Atlardagi diniy atama va iboralarning morfologik xususiyatlari


Avliyo atamasining birligi  valiy – diniy martabali shaxs.  Avrod



Yüklə 444,36 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə6/8
tarix20.11.2023
ölçüsü444,36 Kb.
#163333
1   2   3   4   5   6   7   8
Farmonova Mashhura Bo‘riqulovna

Avliyo
atamasining birligi 
valiy
– diniy martabali shaxs. 
Avrod
atamasining birligi 
vird
– duolar. Payg‘ambarimiz (s.a.v) ning doimo 
o‘qib yuradigan duolari. 
Aimma 
atamasining birligi 
imom
– olim-u ulamolar. 
Anbiyo 
atamasining birligi 
nabiy
– payg‘ambar demakdir. 
Ankar ul-asvot
atamasining birligi 
– eng yoqimsiz ovoz, kuy yoki qiroatni 
buzuvchi ovoz. 
Arvoh a
tamasining birligi 
– ruhlar. 
Asri sodot
atamasining birligi 
sayid
– sayidlar, ya’ni Muhammad payg‘ambar 
va uning avlodlari asri.
At-tahiyyot
atamasining birligi 
tahiyat 
– salom, duo, maqtash, tanishish
tabriklash, tiriklik, hayot berish, uchrashish kabi ma’nolar bilan bog‘liq qo‘llaniladi. 
Vasl
atamasining 
ko‘pligi 
vasliyat
– tasavvufiy ma’noda Allohning ko‘rki, 
jamoli, yuzi. 
Vojib
atamasining ko‘pligi 
vojibot 
– bajarilishi zarur, shart hisoblangan shar’iy 
hukm. 
8
Omonturdiyev J, Omonturdiyev A. Ma’rifiy-irfoniy istilohlar izohli lug‘ati. – Toshkent: “Mumtoz so‘z”, 
2014, -31-bet. 


Domulla 
atamasi (domla) 
– aslida 
doyai mulla
(forsiy izofali birikma) shaklida 
bo‘lib, keyinchalik 
doyai 
so‘zidan – 
ya
va izofa belgisi 
– 
i
tushgan, “domulladan” 
ham -
ul
qismi qisqargan: morfologik soddalanish yuz berib, ya’ni leksema – domla 
shakllangan. 
Jinon 
atamasining birligi 
jannat 
– jannatlar bog‘i. 
Malak
atamasining ko‘pligi 
maloik
yoki 
maloyika 
– farishta, hurlar. 
Mashoyix 
atamasining birligi 
shayx 
demakdir. 
Maqom
atamasining ko‘pligi 
maqomat 
– manzil, makon, o‘rin, daraja. 
Mursal
atamasining ko‘pligi 
mursalin
elchi qilib yuborilgan, elchi, 
payg‘ambar. 
Musannaf 
atamasining ko‘pligi 
musannafot 
– tanlangan hadis. 
Mo‘jiza 
atamasining ko‘pligi 
mo‘jizot
– aql bovar qilmaydigan – aqliy dalillar 
asosida isbotlab bo‘lmaydigan, g‘ayri odatiy, yuz beradigan voqea-hodisalar. 
Rukn
atamasining ko‘pligi 
arkon 
– arabcha rakana fe’lining “suyandi” ma’nosi 
bilan bog‘liq yasalgan. Islom shariati asoslaridir. 
Ruh 
atamasining ko‘pligi 
arvoh
– abadiy barhayot unsur bo‘lib, faqat insonga 
inom etilgan. 
Salot 
atamasining ko‘pligi 
salovat
– namoz. 
Safiy
atamasining ko‘pligi 
asfiyo
– pok, toza, tanlangan.
Safha 
atamasining ko‘pligi 
safahot
– sahifa, varaq, bet. Kitob nozil bo‘lmagan 
payg‘ambarlarga tushirilgan Alloh amrlari. 
Suluk 
atamasining ko‘pligi 
sulukot 
– sufiylik maktabi, bir g‘oya atrofiga
chunonchi, Allohga yaqinlashish maqsadida birlashgan, jipslashgan, soliklar, 
jamoasi. 
Sufiy
atamasining ko‘pligi 
so‘fiyon
– muazzin, namozxon, taqvodor. 
Tilsim 
atamasining ko‘pligi 
tilsimot
– muayyan duo kuchi bilan sehrlab 
qo‘ymoq. 
Ubbod
atamasining birligi 
obid 
– ibodat qiluvchilar, dindorlar. 

Yüklə 444,36 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin