Atalar deyir



Yüklə 13,34 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə20/106
tarix25.03.2017
ölçüsü13,34 Mb.
#12340
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   106

k. 

başsağlığı dilə

yi, -

keçmişləri köçmüşləri yarqa qıl, qalanları yurtçuluq kə



qılma


başsız baş olunca, başlı, başın olsun



başsız baş olunca, başlı, başın olsun



başsız baş, ha vur, başdan başa vur

başsız börklə

r n

ə

y



ə

 

yarar, börksüz başlar iş yarar



. (yarar: 1. yaryar. 

asıdar


. fayda ver

ə

r. 1. yaradar). 



başsız börklə

r n


ə

y

ə



 

yarar, börksüz başlar iş yarar

. (yarar: 1. yaryar. 

asıdar


. fayda ver

ə

r. 1. yaradar). 



başsız elin götü sə

sl

ə



n

ə

r. 



başsız elin karvançısı çox olar

başsız gə



l

ən mal batsın, vaxsız deyə

n (din

ən) dil batsın



başsız gə

l

ən mal batsın, vaxsız deyən dil batsın





başsız gə

l

ən mal batsın, vaxsız diyə



(

din

ə

n



dil batsın

başsız gövdə

 

boş qalar



başsız kişi dos tutma, qılavuzsuz yol tutma

başsız qaplan, başsız igid qolay soyular





196. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

başsız sağlam tə

n

ə

, kölg



əsi yox, odunluğu çıxmaz, yemiş verməz ağaca 

olan oxşar

(kişidə


 

baş olmasa)

başsız toplum, cayıb gedə



r. 

(başsız


ağılsız)


başsız yurtta tülkü bə

y. 

başsız yurtta tülkü bə



y. 

başsıza baş olunca, başlı, başın olsun



başsıza baş olunca, başlı, başın olsun

başuvu qoyma dola keçmişilə, cibivi doldura qoy qozla noxud kişimiş ilə

nec


ə

 tutsan keç

ə

c

ə



kdir qolay olsun ya ç

ə

tin. 



başverdi

kc

ə



 

öğrə


ns

ən, boşvermə

yi bil

ə

rs



ə

n. 


(bil

ə

rs

ə

n: 

öğrə


n

ə

rs



ə

n). 


başyazısı yazılmır

qazılır



batan biri saman ilan seç

ə

nm

ə



z

. {üzgünl

ə

r

ə



 

iyi kötü sayılmaz

. (üzgünl

ə

r

ə

umutsuzlara)}. (



əlin canından üzə

n iyi kötü sayanmaz). 

(d

ə

niz



ə

 

düşən yılana sarılır)



batan biri saman ilan seç

ə

nm

ə



z

. {üzgünl

ə

r

ə



 

iyi kötü sayılmaz

. (üzgünl

ə

r

ə

umutsuzlara)}. (



əlin canından üzə

n iyi kötü sayanmaz). 

(d

ə

niz



ə

 

düşən yılana sarılır)



batan gün, çıxar ə

lb

ə

t. 



batan gün

əş ertin doğar



197. 

 


Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

batana yürm

ə, atana yür, qırığı qırma, qıranı qır

(yürm



ə

: yügürm


ə

. cumma). 

batar doğru, yanlışlıqı unutsan

batası dünya alar, biri yatar biri qalxar



batası qonağ, girir çıxmır

(batsın o qonağ ki, girir çıxmır)



batğana çöpdə

 

düşürsə


 

sarılır


. (

batğana

: q


ə

rq olana


). 

batı doğu yerində, başqa torpağ neylə

r

ə

m, k



ə

ndi evim yurdumda, günüm 

doğsa düz doğar

batıb bə



xdi, çevrilib t

ə

xdi. 



batır deyil öz özüğnü yığmayan

. (


öz özüğnü

: öz n


ə

fsini


). 

batır savaşda, yürük yarışda

. (yürük: iti). (

batır

: güclü. p

ə

hl

ə



van). 

