Atalar deyir

(umayı

: 

baxtı

. tale'i. 

iqbalı)

. 

(g

ə

z

ən tapdı olan yiyə

sin). 

h

ə

r kimindirs

ə

 yara basma duzu. 

714. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r kiminin özün

ə

, tansu g

ə

ld

ə

r gözün

ə

. 

(h

ə

r kiminin: h

ə

r kiminki). (dansu: 

tansu: huru). 

h

ə

r kiminki zün

ə

, ay görün

ə

r özün

ə

. 

h

ə

r kimis

ə

 eykuluqa üz qoya, k

əndi düşə

r ist

ə

m

ə

zd

ə

n düz yola. (

eykuluqa: 

yaxşılığa

). 

h

ə

r kims

ə

d

ə

 

yox çıxar, dəğişmə

y

ə

 

öğrəşmə

k, d

əğişmə

yi bacarmaq, 

d

əğişmə

y

ə

 inanmaq. 

h

ə

r kims

ə

nin it

ə

n y

arısı eşikdə

 durur içind

ə

 

yatır, arırsa kə

ndi özün, 

sonunda tapır

. 

h

ə

r kims

ə

nin it

ən yarısı eşikdə

 durur içind

ə

 

yatır, arırsa kə

ndi özün, 

sonunda tapır

. 

h

ə

r kims

ə

nin özünkü, ay görünür üzüngü. (

üzüngü: üzü. sur

ə

ti

). 

h

ər kişi kə

ndi çör

ə

yin

ə

 

köz eşə

r. 

h

ə

r kölg

ənin ışığı var, hər ışıq kölgə

 

tanımaz

. (

ışıq

: 1. nur. 2. güc). 

h

ər köngülün yarası olan sözü var, barası olan yeri var, qarası olan oyu 

var, sarası olan biri var

. 

(

yarası

: 

açılası

. 

çara axdarılası)

. 

(

barası

: 

varası)

. (

qarası

: 

açıqlanaması)

. 

(sarası

: sar

ılası)

. 

h

ər köngülün yarası, yolun varası, ağın qarası, doğrunun barası, çayın 

sarası, dərdin darası var

. 

(

darası

: 

darısı

. 

davası)

. 

715. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ər könül bir qaladır, hə

r sin

ə

 

sınmaz sınğar

, 

sevgi yurdunda elin öz adına 

baylığı var

. (

sınğar

: s

ə

ng

ə

r. 

sınan, gizlə

n

ə

n yer. qorunqa

) 

(

baylığı var

: b

ə

yligi var. devl

ə

ti var. 

bayrağı var)

. 

h

ə

r könül k

ə

ndi yolun, h

ər qadın kə

ndi qolun seçm

ə

d

ə

, könül qollara 

k

əsişir, yollar könüllə

r

ə

 ç

ə

kilir. 

h

ə

r küllüyün, öz xoruzu. 

h

ər qadına baş vuran, bir qadına nisgilli, bir qadınla olana, 

h

ər bir qadın 

nisgilli. 

h

ər qapı min yola açılır, hər yola min qapı

. 

h

ər qaranın ağı var, hər ağın qarası

. 

h

ər qaşıyan yaratmaz, hər qaşınan yaranmaz

. 

h

ər qavış, bir avış sonu, hər avış, bir qavış donu

. (h

ər ayrılıq, bir və

sl

ə

tin 

sonudur, h

ə

r v

ə

sl

ə

t, bir a

yrılığın örtüyüdür

. 

h

ə

r qazanda h

ər çeşitin aş pişə

r. 

h

ər qızıla köz demə

. 

h

ər qızın ər qayğısı, ulu elin öz qayğısı

. 

h

ər qoyun öz qıçından asılır

. (h

ər kim öz davranışının sorumlusudur)

. 

h

ər qulpun öz açarı var

. 

h

ər quşun ə

ti yenm

ə

z. 

(quş var ə

ti yeyilir, 

quş var ə

t yedrilir). 

716. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ər quşun ə

ti yeyilm

ə

z. (

h

ə

rk

ə

sd

ə

n, h

ə

r n

ə

 gözl

ə

nil

ə

nm

ə

z). 

h

ər quşun öz yuvası, hər başın öz çuxası (

b

ə

xdi

). 

h

ər malanın sapı var, hər yalanın

 

quyruğu

. 

h

ə

r mill

ətin çıxarı dövlə

tin

ə

 gör

ə

di. 

h

ə

r nec

ə

 ist

ə

yirs

ə

n görün, ist

ə

gin kimi ol!. 

h

ə

r n

ə

 

alır bir boya, yalnız sə

sdir boyanmaz. 

