Atalar deyir
Yüklə 13,34 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
sofalsız : ötüksüz. gözsüz. deşiksiz) .
iğnə
tik ə r, tik ə n sök
ə r.
iğnə torbada qalmaz. 742. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 iğnə
torbada qalmaz. iğnə
torbada qalmaz. ( dan atark ə n sökül
ər qarnı bu boylu gecə nin).
iğnə yataxda gizl ə nm
z. iğnə
yataxda gizl ə nm ə z: iyn
ə yl ə çuval kimidil ə r. iğnə çil
ə r m
ə hl ə sind ə, iğnə
satmazlar. iğnə
ni axdaran, d ə v ə itir
ə r.
( iyn
ə h ə sr ə ti d ə v ə itird ə r ). iğnə
yl ə çuval kimi ( birbirin ə
qarşıt, icəşik, zidd ).
iğnə yl ə quyu qazır, sözdə dey ə
ə
çaşır . İhtiyarın düşkünü ( eşkıyanın
düşkünü ) beyaz giyer kış günü , Yaşlı insanlar ve eşkıyanın yaşlısı zayıfı hayatın mihnetlerine dayanamaz, ölüme hazırlıklı olur . (Bayram Özdemir). iki ağız bir olcaq, bir ağız küt gə lir. (
küt g ə lir: bacaracaqsız olur . qısa gə
lir ).
iki ağız birgə ls ə , göy üzd ə kin endir ər, altı ağız algə ls ə , ə lind əkin aldırır . ( birg ə ls ə : s
ə sbir olsa). (alg ə ls ə : ixtilaflı olsa) . iki arslan bir d ə riy
ə
sığmaz . İki arslan bir posta sığmaz . Bir ülkede, bir toplumda iki baş (iki lider) olmaz, birisi ötekini yok eder. (Bayram Özdemir). iki ayağ bir başmağa girmə z.
743. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 iki ayağ bir qonucqa tıxanmaz . (iki ayağ bir qabuca soxulmaz ). ( olmasın işdə
dir
ə nm ə ). iki ayağ bir quyuya sallanmaz, yumurtalar bir sə b ə
ə
yığılmaz . iki ayaq bir başmağa girmə z, amma girdir ə ll ə r.
iki ayaq sığmaz, bir başmağa tə pinc
ə . (bir başmağa, iki ayaq sığmaz) . (sığmaz ayaq iki olsa, bir başmağın tayına) . iki baş, bir başdan üstündür . iki başdan içmiş suyun sevə n ür ə
iki çeşit yaşarız . -
qaranlıqda oyanıq, aydınlıqda uykulu . (
uykulu: uyanıq
). (qaranlıqda oyanıq, aydınlıqda uyanıq) . iki çetik, bir arslana tapdurur. ( çetik. çetük. çitik. ketek. ketik. kedi: pişik
. mişik)
. (tapdurur: tapdur: əşdir
. b ə rab ə rdir). (iki çetik bir olsa, bir arslana tapdurur). iki dillik canın bəlası, dilin qadası . dünya bel ə
tanımaz kimki doğul a bilsin iki anadan. iki dillilik dibsiz quyu, yoxdur suyu. iki dovşan bir oxula vurulmaz . iki dovşan qovanın yoxdu karı, birisin tutsada qaçrar obirin . iki ev bir ev ə
. 744. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 iki evi bir el ədik, düyünü batman yarım . iki evr ən çulqamış bizi, biri varlıq, biri içlik, varlığa günlə
göz yolağuc, içliyə yalnız könül durur qılavuz . iki
əl birikib, üzü yuğar . iki əl, bir baş üçündür . iki əşlinin qulağı , eşə k min ən ayağı dinc almaz . iki fındıq bir qozu qırar . iki göz dünyanı görür, bir birin yox . iki göz hamını gö r ə r, birbirin ə nisgilli öl ə r.