(

yarışda

: sibq

ə

td



ə

). 


batır yavasız, yara çarasız olmaz

(



batır yavasız

igid çatmıyan yönsüz, 



eybsiz). 

batırsa könül keçmişinə

, tikm

ə

sin gözün g



ə

l

ə



c

ək yola, keçinmiş keçə

 

dönm


ə

z geriy


ə, anılar batırar, ayaqda boğar

. (


keçinmiş 

keç

ə

ölmüş keçmiş)



. (

anılar batırar, ayaqda boğar

xatir



ə

l

ə



r

ə

 



qapılan ayaq üstü boğul

ur). 


batlaqdan gül 

əsgik olmasın

batman qılıncın əmisi qızıldı





198. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

batman otur salman qalx. 

(salman: iti). 

batman otur salman qalx. 

(salman: iti). 

batman otur, yüngül dur. 

(bulut olsan yoldaş olar yel sə

n

ə



). 

(işində


 

tutarlı, qayın 

olubda 

ə

rinc



ə

k olma, sust t

ə

pr

əşmə



). 

(tutarlı, qayın

müs


ə

mm

ə



m, ciddi). 

batmış günlə

 

yaşayan, atan danın nisgili



. (

nisgili: nisgillisi. h

ə

sr



ə

tlisi 

). 

batsa günü igidin, tüys doğanı yox olar, doğsa günü igidin, yox doğanı beş 



olar. 

(

doğanı

qardaşı)


. (köm

əksiz iş yerdə

 qalar). 

batsa 


günü igidin, tüys doğanı yox olar, doğsa günü igidin, yox doğanı beş 

olar. 


(

doğanı

qardaşı)



. (köm

əksiz iş yerdə

 qalar). 

batsın belə

 

bir baş ki ağızda dili yoxdu



(daşa dedim əridi, başa dedim sə

ridi). 

batsın o dil ki yeyib uddura bilir, danışanmır



batur 


savaşda, yürük yarışda

(batur: batman. güclü. p



ə

hl

ə



van). 

baturun gücü bil

ə

yind


ə

n, elçinin gücü biliyind

ə

n, sözçünü gücü elind



ə

ndir. 


bay eşə

k mins


ə

 at görün

ət, yoxsul atı eşə

k. 


bayağı çuval, bayağı duval, ə

sgi hamam, köhn

ə

 tas. 


bayağı baş, bayağı 

börk. 


bayqu yürünc

ə, bayqu işlə

(bayqu



boşuna

havayı



. müfd

ə) (işsiz 

dolaşmaqtansa, müfdə

 

çalış)





199. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bayquşa uyan, çatdığı yeri bə

llidir. 

bayquşla qaranquş oxumaz bir yerdə

bayquşla qaranquş ötə



m

ə

z birg



ə

 

qaluğda



bayquşun geddiyi yerə

, b

ə

l



ə

tçi g


ə

r

ə



k deyir. 

baylar köç

ə

r var qalar, bilgin köç



ə

r bar qalar. 

baylar yeni don geys

ə

, qutlu bolsun deyirl



ə

r, yoxsul yeni don geys

ə



n



ə

rd

ən çaldın deyirlə



r. 

baylar yeni don geys

ə

, qutlu bolsun deyirl



ə

r, yoxsul yeni don geys

ə



n



ə

rd

ən çaldın deyirlə



r. 

baylığ deyib güvə

nm

əqıl varıva, oğulsuzda, baylıq durarmış demə



baylığı yığsın götürsün görməmişlə

r çevr

ə

d



ə

n, 


varsa baylıq dinc başdır öz 

ə

limd



ə

 

olmalı



(

baylığı

varlılığı



. z

ə

nginliyi). 



baylığız valılıqda yox, kimliyizdə

dir. 


(

baylığız

: hakimiyy

ə

tiz). (


valılıqda

varlı 



olduqda. z

ə

nginlikd



ə

. devl


ə

tlilikd


ə

). 


baylığız valılıqda yox, kimliyizdə

dir. 


(

baylığız

: hakimiyy

ə

tiz). (


valılıqda

varlı 



olduqda. z

ə

nginlikd



ə

. devl


ə

tlilikd


ə

). 


baylıq içi döğüşsə

, qarqa göyd

ə

 

qarqaşar



(

baylıq

başkanlıq)



baylıq qazan elivə

, bilm

ə

m dem



ə

k çox qolay

. (çox qolay: çox rahat. çox pis, 

alçaq). 


200. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

baylıq qorqasız olmaz

(

baylıq



devl

ə

tçilik). (



qorqasız

silahsız)



baylıq qutaylıq deyil

. (

qutaylıq

çoşbə



xlik). 

baylıq mal çoxluğu, könül toxluğu

(varlılıq maldada sayılır, gözdə



d

ə

). 



baylıq mal çoxluğu, könül toxluğu

(varlılıq maldada sayılır, gözdə



d

ə

). 



baylıq tə

m

ə



li topraq, 

ə

m



ək olur ona baş

. (


baylıq

varlılıq)



. (

ə

m

ə

k



z

ə

hm



ə

t). 


baylıq tə

m

ə



li topraq, 

ə

m



ək olur ona baş

. (


baylıq

varlılıq)



. (

ə

m

ə

k



z

ə

hm



ə

t). 


bayraqları ağdıran, düşüklə

rd

ə



n axan qan. (

ağdıran

qalxı



lzan

). 


(

düşük

şə



hid). 

(bayraqları ucaldan, düşüklə

rd

ə

n axan qan). (



düşük

şə



hid). 

bayraqları ağdıran, düşüklə

rd

ə

n axan qan. (



ağdıran

qalxılzan



). 

(

düşük

şə

hid). 



(bayraqları ucaldan, düşüklə

rd

ə



n axan qan). (

düşük

şə



hid). 

bayraqları ağdıran, düşüklə

rd

ə

n axan qan. (



ağdıran

qalxılzan



). 

(

düşük

şə

hid). 



(bayraqları ucaldan, düşüklə

rd

ə



n axan qan). (

düşük

şə



hid). 

bayraqları, bayraq yapan, üstündəki qan durur, işlə

rivi onqat yapan 

alnındaki tə

r durur. 

(onqat

başarlı

. güclü). 



bayraqların canıdır, düşüklə

rd

ə



n axan qan. 

bayraqların canıdır, düşüklə

rd

ə

n axan qan. 



bayraqların canıdır, düşüklə

rd

ə



n axan qan. 

201. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bayram aşı, qara, qarşı

bayram aşınan, savaş daşınan

bayram ayı, qış dalına baxınca, qazma kürək yaxdırır



(dem


əkki, yeni çıxmış 

qışın soyuğu dönə

 bil

ə

r). 



bayra

m ayı, qış dalına baxınca, qazma kürək yaxdırır

(dem


əkki, yeni çıxmış 

qışın soyuğu dönə

 bil

ə

r). 



bayram günü aşa ne, savaş günü daşa nə

bayram önü xına yok, ondan keçni xına çok



(keçni

keçmiş

. keç


ə

nd

ə



n sonra. 

sonrası


. keç

ə

nd



ə

n gerin). 

Bayram Özdemirin Y

azıları


-Atalar Sözü, Elin Gözü. 

bayramda ac öl

ə

nl

ə



r. 

bazara barda baxtıvı sına, işin onmasa kəndivi qına

. (

onmasa: düz 

g

ə



lm

ə

s



ə

). 


bazara barda baxtıvı sına, işin onmasa kəndivi qına

. (


onmasa: düz 

g

ə



lm

ə

s



ə

). 


bazara çıxan görür baxtı açıqdır qapalı

(sınanmasa



 b

ə

ll



ə

nm

əz, yumuşmasa 



bell

ə

nm



ə

z). (


yumuşmasa

işlə



nm

ə

s



ə, yumuşanmasa)

bazara çıxmamış, baxt açılmır



bazara düyüy

ə

 ged


ə

rk

ə



n, evd

ə

ki yarmadan olmaq. (daha iyisin umub, 



ə

lind


ə

kin itirm

ə

k). 


202. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

bazarda badam tapmayanlar, qoz alarlar. 



bazarda badam tapmayanlar, qoz alarlar. 

bazarda ona gör

ə

 s

əs küy qalxır ki, hə



r

ə

 



öz bildiyin danışır

bazarda şam bahadı, korun nə



yin

ə



bazarda üzçüd

ə

 



tapılar, asdarçıda

bazardan qalan, bir gün qalar, 



əkişdə

n qalan, bir il. 

bazardan qalsan, bir gün qalarsan, 

ə

kind



ə

n qalsan bir il. 

b

azarlığın özü yapar, dəgirmanın özü dartar, yağu damar, yağru artar



(

yağru

: b

ə

r



ə

k

ə



ti

). (


yağu damar, yağru artar

: çör


ə

k ver


ə

çör



ə

yi artar). 

bec

ə

rm



əgin bacarsan, pozuq tuxum şorağ yer, ürün vermə

z ha 


ə

ks

ə



n. 

bec


ə

rtm


ə

d

ən yaşam kolu güllə



m

ə

z. 



bec

ə

rtm



ə

d

ən yaşa



m kolu güll

ə

m



ə

z. 


behişdə

n ummur, c

ə

h

ə



nn

ə

md



ə

n qorxmur (uçmakdan (c

ə

nn

ə



td

ə

n) umusu 



yox, tamudan (c

ə

h



ə

nn

ə



md

ə

n) qorxusu yox. 



acıda yesə

şirin danış





behişdə

n ummur, c

ə

h

ə

nn

ə

md

ə

n qorxmur. 

(

uçmakdan

 

(

c

ə

nn

ə

td

ə

n



umusu yox, tamudan 

(

c

ə

h

ə

nn

ə

md

ə

n



qorxusu yox. 

behiş


din l

ə

zz



ə

tin c


ə

h

ə



nn

ə

md



ə

kind


ə

n sor. 


203. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

behişdin lə

zz

ə

tin c

ə

h

ə

nn

ə

md

ə

kind

ə

n sor. 

bǝxt dönǝndǝ burunun suyu gözǝ damar

(o baş dönə



nd

ə

dir, bax yox). 



bǝxtim olsaydı anadan qız doğulardım

. (s


ə

ni bel


ə

 

tanıram, ondada taxsız 



qalacaqdın)

Bekarlık maskaralıktır



. Bu sö

z bekarlığın eksik taraflarını anlatır

. Yemesini 

içmesinin, temizliğini yapamadığı üçün

, bilhassa erkekler için 

bekarlık pejmürdeliktir

. (Bayram Özdemir). 

Bekarlık sultanlıktır

Çoluk çocuk sorumluluğu olmadığı için bekarlık rahatlıktır



(Bayram Özdemir). 

bel külük bizd

ən, bel büküş sizdə

n. (

bel külük bizd



ə

n, t


ər töküb işlə

m

ə



sizd


ə

n). 


bel külük bizd

ə

n, t



ər töküb işlə

m

ə



k sizd

ə

n. 



beld

ən enik qıçdan olar, qoldan enik işdə

n. . (

enik: f

ə

l



ə

c

). 



bel

ə

 g



əlmiş belə

 

gedmiş, bildiyini verməmiş, evrən doğandan bə



ri, kimd

ə

 



olursa olsun, -üzgün ola ya özgün, yoxdu duraq 

durmağa, sözlü ola qulaqlı, yoxdu sorqu sormağa, yoxdu 

sorağ duymağa

. (üzgün özgün: bezar vurqun, nisgilli, 

h

ə

sr



ə

tli). 


204. 

 

Işlə

y

ə

n: Bey Hadi - Atalar Deyir-Atalarsözü- 20 200 - Ebced Turuz-Tebriz-1991-2016 

beli bağlının dili bağlı

(özg


ə

y

ə



 

arxalıya, bağlıya söz qalmaz) (



beli bağlılıq

uşağı omayan qadın



bu qadının dili el işində

 

bağlı (demə



qısa)


belin bağlı ə

lind

ə

kin



ə, göz yumular dalındakına

(ayrılıq adlı yoxdurur yol



ardıca gə

zil

ən umut, ayrılıq ölümdü demiş, 'ə



ld

ə

 olan' umud 



adlanır)

(ayrıldınsa unut, geriyə



 yoxdu umut). (umut 

varlığından gəlir, gün düşə

rs

ə

 qarlar 



ə

rir). 


belin bük

ər, ağzın sikə

r. 

ben k


ə

ndimi bilm

ə

m bil


ə

 neylim, s

əssiligim artıq, sözə

 neylim, umrumda 

deyil kims

ə

l



ə

 olmaq, s

ə

n varsan içimd



ə

, s


ə

nl

ə



 yet

ə

rim 



ben. 

ber, berkitin artsın

. (ver, b

ə

r



ə

k

ətin artsın)



bergil olma al

çağa, pə

sgit yerd

ə

 yaxalar. (



Yüklə 13,34 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   106




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin