3. XXI əsrin astanasında bəşəriyyətin inkişafının əsas yekunları
Dünyanın sıxlığının səmərəliliyi və həyatın vahid şəklə salınması. XX əsrin sonunda artıq bəşəriyyətin bir tarixi dövrü başa çatdı, müasir dünya yeni bir yüzilliyə qədəm basdı. Elmi-texniki tərəqqinin yeni mərhələsi imkan verdi ki, dünya tədricən informasiya cəmiyyətinə keçsin. Mərkəzləşmiş Avropa dünyasının yaranması və yeni dünya birliyinin formalaşması bütün planet miqyasında onların genişlənməsinə imkan verdi. SSRİ-nin dağılması və ikiqütblü dünya sisteminin iflası geosiyasi qüvvələrin mərkəzəqaçma meylinin güclənməsinə səbəb oldu.
Görünür əvvəlki svilizasiyalardan heç biri müasir dünya kimi, həyatın müxtəlif sahələrinin təşkilinin belə vahid quruluşunun əsas formasını bilmirdi.
Burada söhbət ilk növbədə iqtisadiyyat və siyasətdən gedir. Quruluşu təşkil edən qüvvələrin əksəriyyəti bazar iqtisadiyyatına üstünlük verirlər ki, bu da siyasi demokratiyanın da inkişafına şərait yaradır. Artıq 80-90-cı illərdə ölkələrin əhalisinin əksəriyyəti, təxminən 3,5 mlrd insan köklü dəyişikliklər yolunu tutdular. Mərkəzləşmiş Avropa svilizasiyasının xarici atributları-avtomobil markaları, geyim formaları, kinematoqrafiya, musiqi, vahid elmi və kompüter dilində özünü göstərir.
Dəniz, avtomobil yolları, su və hava yolu da sərhəd bilmədən bütün ölkə və xalqları birləşdirir. Bu prosesin baş verməsinin bir səbəbi də zamanın sürətləndirilməsidir. Kütləvi informasiyanın elektron vasitələri, peyk vasitəsi ilə əlaqə, qabaqcıl texnika, informasiyanın ani vaxt ərzində verilməsi buna misal ola bilər. Məsələn, əgər 70-ci illərdə elmi informasiyanın həcmi 5-7 il ərzində iki dəfə artırdısa, 80-ci illərdə 20 ay ərzində, 90-cı illərdə isə hər il iki dəfə artmışdır.
Dostları ilə paylaş: |