iki göz, birbiriyl ə yola getm əzdi, aralarında burun olmasaydı . iki günlük ömrü olan üç gün yaşamaz . iki xan bir ölk ə y
. iki xoca bir kişi, bir xoca yarım kişi . iki iğnə
bir ipd ə, iş görə nm ə
ə . iki iğnə bir sapil ə saplanmaz. iki it başına boğuşar, qurd görcək barışar . (
başına : t ə bii hal ə td ə ). İki karpuz bir kultuğa sığmaz , Bir kimse aynı anda iki önemli işin üstesinden gelemez. (Bayram Özdemir). 745. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 iki könül bir olsa, kimin ona sözü var . {könüld əşlə
r elçi aramaz). (aramaz: g ə zm ə z)}. (könüld əşə elçi g
ə r ə km ə z) (elçi: arxan. vasit ə ).
iki könül bir olsa, tez tapar, dalda yeri. iki könül bir olsa, yollar qıyın görünmə z . (
qıyın : zor).
iki könül bir olunca, samanlıq seyrangah olur . iki könül biris ə, yollar qıyındır demə . (
qıyındır : zordu). iki qılıc, bir qına sığmaz . iki qoç başı, bir aşıcda pişmə z. İki qoç toslaşlaşar, qurdun qarnı acığar . (
toslaşlaşmaq : tutuşmaq . çarpışmaq . savaşmaq
. burnuzlaşmaq) . (iç savaşda, qayın ölkə l ə r toy tutar). ( qayın ölkə l ə r: r ə qib ölk ə l ə r. yad ölk ə l ə r).
iki qoçınqar başı, bir aşıcda pişmə z.
iki qulağdan çox eşidə n, bir dilin ən az danışar . iki n ə rs ə sürür sürünü, çomaqla para. (sürü: köpçülük: c ə miyy
ə t. cami
ə ).
iki n ə rs əni unutma yaşa, öz qafanda düşündüyün, tanışlarlar danışdığın . iki n ə rs əni unutma yaşa, tə kliyind ə
düşündüyün, çoxluğunda danışdığın .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 iki n
ə rs əni unutma yaşa, tə kliyind ə
düşündüyün, çoxluğunda danışdığın . (iki n ə rs əni unutma yaşa, öz qafanda düşündüyün, tanışlarlar danışdığın) . iki n ə yi unutma. – yolda raslar kavşaqlar, ardan yürən yavşaqlar . ( kavşaqlar : qavşaqlar : boş danışanlar . g ə v ə z ə l ə r. ç ə n əboşlar) . (
yavşaqlar : yava konuşanlar . yavağızlar . pisağızlar . yamanağızlar . ağzı pislə r, yavalar). iki nərsə heç kim ə s ə
yad olmaz, birincisi qaranlıq, ikiincisi yalnızlıq . iki olub bir ə d
z, gözlü olub kora d əğmə
z. iki olursa gözün, duşünmə zs ən heç birin, itirmişsə ns ə
birin, qayğı tutar o birin.
iki olursun birlikd ə
danış, tə k olursun börkünl ə
. iki onbeş, bir otuz . iki oylu, iki evli. iki pox arasında qalmaq . ( heç yaxcı seçim bulamamaq) . iki sanı düğü verdiyi pay, əkin vermiş dağlara tay . (
: d ə n ə ). (
ağırsama dil
ə ki:
şükr edmə zikri). iki sevgi qovuşursa, açar güllər, iki sevgi qopuşursa, solar qalmaz . iki sırtlan bir sırtlanın sırtın sökə r!. 747. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 iki söy
ə k iki sev ə k. –
biri sığınaq, atana qoucağı, ikincisi sevgi, birinci sığınmalı, ikincisi sevmə li. iki şey var ə sgilm əyir, biri yaxcılıq, biri pislik . iki üzd
ən savaşma, bir üzü savaşa qoy, o birin barışa . iki üzlü savaşma – bir üzü savaşa qoy - o b ir üzü barışa . iki üzlü yaşamaq, beş üzlü ölüm . iki yaxın uruşdular, özgə l ə r ə yem oldular. iki yanı su, susuzluqdan ölür . iki yayın başın tutan alava qalır . ( alava: avara ).
