışır.
-ol kitabnı sizqə tıyınşlı görməymə: o kitabı sizə uyqun görmürəm.

tıymaq₁₁ əngəllənmək. mane’ olmaq. mən' etmək. çevirmək.
-ol bazallı dirək bizni yolubuznu tıydı: o iri ağac bizim yolumuzu əngəllədi.
-kəsimi gücdən tıydım: kəndimi çətin tuttum.

tıymaq₁₁ tıqmaq.

tıyqı₁₁ 1. əngəl. qadağ. mane'. 2. vicdan. insaf.

tıyqıc₁₁ əngəl. qadağ. mane’.

tıyqılı₁₁ səbirli. iradəli. ölçülü. insaflı.

tıyqısız₁₁ qaptanmaz. səbirsiz. insafsız.

tibildiriq dibildiriq. 1. kələbək. 2. yarasa.

tibqi tıbqı. tabqa. tap özü. tam özü.

tidin didin₁₁. eşək arısı.

tidiv didiv₁₁. it yavrusu. enik.

tigər qalqan₁₁. qalan. başqa.

tik dik. örü₁₁. sir. sir₁₁. yoxuş. tilqəm₁₁. dılqəm. sarp. yalçın. yüksək. ör. yuxar. -tik qafalı: kirəş₁₁.

tikbaş çınlı. asi. asav. çalıq. çalıqlı₁₁. qatavuz₁₁. söz dinləməz. haylaz. üsyankar. kəlləşəq.

tikbaşlı us₁₁. buruş baş. burşaq. qalınqafa. tərs. uslu₁₁. asi. kaprisli.

tikbaşlıq oqursuzluq₁₁. gızqınlıq. hiddət. öfgə.

tikənli qapqıc₁₁. soxucu.

tikili tutmaq sirəltmək₁₁. tikmək. ayaqta tutmaq.

tikilmək süyəlmək₁₁. ayaqta durmaq. tirəlmək. sirəlmək₁₁. dirəlmək. ayaqta durmaq.

tikinə istəməy₁₁. aldırmadan. umursamadan.

tikisindirici genəzir. iğrənc. pis. çirkəf.

tiklətmək saldırmaq₁₁. atı şaha qaldırmaq.

tiklik diklik. tılqamlıq. dılqamlıq. sarplıq.

tikmək qaymaq₁₁. sirəltmək₁₁. tikili tutmaq. ayaqta tutmaq. süyəmək₁₁. söykəmək. dayamaq. -seyrək tikmək: sırımaq₁₁.

tikqulaq qurt. örəqulaq₁₁.

tiksindirici qadur₁₁. iğrənc. mənfur. fəna.

til dil.
-dili tutulmaq: dınq bolmaq₁₁. qonuşmadan qalmaq.
-kilit dili: çıqırt₁₁.
-dadlı dilli: yumuşaq xuylu qabırqası yaraşqan₁₁.
-dili dolaşmaq: büldürmək₁₁. dili dolaşmaq. qonuşamamaq. kəkələmək.
-bir dilli bolmaq: aynı fikirdə olmaq. aynı qarara varmaq.
-boş dil: xalq dili. xalq ağızı.
-yartı dilli₁₁: kəkəmə.
-qulqaravaş dil₁₁: yoxsul dil.
-ospar dil: yontulmamamış dil.
-özdən dil: seçgin dil. gözəl dil.
-dil aylandırqan yer: cocuqluqta yaşanılan yer. cocuqluğun geçtiği yer.
-dil yağı qurumaq: ağzı qurumaq.
-dil edmək: iftira etmək. qara çalmaq. dediqodu etmək. laf daşımaq.
-dil qaqmaq₁₁: gizlicə bildirmək. fısıldamaq.