Atalar deyir

772. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ist

ə

yinc

ə

 çönm

ə

yirs

ə

 evr

ə

nin, çevr

ə

n il

ə

 çevir çönsün ist

ə

yin. 

ist

ə

yind

ə

 durmayan, dil

ə

yin

ə

 çatanmaz!. 

ist

ə

yini bil

ə

nl

ər, yaşaında tə

l

ə

sm

ə

z. 

ist

əyip yapan apardı, yapmaq istə

y

ən alardı

. (

alardı

: 

mat qaldı)

. 

ist

ə

yirs

ə

n bal çör

ə

k, al 

ə

lin

ə

 bel, kür

ə

k. 

ist

əyişlə

r yol açar, olsa içind

ə

n b

ə

ri, heç bir ist

ə

k olunmur, yoxsa ist

ə

k 

içind

ə

n. 

ist

əyişlə

r yol açar, olsa içind

ə

n b

ə

ri, heç bir ist

ə

k olunmur, yoxsa ist

ə

k 

içind

ə

n. 

ist

ə

yizd

ə

n ötrü, sevdiyizi 

ə

zm

ə

yin. 

isti aş, soyuq daş

. 

(içi sıcaq olub, davranışı quru, soyuğ olan)

. 

{ yürt qılığında 

ç

ə

kici olmayan. (

yürt qılığında

: 

ə

m

ə

l r

əfdarında, adab 

maaşirə

tind

ə

). 

isti aşım soğudu, iyid canım oğudu

. (

oğudu

: 

pukaldı

. 

kovaldı

). 

isti kül közsüz, ev ocaq sözsüz olmaz. 

isti suyun sağlığı, candan ağrı azlığı

. 

isti suyun sağlığı, candan alar ağrını

. 

isti sütd

ən küymüş ağz, yoğurdu üflə

b y

ə

r. 

773. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

istis

ə

n özg

ə

l

ə

r s

ə

nl

ə

 nec

ə

 olsunlar, öyl

ə

 ol. -sevimlimi?, -sevimli ol!. -

sayqılımı? 

-

sayqılı ol!

. --düzgünmü?, -düzgün ol!. 

istiy

ən olmadı aşiq, bilisən, sevgini aşsa biri

 

aşiq olar

. 

istiyirs

ə

n bal-çör

ə

k, al 

ə

liv

ə

 bel kür

ə

k. 

istiyot acıdır, ağ olsun, qara olsun

. 

iş "

yuxu

" gör

ə

nd

ə

 

deyir, onu yozandadır

. 

iş basamaz qayğı yox

. (

iş basdırır qayğını)

. 

(varmı qayğı başılmaya iş ilə

). 

iş başdan, ağrıq aşdan

. 

(k

ə

ll

əvi sal işə, başla işə

. 

baş olmasa iş olmaz, aşın, 

yediyin güds

ən, ağrıq kə

s

ə

llik, x

ə

st

ə

lik üz verm

ə

z). 

iş başında gülsə

nd

ə, bitişində

 gülm

ə

m

ə

y

ə

d

ə

 yer saxla. 

iş bilə

n, günortaya d

ək ac qalsa, iş bilmə

y

ən axşama dək ac qalır

. 

iş bilə

n

ə

 bir t

ə

ng

ə

, g

ə

p bil

ə

n

ə

 min t

ə

ng

ə

. (

t

ə

ng

ə

: para). (g

ə

p: söz) (ulu 

şə

hriyar, b

ə

xtiyar kimi söz bil

ə

n

ə

). 

iş bilə

nin k

ə

ll

ə

si, severl

ə

rin 

ə

ll

əşi

. 

(severl

ə

rin: ziyr

ə

kl

ə

rin). (

ə

ll

əşi

: 

çabası)

. 

iş bilə

nin yoxsa 

əli ayağı, gə

lm

ə

z umat gülm

ə

z gün. 

(umat: 

şans

) 

(

ə

l

əyağlı 

olmaq: bildiyin yerin yerin

ə

 yetir

ə

 bilm

ə

k. avara gor 

qalmamaq). 

iş bilənin, qılıc tutanın

. 

774. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

iş bilə

nl

ər xar olmur, qayçağlara zar olmur

. (

qayçağlara

: nak

ə

sl

ə

r

ə

. 

alçaqlara

). 

iş bilmə

y

ən xınanı götnə

 sür

ə

r. 