iki yoldaş dos qalmış, biri ata çatınca . ikisin yel aldı, üçün yolda saldı . (salmaq: . itirm ə k).
ikit, buyur . (ikit: t ə fr ə q ə sal). { ayır buyur . (ayrat buyrat). (ayrat:
: t
ə fr ə q ə sal). (buyrat: buyur. buyruq sür. hikum ə t ed)}. {bulat, durut. (bulandır, istədiyini qalxıt) . (aranı qarışdır sözüvü yerit)} . {bölüt burut). (burut: hükm ed)}. ikitl ə
ə yol verm ə, alağuza söz vermə . (ikitl ə r ə : kitozlara. iki üzlül ə r
). (
: ağzı açıq) . ikiyüzlü hara altıyüzlü ora . ( yaman işlər yamanlıqla ölçülər) (yaman işdə yaxşılığa yer qalmaz) .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 ikki qaşa ikki dos, yanma yan duruşadı, ağlasa, birgə
ağlarş, birgə likd ə
gülüşə di. (
tapmaca). (göz ).
ikki qoyannı qovan, heçdə
birin tutmamış . (qoyannı
: dovşanı)
. iküç il sonra yeni evlilikl ə r. -
ayrışıq yollar, dəğişik qollar, ağzı ayrı, sözü qayrı, könlü parçalı, təni ayralı, bu nasıl yaşam, mə n buna çaşam . iqit qokusundan qoçar. iqlamaq: qorxunu götürm ək işi
. il gün ötür anılar yaşır . ilan adamın topuğunu, adam ilanın başın çalar . ilan başı ağrısa, yol ortasında yatar . ( ilan başı ağrımış, yol ortasında yatmış) . İlan çalan yatar, ac yatmaz . (Ara Gündüz). ilan çalsa d ə rman görs ə
sağalar, dil çalısa ağrısı can ağrıdır . ilan dışı yumuş, içi acı . ilan doğrulmaz, içözü çalmaqdır, bırak yağı itən deyil, qırmaqla bitə n deyil, yağı ilə
yollaşmalıyıq, vurduğu itgilə rd ən qaçınmalıyıq . (içözü: fitr ə ti)}.
{ilanı başdan vur, yağını qol qanatdan) . (yağunu arsıllat, zə r ə rsizl ə t)}.
ilan don d əğişər, qılığ yox .
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 ilan girs ə
doğrular
. ilan göz
ə lliyi d
ə risind
ə, kişinin ki ürə yind
ə dir.
ilan h ə r yana əğri gedsə d ə, öz yuvasına düz gedə r. ilan h
ər yana qıvrıq gedsə d ə, öz yuvasın a düz ged ə r . (qıyşıq güvdə n, tüstü düz çıxar) . (güvd
(oldağın gə r ə
ə n qaçmaq olmaz). (
: vaqeiyy ə tin. f
ə ktin).
ilan içi ağur, üzü yağur . ilan izin, ilan yaxcı bilə r. ilan k
ə ndi
əğrisin bilmə z, d
ə v ə , boynun əğridir də r (
ə r ). ilan k ə ndi əğrisin bilmə z, d
ə v ə y ə , boynun əğri də r.
(dey ə r). ilan k ə ndi əğrisin bilmə z, d
ə viy
ə boynun
əğri deyə r. .
ilan köyn ə k d əğişər, dişi yerində qalar.
ilan qabığ dəğişə r, iç yox. ilan quyruqundan tutulmaz. ilan öl
ə nd ə düz ə l ə r.
ilan öz ağısından ölmə z, ilan öz əğrisin görmə z.
ilan öz əğrisin görmə z. ilan sürünsün, balasıda dalıncan . ( qoy r
ə dd olsun
). ilan yalpız adlamaz, qartal sinə k avlamaz. (
adın dilə ç ə
ə z ). 750. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 ilan yarpızdan qaçar, qança barsa, yarpız ütrü gə l ə
ütrü: t ə r ə f ə ). (qança barsa: hara geds ə ). ilan yarpuzdan qaçar, hara geds ə , yarpuz ütrü ( qabağına ) çıxar
. ilan yarpuzdan qaçar, qança barsa yarpuz ötrü qaçar. (ilanın yarpızdan acığı g ə l ə r, hara geds ə onla üzg ə l
r). ilan yerim əz, sıçrar . ilana sütd ə içirs
ən ağısı ( z ə hri ) azalmaz. ilana yumş aq deyib ə l vurma. ilanda ayaq, xocada çör ə k arama. ilandan qaçıb yuvasına düşmə k.