(qaranquda qardaş sə

si 

tanınar)

. 

h

ə

r n

ə

 

alır bir boya, yalnız sə

sdir boyanmaz. 

(qaranquda qardaş sə

si 

tanınar)

. 

h

ə

r n

ə

 

bir az doğrudur, 

-yox deyirsiz, -

doğrusuz!

. 

h

ə

r n

ə

 bitir sonuna yetir, bir gün g

ə

lir bir gün gedir. 

h

ə

r n

ə

 

çağiylə

 bit

ər, olmuş olanlar itə

r. 

h

ə

r n

ə

 des

ə

n bulunur, sevgid

ə

 uc sunulmaz, çoxda g

əzib dolaşma, eşq 

uca ulunmaz, sonsuz yolu sonulmaz. 

h

ə

r n

ə

 ed

ə

r özün

ə

 ed

ə

r, külü d

ə

 gözün

ə

 ed

ə

r. 

h

ə

r n

ə

 

ə

ks

ə

n ol gög

ə

r. (

gög

ə

r: göv

ə

r

ə

r. ös

ə

r. ösüy

ə

r. ucalar

). 

h

ə

r n

ə

 g

ə

ncl

əşir yaşır

. 

h

ə

r n

ə

 indid

ən başlır

, 

keçmişi daşlır, qırıq körpü dünündür

, körpü üstü 

günündür, 

quraq körpü yarına

. 

717. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r n

ə

 ist

ə

kl

ə

 olsa, ölüm ist

ə

yi dolunca. 

h

ə

r n

ə

 ist

ə

kl

ə

 olur, ist

ə

ksiz olanda ölür. 

h

ə

r n

ə

 

işə

 s

ən girişsə

n, iç özünd

ə

n v

eriş sə

n. 

h

ə

r n

ə

 

işə

 s

ən girişsə

n, iç özünd

ən veriş sə

n. 

h

ə

r n

ə

 iyi ?. inanma!, h

ə

r n

ə

 olsa iyi yönün unutma. 

h

ə

r n

ə

 keçs

ə

 

unututlur, çalış nə

 

olduğun, nə

 

yapdığın unutma

. 

h

ə

r n

ə

 kökün

ə

 dönür. 

h

ə

r n

ə

 

qılan yorulmuş, yalnız sevə

n yorulmaz. 

h

ə

r n

ə

 

salsan aşıva, oda çıxar qaşığan

. 

{qazanda olsa, çomuçqa çıxar

. 

(çomuçqa: çömç

ə

g

ə

. ç

ə

mç

ə

g

ə

)}. 

h

ə

r n

ə

 üzülm

ə

s

ə

, düz

ə

l

ə

r. 

h

ə

r n

ə

 

vardı ondadı

. -

hava duman, qırmızı tuman, neylə

sin çoban. 

h

ə

r n

ə

 

varından qoxar, soğanlıq ə

tir qoxmaz. 

(h

ə

r n

ə

 içind

ən qoxar, soğanlıq 

ə

tir qoxmaz). (qoxar: iy, is ver

ə

r). 

h

ə

r n

ə

 varsa bir k

ə

r

əlik yaranır, unutmazsan üst üstə

 

qalanır

. (

keçmişə

, 

ötmüşə

 dayanma). 

h

ə

r n

ə

 

yaxşılığa doğru

. (

iyi dil

ə

kd

ə

 bulunmaq

). 

h

ə

r n

ə

 

yedin dadındır, hə

r n

ə

 

verdin adındır, hə

rn

ə

 

qaldı yadındı

. 

718. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r n

ə

 yolunda deyil, gülün d

ə

rm

ə

y

ə

 

eğil, yarın gözlə

m

ə

z olur, 

ərsiz dişilə

r 

doğur

. 

h

ə

r n

ə

d

ə

 olsada tüm göz

ə

llikl

ə

r, yox ölümd

ə

 

damcısı inan

. 

h

ə

r n

ə

d

ə

 varsa bir d

əğə

r bil gülüm, t

ə

kc

ə

 

seviş sevgidi bilmə

z d

əğə

r. 

h

ə

r n

ə

d

ən doyulur aşqdan başqa, könül baş çevrilir aşqdan aşqa

. 

h

ə

r n

ə

ins

ə

 

payı var, sev sevişin çağı

. 

h

ə

r n

ə

y

ə

 gülm

ək kişi başına qalmasın açar

. 

h

ə

r n

ə

y

ə

 

qapılırsan kor elə

r. 

