Ayələrin Tərcüməs(n)i
Yüklə 6,43 Mb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Şüp he siz ken di si ne hik met ve ri le ne, bü yük bir ha yır ve ril miş tir.
- 270) H ər ne yi na fa ka ola rak in fak edər və əhd ola rak ne yi adar sa n ız, mu hak kak Al lah onu bi lir. Zul me den le rin yar dım cı la rı yok tur.
- 271) Sa da ka la rı açık tan ve rir se niz n ə yaxşı! Əg ər giz le ye rek fa kir le re ve rir se niz bu, si zin üçün da ha ha y
- 272) On la rın hi da ye te er me si, se nin üze rin de bir yü küm lü lük de ğil dir. An cak Al lah, di le di ği ni hi da ye te er di rir.
- 273) (Sa da ka lar) Al lah yo lun da alı ko nan v ə ka pa n
|
269) Ki me di ler se, hik me ti ona ve rir. Aye tin ori ji na lin de ge çen "yuti" fi i li nin məsdəri olan "itələyə" ver mek de mek tir. "Hik met" isə, tü re işa ret edən "fi'let" vez nin de dir. Bu ve zin, an la mın tü rü ne de la let edər. Do la yı sıy la ke li me bir növ muh kem leş tir me və sağ lam laş tır ma an la mı nı ifa de edər. Ya da için de ən kiçik bir çat lak və de lik bu lun ma yan sağ lam və muh kem işə de la let edər. An cak bu kav ram ge nel de, hiç bir şe kil de ba tıl və ya lan un sur la rı nı ba rın dır ma yan doğ ru və ger çek akıl sal bil gi ler an la mın da kul la nı lır. Cüm le şu na de la let edi yor: Yü ce Al lah'ın bütün ger çek le ri və se bep le riy le bir lik te in fa kın du ru mu və onun in san ha ya tı üze rin de ki ger çek və ya pı cı et ki le ri ilə il gi li ola rak yap tı ğı bu açık la ma hik me tin də ken di si dir. Öy ley se hik met, re a li te ye uy gun ger çek öner me ler de mek tir. Bun lar bir şe kil de in sa nın mut lu lu ğu nu kap sa yan ol gu lar dır. Dün ya və ahi re te iliş kin ilahi ger çek bil gi ler gi bi. Bir də do ğal aləmin in san mut lu lu ğuy la ilin ti li ger çek le ri ni açık la ma ya yö ne lik və di ni hü küm le rin esa sı nı oluş tu ran fitri ger çek ler gi bi bil gi le ri də bu na ör nek gös te re bi li riz. Şüp he siz ken di si ne hik met ve ri le ne, bü yük bir ha yır ve ril miş tir. Cüm le nin an la mı son de re ce açık tır. Ver me fi i li nin fa i li giz li tu tul muş tur. Bu nun la be ra ber, ön ce ki cüm le fa i lin, yü ce Al lah ol du ğu nu gös ter mek te dir. Bu tərz bir ifa dey le gü dü len məqsəd, hik met ol gu su nun baş lı ba şı na bir çox hay rın kay na ğı ol du ğu nu vur gu la mak tır. Do la yı sıy la hik me te sa hip ol mak, bir çox hay ra ulaş ma nın ga ran ti si dir. An cak bu ga ran ti, hik me tin ve ri li şi nin Al lah'a at fe dil me si açı sın dan söz mövzusu de ğil dir. Çün kü sırf ve ri li şin at fe dil me si bü tün bun la rı ge rek tir mez. Ma lın ve ril me sin de ol du ğu gi bi. Ör ne ğin yü ce Al lah Ka run hak kın da şöy le bu yu ru yor: "Biz, ona öy le ha zi ne ler ver miş tik ki, anah tar la rı bir lik te dav ra nan güç lü bir top lu lu ğa ağır ge li yor du." (Ka sas, 76) Dik kat edi lir se, tef si ri ni sun du ğu muz ayet te "hik met" ol gu su na "çox ha yır" nisbət edi li yor, sı nır sız ha yır de ğil. Hik me tin öne mi nin bü yük və şa nı nın göz ka maş tı rı cı ol ma sı na rağ men xeyiri mut lak de ğil dir. Çün kü işin özü Al lah'ın yar dı mı na və ba şa rı lı kı lan des te ği ne bağ lı dır. Mut lu luk ta isə akı bet və so nuç önem li dir. Te miz ağıl sa hip le rin den baş ka sı öyüd alıp-dü şün mez. Ayet te ge çen "el bab" ke li me si nin te ki li olan "lubb" ağıl de mek tir. Çün kü ağıl in san üçün bir çe kir dek ka bu ğu nun için de ki öz ko nu mun da dır. Kur'an'da ki kul la nım da də bu an lam əsas alın mış tır. Öy le an la şı lı yor ki "ağıl" ke li me si, bu gün kü an la mıy la, çox kul la nım so nu cu son ra dan tü re ti len bir isim dir. Bu yüz den Quranı Ke rim'de "a kıl" şek lin de geç mez, sa de ce "ya'ki lun" gi bi fi il ler kul la nı lır. Ayet te ge çen "yez zek ke ru" fi i li nin məsdəri olan "te zek kür" (öyüd al/götürüb dü şün mek), so nuç tan yo la çı ka rak ön cül le ri de ğer len dir mek tir. Ya da bir şe yi so nuç la rı na var ma da ba sa mak ola rak kul lan mak de mek tir. Ayəs(n)i ke ri me, hik me ti el de et me nin yo lu, ge liş me ler den öyüd alıp-dü şün mek ten geç ti ği ni, öyüd al/götürüb dü şün me nin də ak la bağ lı ol du ğu nu gös te ri yor. Ak lı ol ma ya nın hik me ti də yok tur. Quranı Ke rim'de, in sa nın kav ra ma, al gı la ma, ye te ne ği ilə il gi li ola rak kul la nı lan kav ram la ra iliş kin araş tır ma yı ko nu alan/sahə bö lüm de "ağıl" ol gu su hak kın da ba zı de ğer len dir me ler de bu lun muş tuk. 270) Hər ne yi na fa ka ola rak in fak edər və əhd ola rak ne yi adar sa nız, mu hak kak Al lah onu bi lir. Zul me den le rin yar dım cı la rı yok tur. Al lah si zi hər ne ye ça ğır mış sa ve ya siz ken di ken di ni ze mal da ğıt mak gi bi hər ne yi ada mış sa nız, bu Al lah'a giz li de ğil dir. O, ken di ne ita at ede ni ödül len di rir, zul me de ni də ce za lan dı rır. Bu ra da eyham yol lu bir teh dit söz konusu dur. "Zul me den le rin yar dım cı la rı yok tur." ifa de si də bu nu des tek le mek te dir. "Zul me den le rin yar dım cı la rı yok tur." cüm le si, ön ce lik le şu na de la let edi yor: Bu ra da ki zu lüm den mak sat, in fak et mek ten ka çın mak və maliyyə hak la rın dan alı koy mak su re tiy le fa kir və mis kin le re zul met mek tir, mut lak ola rak gü nah an la mı nı ifa de edən zu lüm de ğil. Çün kü mut lak an lam da gü nah üçün bir ta kım yar dım cı lar, kef fa ret ler və şe fa at çi ler ola bi lir. Töv be, bü yük gü nah lar dan ka çın ma və kı ya met gü nü şe fa at ede cek kim se le rin şe fa a ti gi bi. An cak bu gü nah la rın ilahi hak lar la il gi li ol ma sı la zım ge lir. Yü ce Al lah şöy le bu yu ru yor: "Al lah'ın rah me tin den ümid kes me yin. Şüp he siz Al lah, bü tün gü nah la rı ba ğış lar... Rab bi ni ze yö ne lip-dö nün." (Zü mer, 53-54) "Si ze ya sak la nan bü yük gü nah lar dan ka çı nır sa nız, si zin ku sur la rı nı zı ör te riz." (Ni sa, 31) "On lar ken di sin den hoş nut olu nan dan baş ka sı üçün şe fa at et mez ler." (Ənbiya, 28) Böy le ce "yar dım cı lar"ın ço ğul sıy ga sıy la kul la nıl mış ol ma sı nın ne de ni də an la şı lı yor. Çün kü zul mün mut lak an lam da kul la nıl ma sı du ru mun da "yar dım cı lar" söz mövzusu olar. İkin ci si; ayet te sö zü edi len bu zu lüm -ki ih ti yaç sa hip le ri ne in fak et me yi ter k et mek de mek tir- kef fa ret le ba ğış la na cak bir cinayət/günah da de ğil dir. Şa yet kü çük gü nah ka te go ri si ne gir sey di, kef fa ret le ba ğış la na bi lir di. Kef fa ret ka bul edil me di ği ne gö re, bü yük gü nah lar dan bi ri sa yı lır. Ay nı za man da bu suç tan do la yı ya pı lan töv be də ge çer siz dir. Bu nu bu ri va yet də des tek le mek te dir:"İn san hak la rıy la il gi li ola rak iş le nen gü nah lar dan töv be et mek, an cak haqq sa hi bi ne hak kı nın ia de edil me si du ru mun da ka bul gö rür." Bu gü nah üçün kı ya met gü nü şe fa at də ka bul edil mez. Bu ayə də bu nu or ta ya koy mak ta dır: "An cak as hab-ı ye min (ki tap la rı sağ dan ve ri len ler) ha riç. On lar cen net ler için de so rar lar, suç- lu la rın du ru mu nu: 'Si zi bu ya kı cı ate şe nə sü rük le di.' On lar: 'Biz na maz kı lan lar dan de ğil dik.' de di ler. 