(h

ər ayağın qabı var)

. 

iş bıraksan, tə

nin köç

ər tinin qalar, olunca yaşar

. 

iş bitə

r ç

ağ ötə

r. 

iş buyurma kiminə, oda artıq 

-

iş

- olar!. 

iş çabanı saymasan, yaluğ üzü gülərmiş, yer arıtıb sürmə

s

ən, barı üzə

 

çıxarmış

. (

yaluğ

: 

yalğu

: 

kişi

). 

iş çağında yapdığınız, nə

 

olmazı, boş çağında yapdığınız kim olmazı 

b

ə

ll

ə

tir!. 

iş çağında yapdığınız, nə

 

olmazı, boş çağında yapdığınız kim olmazı 

b

ə

ll

ə

tir!. 

iş çağında, dəmir tavında

. 

(

tavında

: 

> dağında

. 

tavlı tavlı)

. 

iş çağında, söz yerində

 olsun. 

iş çıxanda çıxmaza, balta, kə

ndin baltalar!!. 

iş çıxanda çıxmaza, balta, kə

s

ər baltanı!!

. 

iş dilə

yim, yol yol

ağım, yar yarağım uğurlu

. 

iş doğuyur, ışıqlar olur

. 

iş döğüş dəğil, tə

l

ə

sm

ə

k n

ə

y

ə

 g

ə

r

ə

kdir. 

775. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

iş düşürsə

 ç

ə

tinliy

ə, kim kimimiz çıxar üzə

. 

İş gördün sıvış, Aş gördün güğüle düş

. 

(

güğülemek

: gövdeyi küreleyip 

qabağa atmaq)

. (Kordus). 

iş görə

nl

ər qayrılar

. (

qa

yrılar

: 

pişə

r. 

doğrular

. g

əlişə

r

). 

iş görmə

y

ə

, dil

ə

kd

ə

 g

ə

r

ə

k, bil

ə

kd

ə

, ilikd

ə

 g

ə

r

ə

k, bilikd

ə

. 

(işi 

qılmağa, istə

k, 

güc, başarıq, bilim olmalıdır)

. 

iş görmə

y

ən yanılmaz, başa gə

lm

əz sanılmaz

. 

(

sanılmaz

: güman olunmaz). 

iş görmə

zl

ər yan vurur, iş görə

n

ə

 

iş b

uyur. 

(yan vurur: göt vurur. 

göt çalır

. 

götl

ə

nir. 

goplanır

. 

şişirdir)

. 

iş görmə

zl

ər yanrılmaz

. 

(

yanrılmaz

: 

yanılmaz

. s

ə

hv edm

ə

z. 

iştibah edmə

k). 

iş ilə

 

kişini sına, od ilə

 

qızılı

. 

İş insanın aynasıdır

. 

Yaptığı iş kişinin huyunu, karekterini yeteneğini 

ortaya kor. 

(Bayram Özdemir). 

iş işində

n dönürs

ə

, göz dosdunu yov görür. 

(

iş işində

n dönürs

ə

: 

iş tutmasa)

. 

(yov: 

düşman)

. 

iş işlər açar, yanşaq işdə

n qaçar. 

iş kişi yarıdar, qəm kişi qarıdar

. 

iş kişini onqarar

. (

onqarar: 

qayırar

. 

doğruldar

. g

əlişdirə

r

). 

iş kişini yoğadar, od qızılı

. 

776. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

iş kişinin aynasıdır

. 

iş kişinin yonqarı (

m

ə

h

ə

k

), 

od qızılın

. 

iş kişinin yonqarıdır

. 

iş kökdən pozulmasın, bulaq gözdə

n. 

iş olacağına varır, su axanda, öz yolun yarır

. 

iş olunsa oğlanla, oğlan işi iş olmaz, buynuz olsa oğlaqda, o bu

ynuzdan 

sap olmaz. . 

(

oğlan

: 

uşaq)

. (

oğlaqda

: 

keçi balasıında)

. 

(uşağın gördüyü iş olmaz, gəvşə

k buynuz sap verm

ə

z). 

iş sözdən ağır qonuşar

. 

iş tutarsa, qum qızıl olar, iş qayıtsa

. . 

iş ustası, ver üstə

si. (

işi usdaya ver, birində

 üsd

ə

 ver). 

iş üç nala, bir ata qalmış

. {

bir göz

ə

n

ə

k (kiçik imkan) 

ə

lin

ə

 

düşmüş, böyük işlə

rin 

düşünə, xiyalına qapılan kimsə

}. (keç

ə

lin h

ə

r n

ə

yi düz

əlmişdi, 

qalmışdı baş darağı)

. 

iş var dağ ardında olsun, yer altında olmasın, işdə

 

var yer altında olsun, 

dağ ardında olmasın

. 

iş var

 geddikc

ə

 

döğünlə

n

ər iş var geddikcə

 dügünl

ə

n

ə

r. (

döğünlə

n

ə

r: 

g

əvşə

r). 

iş var özün görməli, iş var yolavermə

li. 

işdə

 

var boşavermə

li. 

777. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

iş var ürə

k sez

ə

r, göz görm

ə

z. 

iş var, dil açar, dil var, iş açar

. 

iş yadlısız 

(

qolaysız

) 

olmaz, yaxşı yamansız olmaz

. 

(

ya

dlısız

: 

qolaysız

. 

müşgülsüz

). 

iş yadlısız (

qolaysız

. 

müşgülsüz

) olmaz, yaxşı yamansız

. 

iş yaparsan birlikdə, artar qazaş dirlkdə

. 

iş yemə

kl

ə, yığva demə

kl

ə

. 

(

yığva

: oturum). 

(işlə

m

ə

y

ə

, yeyilm

ə

s

ə

 güc qalmaz, 

yığılmağa, danışıqsız yer qalmaz)

. 

iş yetişsə

 güc

ə, güc düşə

r sapa. 

iş, ağır basar sözdən, acıyın yaş damar gözdə

n. (

acıyın

: 

acıyanın

. 

m

ə

zlumun

). 

iş, aş!

: 

işlə

, ye!. 

iş, bilənin, qılınc taxanın

. (

bacarıqlı olanlar qazanır, aparır

). 

işarədir bir ahılı canladan, çomaq çubux hər qanmazı anlatır

. 

işarə

dir bi

r ahılı canladan, çomaq çubux hər qanmazı anlatır

. 

(işarə

dir bir 

ahılı canlatan, çomaq, çubuk hər nadanı anlatan)

. 

işçi gəlir iş yarıtır, işsiz gəlir, baş ağrıdır

. 

ışda çıxıb yaz gə

li, tikib bitinc

ə

 torba, dizd

ə

n olunca yonca. 

778. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

işdə

 

aşuqqan çox cayılır, çox

 

cayılqan çox yıxılır

. (çox t

ə

l

ə

s

ən, çox cayır, çox 

cayan, çox yıxılır)

. 

işdə

 güv

ən, baxcada gül bitirqıl

. 

işdə

 

kişini sına, odda altunu

. 

işdə

 

qarışqa, uçuşda bürküt, tutuşda arslan, yeyişdə

 

ayı, qaçışda qoyan

. 

(qoyan: 

doğşan)

. (bürküt: qartal) (

tutuşda

: d

öğüşdə

). 

işdən artmaz, dişdə

n artar

. 

(çalışmaq yetməz, savuruş, israfdan qaçınmaq 

g

ə

r

ə

k). 

işdən artmır, dişdən artır

. (g

əlir çoxalmır, yeyən çoxalır)

. 

işdən doğur ışıqlar

. 

işdə

n en

ə

r tüml

ə

 

elin dişliyi

. (

dişliyi

: dincliyi). 

işdə

n törür h

əp yarlıq

. 

(

yarlıq

: 

açıqlıq

. bolluq. f

ə

rah. b

ə

r

ə

k

ə

t). 

işdir dosdur yoldaşdır, tuşlayıban seçilə

r. 

işə

 baxan 

ə

lin olsun, 

ə

l

ə

 baxan gözün yox. 

işə

 

başlama!, başladın boşlama

. 

işə

 g

ə

l

ə

nd

ə

 

var, aşa gə

l

ə

nd

ə

. 

işə

 gir

ən min olar, minin başı bir olar

. 

işə

 

tez qalxan, gec qayıdan, ap

arar. 

779. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

işgil salama işgilə

, d

ə

rdl

ər düşsün nisgilə

. 

(yaşam düğün, bu dügünü 

b

ə

rkitm

ə

). 

işi aparan, meydansız qalmaz, meydandan qaçan, iş aparmaz

. 

işi başa düşüncə

, at suyu g

ə

m

əli içmiş, iğit suyu çizməli keçmiş

. 