(ilan yuvasına) . ilandırsa əz başın, yavadırsa at daşın . ilandursa sorma adun, ə z
daşın . ilanı başdan vur, yağını qol qanatdan . (ya
ğunu arsıllat, zə r ə rsizl ə t). {ilan doğrulmaz, içözü çalmaqdır, bırak yağı itən deyil, qırmaqla bit
ən deyil, yağı ilə
yollaşmalıyıq, vurduğu itgilə rd ə n qaçınmalıyıq . (içözü: fitr ə ti)}.
ilanı başından tutarlar . ilanı qarğa üçün öldürmə . İlanı yaralayıb burax mazlar.
Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 ilanın ayağın görsən, xocanın ağalığın görə rs ə
( ağalıq : k
ə ram
ə t).
ilanın çölü ( dışı
) yumşaq, içi ağılı . ilanın quyruğun bassan, başı qancığar . (
: qabarmaq. qabazaqlamaq. qalxmaq. ). ıldırım bir kə r ə çalar. ıldırım bir vursada, min şaxar . ıldız yerdə , ulduz göyd ə qalsa yol caymaz . ( ıldız : kök).
il ə bilm ə din, il
ə nm ə !. (bacaranmadın, qarğanma, küfr demə ). il
rd ə görm ə y ə sana g ə lm ə z gör
ə c ə kl ə r olurk ə n, gerid
ə
bıraxdıqlarımıza baxmağa nə g ə r ə k. il ə ri ged ən axır ki, bir yerə çatacaq. ilgisiz sa nmışıdınsa baxışım, düzülür dalba dala anba anı . ılı sözlə ilan inind ən çıxar, iri sözlə
kişi dinindən çıxar . ( - ılı : ılıq . - iri: gobud. - dinind
).
ılı sözlə
ılan inindən çıxar, ulu sözlə kişi dinində n ( yolundan
). (
: ılıq
. yumşaq)
. (ulu: iri. yek ə . gobud). ilik qoxar, sümük oğar . ( ilik (sümüyün iç ə yi, cirg
ə si) qoxuyar, iyl ə n
r, sümük qalsa oğunar, pukalar) . ilik yürüşə r, bilik olan yerd ə . (başarcağ güllə n ə r, bilik var olan yerd ə ). 752. Işlə y ə n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 ilik, bilik yartısı, dilək, ilik yartısı . (ilik: başarıq) . (bilik: ilim. tanışlıq) . (
yartısı : yarısı) . (dil ə k: ist əş)
. (başarıqsız, başarma, iqdam gücü olmadan, bilik yartıcan olur, dilək gücü olmayınca, başarmaq, qılmaq uğru (şansı) , yarı kə
sir). (bilik dolmayına, ilik olmayınca, dilə k g
ə lm ə yinc ə , n ə
yapayız, yapa bil ə riz). ılıq aş odlu qazan . (için ə gör
ə , k
əndini artıq qızqın göstərən) . (k
ə ndini
k ə ndliyind ən (olduğundan) artın sıcaq, qızqın göstərən) . ılıq ılıq söylə s ə n, ilan ninind ən çıxar, kə tt ə k ə tt ə g ə pirs ə n, ilan ə lind
ə n qaçar. ( ılıq ılıq dil ilə , ilan ninind ən çıxar) . ılıq sözlə ılan inindən çıxar, ulu sözlə
kişi dinindən çıxır . (
Yüklə 13,34 Mb. Dostları ilə paylaş:
|