Atom yadrosi va elementar zarrachalar fizikasi, tezlashtiruvchi texnika
Yüklə 1,85 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
3. Foto elektron kuchaytirgich.
Fotoelektron kuchaytirgichlar (FEK)- elektrovakuum asboblardir. Fotoelektron kuchaytirgich yordamida kuchsiz chaqnashlarni ham qayd qilish mumkin. FEK ning asosiy qismini fotokatod, dinodlar tizimini va anod tashkil qiladi. Fotokatod, dinodlar va anod shishadan yasalgan vakuum kolbaga joylashgan bo‟ladi. Yorug‟lik fotolari fotoeffekt natijasida FEKning katodidan elektronlar urib chiqaradi. Hosil bo‟lgan elektronlar dastlab birinchi, keyin ikkinchi va h.k. dinodlardan elektronlarni urib chiqargandan so‟ng bir necha marotaba kuchaygan elektronlar oqimi anodga kelib tushadi va anod tokini hosil qiladi. FEK larda murakkab fotokatod ishlatilib, uning toza metallardan farqi shundaki, yorug‟likning ko‟rinish sohasida juda yuqori sezgirlik qobiliyatiga ega. Xuddi shuningdek ultrabinafsha va infraqizil soha ham. Fotokatodlar odatda yarim yarqiroq ko‟rinishda tayyorlanadi. Fotokatodlar effektivligi odatda conversion effektivligi, integral effektivligi yoki spectral sezgirligi bilan baholanadi. FEK ning asosiy tavsiflaridan biri bo‟lib, uning kuchaytirish koeffitsienti hisoblanadi. FEk ning kuchaytirish koeffitsienti quyidagi formula orqali hisoblab topiladi: . Bu yerda -anod yig‟indi sezgirligi, 𝜑-fotokatod yig‟indi sezgirligi. va 𝜑 larning o‟lchav birligi . Bir dinoddan ikkinchi dinodga elektronlar oqimining fokuslanishi dinodlarning shakliga, dinodlarga beriluvchi kuchlanishlar farqiga bog‟liq. Oddiy FEK larda anod toki 10 -9 A atrofida bo‟ladi. Anoda hosil bo‟luvchi tokning qiymati yorug‟lik chaqnashining intensivligiga proporsional bo‟lib, chaqnash vaqtiga teskari proporsionaldir. FEK ning turg‟unligi unga qo‟yilgan talablardan biri hisoblanib, uning kuchaytirish koeffitsientiga bog‟liq. Kuchaytirish koeffitsienti esa ichki va tashqi effektlarga bog‟liq. Yuqori kuchlanish orqali FEK ga tok berilganda kuchaytirish koeffitsienti bir necha marotaba ortadi va asta sekin maksimumga erishib keyin yana dastlabki holatga qaytadi.kuchaytirish koeffitsienti ko‟pgina tashqi effektlarga bog‟liq bo‟lib, ular temperatura, kuchlanish va magnit maydonlaridir. Magnit maydoni fotokuchaytirgichlarda ionlarning diodlarga fokuslanishiga xalaqit beradi. Xuddi shuningdek, yerning magnit maydoni ham fotokuchaytirgichning ishlash jarayoniga katta ta‟sir ko‟rsatadi. Shuning uchun ham fotokuchaytirgichlar ekranlanadi. Bir dinoddan ikkinchi dinodga elektronlar oqimining fokuslanishi dinodlarning shakliga, dinodlarga beriluvchi kuchlanishlar farqiga bog‟liq. Oddiy FEK larda anod toki 10 -9 A atrofida bo‟ladi. anoda hosil bo‟luvchi tokning qiymati yorug‟lik chaqnashining intensivligiga proporsional bo‟lib, chaqnash vaqtiga teskari proporsionaldir. FEK ning turg‟unligi unga qo‟yilgan talablardan biri hisoblanib, uning kuchaytirish koeffitsientiga bog‟liq. Kuchaytirish koeffitsienti esa ichki va tashqi effektlarga bog‟liq. Yuqori kuchlanish orqali FEK gat ok berilganda kuchaytirish koeffitsienti bir necha marotaba ortadi va asta sekin maksimumga erishib keyin yana dastlabki holatga qaytadi. Kuchaytirish koeffitsienti ko‟pgina tashqi effektlarga bog‟liq bo‟lib, ular temperatura, kuchlanish va magnit maydonlaridir. Magnit maydoni fotokuchaytirgichlarda ionlarning diodlarga fokuslanishiga xalaqit beradi. Xuddi shuningdek, yerning magnit maydoni ham fotokuchaytirgichning ishlash jarayoniga katta ta‟sir ko‟rsatadi. Shuning uchun ham fotokuchaytirgichlar ekranlanadi. Yüklə 1,85 Mb. Dostları ilə paylaş:
|