(

işi başa 

düşüncə

: 

iş gə

r

ə

kdiyind

ə

). 

işi başl

amaq birdir, durusu min. 

işi bilən yapar, qıraqdakı ya baş soxar, ya çöp uzadar, yada daş atar

. 

işi bitincə

 h

ə

rn

ə

 

değişdi, yufqa qılışlar çöndü tepişdi, hə

rn

ə

 çöns

ə

d

ə

 

çönm

əm demişdi, üz çöndü sonu, oda değişdi

. 

işi çə

k özüv

ə

, ç

ə

k

ə

nm

ədin özün ged işə

. 

işi düşsə

 arar m

əni, işim düşsə

 qovar m

ə

ni. 

işi işə

 b

ə

nd el

ə

, gör

ə

n desin habel

ə

. 

işi iyinin iyi olur işi, yatlı edər yoldaşı yatlı kişi

. (

yatlı

: yaman. biqan

ə

). 

işi qoymasan yoluna, yol tutar sə

ni!. 

işi olmaz sevişin sən yaşıl yaki qoca

. 

ışığa tutar, göz verir, kişiyə

 tutar, söz verir. (

tutar: d

əğə

r

). 

ışıq doğurkə

n, kölg

ə

 

yarandı

. 

ışıq doğru, kölgə

 

yalandı

. 

ışıq ensə

 (

g

ə

ls

ə

) qaranlıq köçə

r. 

ışıq harda kölgə

 

onun qarşında, yaxşı harda kötü onun ardında

. 

780. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

ışıq kölgə

siz olmaz. 

ışıq oddan od ışıqdan bolluq işdən, iş

 

bolluqdan ayrılmaz

. 

ışıq sayqarmamış kölgə

sin. (

ışıq hesaba salmamış kögə

sin

). 

ışıq verə

r göz verm

ə

z. 

(göz: fürs

ə

t). (gösd

ə

r

ə

r verm

ə

z). 

ışıq yoksa kölgə

 yok, kar olmasa kims

ə

 yok. 

işin ağırın gəvşə

y

ə

 

buyur, onu qılmağa, qolayın bulur

. (g

əvşə

y

ə

: 

t

ə

mb

ə

l

ə

). 

işin arman olmasın

. (

dil

ə

yiv

ə

 

çatmaz olmuyasın

). 

işin bilə

n ac qalmaz, yolun bil

ə

n gec qalmaz. 

işin bilmə

y

ə

n danqaz, sözün qanmayan qanmaz. 

işin bilmə

yirs

ə

 

çavuşlar, oturmuşda nə

mn

ə

m

ə

sin avuclar. 

(

çavuşlar

: el 

carçıları, öndə

 ged

ə

nl

ə

r). 

işin canını, iş ala

r. 

işin dadın kürə

k

ən alır, sağduşa gözlə

m

ək qalır

. 

(işin dadın gə

lin kür

ə

k

ə

n 

alır, sağduşa solduşa gözlə

m

ək qalır!)

. 

işin dəğəri altun, kişi dəğə

ri yartun. (

yartun: 

aydınlıq)

. 

işin düşdü sarıq başa, başın də

y

ər daşdan daşa, yapış ginə

n 

əyri xışa, 

ged o ba

şa gəl bu başa

. 

781. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

işin düşsə

 çiviy

ə, qızıl gümüş gə

lm

əz işə

, 

ə

l at d

ə

mir

ə

, d

ə

mir yoxsa 

g

ə

miy

ə

. 

işin düzü, aşın duzu

. 

işin eşin bilgilə

n! (

bilgil

ə

n: 

öğrə

n

). 

ışın ışınar, yamır yağar, göy açılar

. 

(ışın

: 

ıldırım)

. (

ışınar

: 

şaxar)

. (

yamır

: 

yağmır)

. 

işin qeyim tu

tan, izçisinin gözün oyar. 

(atı yorğana kimsə

 

çatmamış)

. 

(

yorğana

: 

yorğa olana)

. 

(atına baxan, ardına baxmaz)

. 

işin nə

 

olduğun bilə

s

ən, öz işin özün görə

s

ə

n. 

işin olsa yolunda, itmə

yin

ə

 g

ə

r

ək yox, yolun yoxsa işində, qılmağına gə

r

ə

k 

yox!. 

işin sonun düşünə

n, pis gün

ə

 üzgün qalar. (

üzgün: h

ə

sr

ə

t

). 

işin uğurun tapan, aparır

: 

kim işini uğurladı, apardı

: 

(

işini çağında 

(

uyuqunda, 

menasib çağında

) 

gördü qurtuldu

). 

işin yarağın tap, istə

yin (

ist

ə

yivin

) marağın (

movzusun

). 

işin yarağın tap, istəyin marağın

. 

işin yoğta, yolun yaxta olsun

. (

işin uvat, yolun ışıq olsun)

. 

işin, oyun, duyun tutuşsa, güntaylığın, qutaylığın deyilmi?

. 

(