Axborot texnologiyalari va jarayonlarni matematik modellashtirish

Dekart koordinatalar sistemasida uch o’lchovli grafik formatlarini

o’zgartirish
f(x,y)=x²+y² funksiya grafigi formatlarini o’zgartirishni ko’rib chiqamiz. Grafik formatlarini o’gartirish uchun sichqoncha ko’rsatkichi grafik soha ichiga
olib borib, chap tugma ikki marta chiqillatilsa yoki sichqoncha ko’rsatkichi grafik
soha ichiga olib borib, o’ng tugma bosilgach, ochilgan kontekst menyudan “Свойства” yoki menyuning “Формат-Графики-3D график” buyruq ishga tushirilsa “Формат 3-D графика” oyna ochiladi.
Oyna 9 ta “Общие”, “Оси”, “Вид”, “Освещение”, “Задные планы”, “Специальные”, “Другие”, “Данные QuickPlot” va “Заголовок” sahifalaridan iborat.
Har bir sahifada parametr o’zgartirilgach, “Применить” bosilsa,
o’zgarish grafikka qo’llaniladi.

1. 
   “Общие” Bu sahifada grafikni burush burchaklari, tasvirlash turini o’zgartirish, chegaralarini tasvirlash singari formatlar o’rnatiladi.
   

“Вид” sohada:

• 
  “Поворот” – tasvirni ma’lum bir burchakka gorizontal burish;
  
• 
  “Наклон” – tasvirni ma’lum bir burchakka vertikal burish;
  
• 
  “Кручение” - tasvirni ma’lum bir burchakka aylantirish;
  
• 
  “Масштаб” – tasvirni kattalashtirish yoki kichiklashtirish. “Стил осей” sohada:
  
• 
  “По периметру” – perimetrga muvofiq koordinatalar o’qini joylashtirish;
  
• 
  “В углу” – koordinatalar o’qini burchakka joylashtirish;
  
• 
  “Нет” - koordinatalar o’qisiz tasvirni ko’rsatish;
  
• 
  “Равные шкалы” – tasvirni teng shkalalarda berish. “Рамки” sohada:
  
• 
  “Показать границы” – tasvir chegaralarini ko’rsatish;
  
• 
  “Показать области” – barcha tomondan tashqi chegaralarini ko’rsatish. “График1” sohada:
  
• 
  “График поверхности” – yuza grafik tasvir;
  
• 
  “Контурный график” – konturli grafik tasvir;
  
• 
  “Точечные данные” – nuqtali grafik tasvir;
  
• 
  “Векторное поле” – vektorli grafik tasvir;
  
• 
  “График полосы” – grafik nuqtalaridan koordinatalar yuzasiga chiziqlar berilgan tasvir;
  
• 
  “График исправления” - grafik nuqtalari alohida shaklda berilgan tasvir.
  

2. 
   “Оси” sahifada x, y va z koordinata o’qlariga doir chiziq rangi, qalinligi, sеtka, sonli qiymatlar singari parametrlarni o’rnatish mumkin. Grafikda o’qlardagi interval avtomatik ravishda qo’yiladi.
   

“Ось X”, “Ось Y”, “Ось Z” sohalar parametrlari bir xil:
“Сетки” sohada:

• 
  “Провести линии” – to’r chiziqlarini o’tkazish;
  
• 
  “Показ метки” – metkalarni (qayd) ko’rsatish;
  
• 
  “Автосетка” – avtoto’r qo’yish;
  
• 
  “Цвет линии” – to’r chizig’i rangini o’rnatish;
  
• 
  “Номер” – to’r nomeri
  
• 
  “Толщина” - to’r chizig’i qalingini o’rnatish. “Подпись” maydonga o’qga izoh yoziladi. “Формат осей” sohada:
  
• 
  “Показ. номера” – o’qlardagi nuqtalar raqamini ko’rsatish;
  
• 
  “Цвет осей” - o’qlar chizig’i rangini belgilash;
  
• 
  “Толщина осей” - o’qlar chizig’i qalinligini belgilash. “Пределы осей” sohada:
  
• 
  “Автомасштаб” – avtomatik interval belgilash;
  
• 
  “Min значение” – intervalning minimal qiymatini ko’rsatish;
  
• 
  “Max значение” - intervalning maksimal qiymatini ko’rsatish.
  

3. 
   “Вид” sahifada “График1” sahifadagi grafikni (bir sohada bir necha grafik tasvirlangan holatlarda, har bir grafik alohida) uning chiziqlarini va nuqtalarini ko’rsatish, ranglash, qalinligini belgilash singari parametrlarni o’rnatish mumkin.
   

“Настройки заливки” sohasida:

• 
  “Заливка пов-ти” – grafik yuzasini bir xil ko’rsatgan holda rangini tasvirlash;
  
• 
  “Заливка контуров” – grafik yuzasini konturli rangini tasvirlash;
  
• 
  “Без заливки” – grafik yuzasini bo’yalmagan holda bir xil tasvirlash;
  
• 
  “Дополн. сетка” – qo’shimcha to’r o’rnatish;
  
• 
  “Гладкие тени” – silliq soya berish.
  

“Настройки цвета” sohada:

• 
  “Карта цветов” – grafikni turli rangda bo’yash;
  
• 
  “Одноцветная” - grafikni bir xil rangda bo’yash. “Настройки линии” sohada:
  
• 
  “Каркас” – grafik chiziqlarini karkasli ko’rsatish;
  
• 
  “Линии контура” - grafik rang ajratilgan chiziqlarini ko’rsatish;
  
• 
  “Без линии” - grafik chiziqlari kesishgan nuqtalarni tasvirlab, chiziqlarni ko’rsatmaslik;
  
• 
  “Скрыть линии” – – grafik chiziqlarini yashirish;
  
• 
  “Вес” – chiziq qalinligi ravshanligini belgilash. “Настройки цвета” sohada:
  
• 
  “Карта цветов” – grafik chiziqlarini turli rangda bo’yash;
  
• 
  “Одноцветная” - grafik chiziqlarini bir xil rangda bo’yash. “Настройки точки” sohada:
  
• 
  “Показать точки” – grafik chiziqlari keshishgan nuqtalarni ko’rsatish;
  
• 
  “Символ” - grafik chiziqlari keshishgan nuqtalarda tasvirlanadigan belgini ko’rsatish;
  
• 
  “Размер” - grafik chiziqlari keshishgan nuqtalar o’lchovini o’rnatish. “Настройки цвета” sohada:
  
• 
  “Карта цветов” – grafik chiziqlari keshishgan nuqtalarni turli rangda bo’yash;
  
• 
  “Одноцветная” - grafik chiziqlari keshishgan nuqtalarni bir xil rangda bo’yash.
  

4. 
   “Освещение” sahifada grafikni turli xil ranglar hamohangligida yoritish singari parametrlarni o’rnatish mumkin.
   

“Освещение” sohada:

• 
  “Включить освещение” – yoritishni parametrlarini qo’llash;
  
• 
  “Окружающий цветь” – grafik atrofi rangini tanlash va qo’llash;
  
• 
  “Схема освещение” – taqdim qilinayotgan parametrlarni tanlash va qo’llash.
  

“Светлый 1” sohada:

• 
  “Вкл” – yoritish parametrlarini qo’llash;
  
• 
  “Выкл” – yoritish parametrlarini qo’llamaslik.
  

“Цвет света” sohada:

• 
  “Разбросанный” – yoyilgan rangni o’rnatish;
  
• 
  “Зеркалный” – tasvirli rangni o’rnatish. “Направление освещения” sohada:
  
• 
  “X” – X o’qi yo’nalishi parametrini o’rnatish;
  
• 
  “Y” – Y o’qi yo’nalishi parametrini o’rnatish;
  
• 
  “Z” – Z o’qi yo’nalishi parametrini o’rnatish;
  
• 
  “Источник в беск-ти” – cheksizlik manbaini qo’llash.
  

5. 
   “Заголовок” sahifada grafik nomini kiritish va uni yuqiri yoki qyuida ko’rsatish amalga oshiriladsi.
   

6. 
   “Задние планы” sahifada “Оси” sahifasidagi x, y va z koordinata o’qlariga doir chiziq rangi, qalinligi, sеtka, sonli qiymatlar singari parametrlarga qo’shimcha parametrlarni o’rnatish amalga oshiriladi.
   

“Задний план X-Y”, “Задний план Y-Z”, “Задний план X-Z” sohalar parametrlari bir xil:
“Задний план X-Y” sohada:

• 
  “Заливка подложки” – X-Y soha yuzasini bo’yashni o’rnatish;
  
• 
  “Цвет” – X-Y soha yuzasini bo’yash rangini o’rnatish;
  
• 
  “Граница подложки” – X-Y soha yuzasi chegaralarini qo’yish. “Сетки” (To’r) va “Подсетки” (To’rosti) sohalarda:
  
• 
  “Провести линии” – to’r chiziqlarini o’tkazish;
  
• 
  “Показ метки” – metkalarni (qayd) ko’rsatish;
  
• 
  “Цвет линии” – to’r chizig’i rangini o’rnatish;
  
• 
  “Толщина” - to’r chizig’i qalingini o’rnatish.
  

7. 
   “Специальные” sahifada “Вид” sahifasidagi “График1” sahifasida keltirilgan grafikni (bir sohada bir necha grafik tasvirlangan holatlarda, har bir grafik alohida) uning chiziqlarini va nuqtalarini ko’rsatish, rahglash, qalinligini belgilsh singari parametrlarga qo’shimcha parametrlarni o’rnatish amalga oshiriladi.
   

8. 
   “Другие” sahifada grafikni tumanlilik, vertikal masshtabni va ko'rish yaqinligini belgilash, yorug’lilik, shaffoflik, grafik rangi kartasini tanlash singari parametrlarni o’rnatish amalga oshiriladi.
   

9. 
   “Данные QuickPlot” sahifada grafik to’ri nuqtalar sonini oshirish va grafikni Dekart yoki sferik yoki tsilindrik koordinatalar tizimida tasvirlash singari parametrlarni o’rnatish amalga oshiriladi.
   

“Диапозон 1” va “Диапозон 2” sohalarda:

• 
  “начало” – grafik intervali boshlang'ich nuqtasini belgilash;
  
• 
  “конец” - grafik intervali oxirgi nuqtasini belgilash;
  
• 
  “# из сеток” - grafik to’ri chiziqlarini oshirish yoki kamaytirish.
  

“Система координат sohada:

• 
  “Декартовая” – grafikni Dekart koordinatalar tizimida tasvirlash;
  
• 
  “Сферическая” – grafikni sferik koordinatalar tizimida tasvirlash;
  
• 
  “Цилиндирическая” - grafikni tsilindrik koordinatalar tizimida tasvirlash.