(kor el

ə

r: korlar). 

(ıraq duran ortanı seçə

r). 

h

ə

r n

ə

y

ə

 

oxşayan, heç nə

y

ə

 

oxşamaz

. 

h

ə

r n

ə

y

ə

 

öğrəşilir, də

rdl

ə

r

ə, ağrılara öğrəşmə

d

ə

n at!. 

h

ə

r n

ə

y

ə

 s

ən cumursun, başqasından umursun

. 

(içind

əki varlığın dışarıda 

kölg

ə

sini göz arar). 

h

ə

r n

ə

y

ə

 soxsan g

ə

r

əyi, vurub qırar kə

l

ə

yi. 

(k

ə

l

ə

k: civar. çevr

ə

. ç

ə

p

ə

r. hisar). 

(''g

ə

r

ə

k'' 

sözü kişi qılığına uymaz)

. 

h

ə

r n

ə

yi içiv

ə

 atma, h

ə

r n

ə

yi için

ə

 atan çöplüy

ə

 dön

ə

r. 

h

ə

r n

ə

yi itirs

ə

n itir, yet

ə

rki k

ə

ndivi itirmiy

ə

s

ə

n. 

h

ə

r n

ə

yil

ə

 kövsünm

ə

, h

ə

r yel il

ə

 övsünm

ə

. (h

ə

r n

ə

d

ə

n küsm

ə

, h

ə

r yel il

ə

 

ə

sinm

ə

). 

719. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r n

əyin adı var!

. h

ə

r n

əyi adı ilə

 

çağır! gizlə

tm

ə

k, yalanlamaqla 

əkitiş 

olmaz. (

əkitiş olmaz

: 

ə

kitm

ə

k olmaz: t

ə

rbiy

ə

t edm

ə

k olmaz). 

h

ə

r n

əyin axlımı var

. (

axlım

: yol. 

qılığ

. püf). 

h

ə

r n

əyin artığı, artığ

. 

h

ə

r n

əyin başı varsa, dibidə

 var. 

h

ə

r n

ə

yin butu var!. (

h

ə

r n

ə

yi dolu, güclü yeri var). 

h

ə

r n

əyin çağı var, hər qaranın ağı var

. 

(qışı keçin, yazı keçit, yayda duru

r 

sırada)

. 

h

ə

r n

əyin çağı, ürəyin yağı

. 

(ür

əyin yağı

: ür

ə

yin gücü). (könüld

ə

 

yağ qalmasa 

h

ə

r n

ə

y

ə

 h

ər bir çağun dözə

m

ə

z). 

h

ə

r n

əyin çalası var

. (

h

ə

r n

ə

yin b

ə

d

ə

li var). 

h

ə

r n

ə

yin göz

ə

li olur, ölümd

ən sıvay, ölümü öyən, ölüm carcısı, usu 

quylab, öcün yaycısı

. 

h

ə

r n

ə

yin olumu var, h

ə

r olumun, ölümü. 

(olduğun durum, çoxda darıxdırıb 

sevindirm

ə

sin, olarda keç

ə

r). (h

ə

r n

əyin sonu var, yazılı biçili 

donu var). 

h

ə

r n

ə

yin ön

ə

min (

d

əğə

rin

) gördüyü işdə

n gör. 

(

gördüyü işdə

n: 

yapdığı 

sonucdan). 

h

ə

r n

ə

yin sonu var, biçim

əmiş donu var

. 

720. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ə

r n

əyin sonu var, valığın sonu yoxluqdur

. 

sonsuzluğu kişi beyni anlaya 

bilm

ə

z. 

h

ə

r n

ə

yin utuzan, tapar!, kimliyin utuzan, batar!. 

h

ə

r n

əyin varlığın, olduğunda gör

. 

h

ə

r n

əyin yenğisi, yaxşısı

. (

barçanın

 

yenğisi, yaxşısı)

. 

h

ə

r n

ə

yivi qapat

san, düşüncə

vi qapatma. 

h

ə

r nisgilin sonu var, h

ər işgilin yolu var

. 

