dan namuna olmoqdalar. Siz falokat boshchisi bo‘lib qoldingiz! Badiuzzamonning yuzi oqarib ketdi. Xush m o‘y- labi titradi, labini tishlab, yerga qaradi. Qari sardor Zulnun Arg‘unbek og‘ir so‘lish oldi. — 0 ‘g ‘limning motami dilimga chuqur jo b o ‘lgan... — dedi qayg‘ulanib Badiuzzamon. — Qo‘llarini go‘dak qoni bilan bo‘yaganlami, kim- 480
lar bo‘lmasin, hech vaqt oqlamaymen, kechirmay- men. Har vaqt ularga la’nat o ‘qiymen! — dedi Navoiy hayajonlanib. — Ammo xalq va davlat aybdor emas. Buni yaxshi fahmlamoq kerak, axir... Badiuzzamon yana otadan ko'rgan haqsizliklar to‘g‘risida shikoyat qildi. Navoiy yurt, xalq oldida, tarix oldida shaxsiy ginalaming hech qimmati yo‘qli- gini isbot etmoqqa tirishdi. Haqiqiy insonning fazilati haqida gapirib, dedi: — Inson uchun toj kiymoq shart emas, balki nomus ham vijdon sohibi bo‘lmoq, jamiyat oldida o ‘z mas’uliyatini sezmoq shart! Badiuzzamon sukut qildi. Lekin ko‘zlari bilan Zul- nun Arg‘unga nimadir ishorat etdi. — Mir janoblarining so‘zlari ma’qul... — dedi majlisga qarab qari sarkarda, sodda, dag‘al tovush bilan. — Ammo ne asosda sulh yasalmog‘i kerak — bu jihatni bilsak, yaxshi bo‘lur edi. — Shartlarni ham keltirganmen, — majlisni ko‘zlari bilan sinab dedi Navoiy. — Bu shartlar asosi- da aslo buzilmas, hamisha barqaror bir sulh tuz- mog‘imiz kerak. — Bilsak mumkinmi? — so‘radi Badiuzzamon. N avoiy Balx viloyati ham Amudaryodan to Murg‘obgacha bo‘lgan yerlami idora etmoq huquqi shahzodaga berilishi mumkinligini so‘zladi.