'Yok su la ye dir mez dik...' Ar tık, şe fa at eden le rin şe fa a ti on la ra bir ya rar sağ la maz. (Müd des sir, 39-48) Üçün cü sü; bu za lim ki şi, Al lah ka tın da hoş nut olu nan bi ri de ğil dir. Çün kü, şe fa at ko nu su nu iş ler ken də be lirt ti ği miz gi bi, yü ce Al lah'ın di nin den hoş nut ol ma dı ğı bir in san şe fa at ten ya rar la na maz. Do la yı sıy la bu ifa de nin nük te si də an la şı lır olu yor: Al lah'ın rı za sı nı və hoş nut lu ğu nu is te mek üçün mal la rı nı in fak eden ler…" Dik kat edi lir se, bu ra da "Al lah'ın yü zü" ye ri ne "rı za sı" ifa de si kul la nıl mış tır. Dör dün cü sü; or ta da yok sul kim se ler ol du ğu və bun lar muh taç du rum da bu lun duk la rı halda mal in fak et me nin as lın dan ka çın mak, in sa nı he lak edən bü yük gü nah lar dan dır. Yü ce Al lah in fa kın zəkat gi bi ba zı kı sım la rı nı yap mak tan ka çın ma yı Al lah'a şirk koş mak və ahi re te inan ma mak ola rak ni te le miş tir: "Vay halına o müş rik le rin. Ki on lar, ze ka tı ver me yen ler və ahi re ti inkar eden ler dir." (Fus si let, 6-7) (Müş rik ler den ze-katı ver me yen Müslüman la rın kas te dil di ği nin de li li), aye tin yer/yeyər al dı ğı su re nin Mek ke iniş li ol ma sı dır. Və in di ği sı ra da, he nüz bil di ği miz zəkat iba de ti fərz kı lın ma mış tı. 271) Sa da ka la rı açık tan ve rir se niz nə yaxşı! Əgər giz le ye rek fa kir le re ve rir se niz bu, si zin üçün da ha ha yır lı dır… Al lah, yap tık la rı nız dan ha be ri olan dır. Aye tin ori ji na lin de ge çen "tubdu" fi i li nin məsdəri olan "ib da" sözü, "a çı ğa çı kar mak" de mek tir. "Sa da kat" sözü, "sa da ka"nın ço -ğu lu dur. Bun dan Al lah yo lun da ya pı lan bütün har ca ma lar kas te di li yor. Fərz və müs te hap ni te lik li har ca ma la rı kap sı yor. Hat ta ba zı la rı sa da ka nın men dup ni te lik li in fak lar ma na sı na gel di ği ni söy le ye bi lir ler. Yü ce Al lah sa da ka ver me nin giz li si ni də, açı ğı nı də öv müş tür. Çün-kü sa da ka ver me nin hər iki şek li nin də ya pı cı et ki le ri söz konusu dur. Sa da ka yı açık tan ver mek, in san la rı yaxşı şey ler yap ma ya da vet et mek, ma lı ha yır yo lun da har ca ma ya, yok sul və mis kin le rin gön lü nü xoş tut ma ya teş vik et mek an la mı nı ta şır. Bu du rum ka rşı sın da yok sul lar top lum i çin de du rum la rı nı gö rüp acı yan in san la rın və ih ti yaç la rı nın gi de ril me si üçün göz önün de bu lun du ru lan mal la rın, sı kın tı ya düş tük le rin de el le ri ni uza ta bi le cek le ri ser vet le rin va rol du ğu nu gö rüp iç le ri ni sü ku net duy gu su kap lar. İç le rin de ki ka ram sar lık da ğı lır. Umut suz luk yox olar. İş le ri ne da ha bir şevk le sa rı lır lar. Ken di le riy le ser vet sa hi bi zen gin le rin əmək və ka zanç la rı nın or tak ol du ğu na ina nır lar. Bu isə, hər açı dan da ha ha yır lı dır. İn fa kın giz li ce ya pıl ma sı isə, ri ya dan, ba şa kak ma dan və ezi yet ten uzaq dur mak üçün da ha gü ven li bir yol dur. Bu ay nı za man da ih ti yaç sa hip le ri nin ezil me me le ri, ren ci de ol ma ma la rı, onur la rı nın çiğ nen me me si və say gın lık la rı nın ko run ma sı üçün də da ha yaxşı bir yön tem dir. Do la yı sıy la açık tan ve ri len sa da ka da