(nisgilin: h

ə

sr

ə

tin). 

h

ər öpüş ürə

kd

ə

n, h

ər seviş könüldə

n deyil. (

seviş

: m

ə

h

ə

bb

ə

t. 

eşq

). 

h

ə

r parlayan altum im

ə

z bilirsin?. 

h

ər parlayan olmaz ki qızıl

. 

h

ər saqqallını ata sanma

. (

görnüşə

 aldanma

). 

h

ə

r sev

ən çatmır, hə

r çatan sevmir. 

h

ə

r sevginin iy

ə

si, h

ə

r çiç

ə

yin iyisi. 

h

ə

r sevginin k

ə

ndi yeri var, ikisi bir yerd

ə

 olu dar. 

h

ər soluğun öz çırağı var, hə

r könülün öz dincliyi. 

(dincliyi: huzuru). 

h

ər solunan soluqda, ölüm artıq yaxlaşır

. 

h

ə

r söy

ə

ni, yov dem

ə

. 

h

ə

r sür

ə

n sür

ə

cin sürür, evir

ə

n öz yolun yürür

. (evir

ə

n: evig

ə

n: evr

ə

n. 

çevr

ə

n. ozun. acun. 

aşun

. dünya). (sür

ə

cin: öz devr

ə

sin, 

721. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

möhl

ə

tin). 

(yaşam olayla doludur, sə

nd

ə

 

çalış, özün üçün bir 

olay ol). 

h

ər şey yumurtadan başlar

. 

(

h

ər şey

 t

ə

miz seçm

ə

 

yumurtadan başlayır

). 

h

ər topraq suvarılmaz, hər kişiyə

 

yaxlıq yavlıq

 

(yaxcılıq pislik) 

qılınmaz

. 

h

ə

r tör

ə

kin öz yolu, h

ər işin öz yeri var

. (

tör

ə

k: s

ə

n

ə

t. hün

ə

r

). 

h

ər türlü yaşanır yaşam, umutsuz qalana çaşam

. 

h

ə

r ulayan ist

ə

yin

ə

 

ulaşmaz

. (

ul

uşmaz

). 

h

ər umudun öz qapısı, min qapısı var

. 

umutlar yığılsa bir qapıya dar gə

lir. 

h

ə

r uzunda bel

ə

 sonunda unudulur. 

h

ə

r üzün özü var, h

ə

r özün üzü. 

h

ə

r verm

ə

k itirm

ə

k deyil, h

ə

r almaq utmaq deyil. 

h

ə

r verm

ə

k itirm

ə

k deyil, h

ə

r almaq utmaq. 

h

ər yana doğrayan, yolundan qalıb gedə

r. 

(h

ər yana doğrayan

: yol d

əğişib 

ged

ə

n). (yolundan: 

amacından)

. 

h

ə

r yanda olan heç yanda deyil. 

h

ər yarağı düzəlmişdi, qalmışdı saqqal darağı

. 

h

ər yaşamın ölüm gəlir ardıca, yaşamda var qoxar acı ölümdə

n. 

h

ər yaşıllıq yaşamlığın s

img

ə

si, h

ər qaranlıq ölümlügün imgə

si. 

(img

ə

si: 

kölg

ə

si. 

işarə

si). (al - 

saruluq gün varlığın bə

lgürür). 

722. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

h

ər yaşında öz dərdi var, çağ ötə

rd

ə

 d

ə

rd d

əğişmə

z. 

h

ər yazının, var yazısı!

. 

h

ə

r yenilik d

ənənsin

, 

heçbir d

ə

n

ək yanılmazsın oluşmur

. 

h

ə

r yerin öz batm

anı

. 

h

ə

r yuxunun bir sonu, 

min ağrının bir donu

. 

h

ə

rd

ə

n dolur nisgil içim

ə, çatmır əlim başqa seçimə

. 

h

ə

rk

ə

s

ə

 

oxşayanlar kimsə

y

ə

 

oxşamazlar

. 

h

ə

rk

əsin ağlı bir olsa köyə

 

çoban bulunmazdı

. 

h

ərkim gedir aşına, baxmır nə

l

ə

r g

əlir başına

. 

h

ərkimin qazanı qapalı

 qaynar. 

(heçkimin içind

ə

ki, g

ə

r

ə

kdiyi kimi, çinind

ə

n 

b

ə

lirm

ə

z). 

h

ə

rn

ə

 bilikd

ən asılı, bilik yoxsa gorun qazılı

. 

(yolun bils

ən od pırıldar 

daşından

, 

barıt doğar qarından)

. 

h

ə

rn

ə

 

çıxdı önə, yamandır demə, çatmadı gücün inama, yalandı demə

. 

(ön

ə

 

çıxana yamandı demə, inanmadın, yalandı demə

). 

(inama: