«audiT» FƏNNİ ÜZRƏ MÜhaziRƏLƏR
Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmaların auditi
Yüklə 354,65 Kb.
|
|
Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmaların auditi
Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmaların auditinin əsas məqsədi təhtəlhesab məbləülərin düzgün və məqsədli istifadə olunması üzrə yохlаmаnın həyata keçirilməsidir. Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar 244 sаylı "Təhtəlhesаb məbləqlər" (71 "Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar") hesabında uçоta alınır. Yoxlama mənbələrinə müəssisə üzrə əmr və sərəncamlar, təhtəlhesab məbləüin istifadəsi haqda sübutedici sənədlər də əlavə edilməklə avans hesabatları, Baş kitab, müəssisənin balansı, 244 sаylı "Təhtəlhesаb məbləqlər" hesаbı (71 "Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar") üzrə analitik və sintetik uçot məlumatları aid edilir. Təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalar bir qayda olaraq başdan başa üsulu ilə yoxlanılır. Təhtəlhesab şəxslərin avans hesabatlarını yoxlayarkən auditor aşağıdakı məsələlərə diqqət verməlidir: işçilərin ezamiyyəyə göndərilməsi haqqında əmrin olması; ezamiyyə xərclərinin (gündəlik, mənzil, gediş haqı) ödənilməsinin düzgün- lüyü; tapşırıüa əsasən təyinat yerinə zatması və qayıtması haqqında qeydiyyatı əks etdirən ezamiyyə sənədinin olması; avans hesabatlarının vaxtında və düzgün tərtib olunması; təsərrüfat ehtiyaclarına xərclərin ödənilməsinin düzgünlüyü; təsdiqedici sənədlərin mövcudluüu; təhtəlhesab məbləü qalıqlarının kassaya vaxtında və tam qaytarılması; nümayəndəlik xərclərinin ödənilməsinin düzgünlüyü; təhtəlhesab şəxslərlə əməliyyatlar üzrə mühasibat yazılışlarının tərtib edilməsinin düzgünlüyü; hər bir təhtəlhesab şəxs üzrə ayın sonuna qalıqların çıхarılmasının düz-günlüyü; avans hesabatlarında yazılışların dövriyyə cədvəllərində və baş kitabda yazılışlara uyğunluüu; Təsərrüfat və əməliyyat ehtiyaclarına təhtəlhesab məbləülərin istifadə olunmasının qanuna uyğunluüu və avans hesabatlarının və yükləmə-boşaltma işlərinin və digər xidmətlərin, eləcə də əmtəə material qiymətlilərinin ƏMQ anbara faktiki daxil olmasını təsdiqləyən sənədlər əlavə edilməklə material qiymətlilərin dəyərinin naüd pulla ödənilməsini əks etdirən sənədlərin üzləşdirilməsi yolu ilə yoxlanılır. Bunun üçün hesabları, material qiymətlilərin mədaxil qaiməsi ilə birlikdə əmtəə çeklərini, anbar uçotu kitabı ilə məhsul və material hərəkəti haqqında hesabatla üzləşdirmək lazımdır. Auditor aşağıdakı köməkçi cədvəli tərtib edir (cədvəl 4). Cədvəl 4 Təhtəlhesab məbləğlərin xərclənməsinin qanuniliyinin yoxlanması
Nəzarət prosesində ezamiyyə xərclərinin ödənilməsinin qanuniliyi və məqsədyönlülüyü yoxlanılmalıdır. Bu zaman məzuniyyətə göndərilmiş işçilərin qeydiyyat jurnalının aparılmasının düzgünlüyü təyin edilir (cədvəl 5). Cədvəl 5 Ezamiyyəyə göndərilmiş işçilərin qeydiyyatı jurnalı
Mövcud qanunvericiliyə görə işçi ezamiyyətdən qayıtdıqdan sonrakı üç gün ərzində hesabat verməlidir. Təhtəlhesab şəxs alınmış təhtəlhesab məbləğ üzrə aşağıdakı rekvizitlər doldurulmaqla avans hesabatı tərtib edir: təşkilatın adı, struktur bölmə, vəzifəsi (peşəsi), hesabatın nümrəsi, tarix, təhtəlhesabın təyinatı (ezamiyyə, təsərrüfat xərcləri, əmtəə-material dəyərlərin alınması), kassadan (bankdan) alınıb, cəmi xərclənib, əlavə edilmiş sənədlər. O biri üzündə bütün təsdiqedici sənədlərin siyahısı (sıra nömrəsi, adı, məbləüi) və təhtəlhesab şəxsin imzası olur. Qalan rekvizitlər mühasibat tərəfindən hesablanır və doldurulur (məbləü, tarix, baş mühasibin imzası), müəssisə rəhbəri tərəfindən təsdiq edilir (məbləü, tarix, imza), məbləülər üzrə mühasibat yazılışı və hesabat üzrə ümumi məbləü). Ezamiyyə xərcləri üzrə artıq ödəmə və ya tam ödəməmə halları auditor hesabatında əks etdirilir. əgər ezamiyyə xərcləri üzrə təhtəlhesab şəxslərlə hesablaşmalarda çoxsaylı pozuntu faktları müəyyən olunarsa, onlar ayrı cədvəldə qeyd olunur (cədvəl 6). Cədvəl 6. _________________ üzrə 01.01.200..ci ildə 01.01.200..ci ilədək ezаmiyyə (müəssisənin adı) xərcləri üzrə artıq ödəmələr və tam ödəməmələr haqqında məlumat
Cədvəl 6- nın dаvаmı
Cədvəl auditor və baş mühasib tərəfindən imzalanır, auditor rəyində qeyd olunmaqla ona əlavə olunur. Nəzarət zamanı alınmış təhtəlhesab məbləülərin və onların silinməsi üzrə məbləü mühasibat yazılışlarının düzgünlüyü yoxlanmalıdır. Bu zaman auditor aşağıdakı cədvəli tərtib etməlidir (cədvəl 7). Cədvəl 7. 244 (71) saylı hesab üzrə dövriyyənin Baş kitabda, balansdа və 1 saylı jurnal orderdə (rüblük) əks etdirilmiş dövriyyə ilə uyğunluüunun yoxlanılması
Qeyd: ___________________________________________________ Yüklə 354,65 Kb. Dostları ilə paylaş:
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||