ha çox olum lu so nuç la ra gətirib çıxarar. Giz li den ve ri len sa da ka isə, ri ya dan arın ma ba kı mın dan da ha gü ven li dir. Di nin te me li ih las ol du ğu və bir iş ih las la ya pıl dı ğı oran da fa zi le te da ha ya kın ol du ğu üçün yü ce Al lah giz li ce ve ri len sa da ka yı ter cih et miş və şöy le bu yur muş tur: "Əgər giz le ye rek fa kir le re ve rir se niz bu, si zin üçün da ha ha yır lı dır." Çün kü "xeyir" ke li me si, "efalı taf dil"dir (və bir şe yin di ğe ri ne oran la üs tün lü ğü nü ifa de edər.) Yü ce Al lah kul la rı nın yap tık la rın dan ha ber dar dır. Ha yır lı iş le ri di ğer le rin den ayır t et me de ya nıl maz. "Al lah, yap tık la rı nız dan ha be ri olan dır." ifa de si ilə kas te di len bu dur. 272) On la rın hi da ye te er me si, se nin üze rin de bir yü küm lü lük de ğil dir. An cak Al lah, di le di ği ni hi da ye te er di rir. Ayet le rin akı şı için de möminlərə yö ne lik hi tap tan Re su lul lah'a yö ne lik hi ta ba ge çiş (il ti fat) ya pı lı yor. Öy le an la şı lı yor ki, Re su lul lah efen di miz (s. a. a) möminlərin sa da ka ve rir ken ka rak ter le ri ne uy gun ta vır lar ser gi le yiş le ri ni göz lem li yor du; bir kıs mı ih las la yü küm lü lü ğü nü ye ri ne ge ti ri yor, di ğer bir kıs mı, yap tı ğı in fa kı ba şa ka kı yor, har ca ma da bu lun du ğu ki şi yi ren ci de edi ci tu tum lar içi ne gi ri yor du.Mümin ol duk la rı halda, ba zı sı ma lın iyi sin den sa da ka ver me yi ağır dan alı yor du, yük sü nü yor du.Bu du rum Pey gam be ri mi zin (s. a. a) hü zün len me si ne, ra hat sız ol ma sı na yol açı yor du. Bu ne den le yü ce Al lah ona bu ger çe ği ha tır la ta rak onu te sel li edi yor: On la rın sa hip ol duk la rı iman və üze rin de bu lun duk la rı hi da yet Allahın yet ki sin de olan bir iş tir. Al lah di le di ği ni ima na və ima nın ken di için de ki de re ce le ri ne ulaş tı rır, bu ni te lik le rin var lı ğı və ka lı cı lı ğı Pey gam be re (s. a. a) da ya lı bir iş ol ma dı ğı üçün, bu nun ko run ma sı də ona düş mez. Do la yı sıy la bu ni te lik le rin her han gi bir kim se bağ la mın da or ta dan kalk ma sı ve ya za yıf la ma sı yü zün den üzül me si ya da bu ayet ler de işa ret edi len teh dit le re, ka tı lık la ra və azar la ra ba kıp ka ram sar lı ğa düş me si ge rek siz dir. Bi zim bu de ğer len dir me mi zin ka nı tı "on la rın hi da ye ti.." ifa de si dir ki, məsdər ola rak mu zaf tır. Bu da ima nın on lar için de ger çek leş me ol gu su na de la let et me si ba kı mın dan açık tır (və bu ger çek le şen iman, sen den kay nak lan ma mış tır). Ay rı ca, hi da yet ol gu su nun Hz. Pey gam ber'e (s. a. a) nisbət edil me yi şi, bu na kar şı lık yü ce Al lah'a nisbət edi li şi me se le si, Quranı Ke rim'de gün de me gel di ğin de, Pey gam be ri mi zin (s. a. a) te sel li edi li şi və gön lü nün xoş tu tu lu şu amaç la nır. Bu halda: "On la rın hi da ye te er me si, se nin üze rin de bir yü küm lü lük de ğil dir. An cak Al lah, di le di ği ni hi da ye te er di rir." cüm le si, bir axtar/ara cüm -le cik ko nu mun da dır. Sö zün bu ra sın da ye r al mış ol ma sı, Pey gam be r'in (s. a. a) gön lü nü xoş tut ma ya yö ne lik tir. Bu amaç la möminlərə yö ne lik hi tap ke si le rek Pey gam be ri mi ze (s. a. a) yö ne li ni yor. Sö zün akı şı i çin de yer ve ri len bu vaxt cüm le, bu açı dan bu ayəs(n)i ke ri me ye də ben zi yor: "Onu (kav ra yıp bel let mek üçün) ace le ye ka pı lıp di li ni onun la ha re ket et ti rip dur ma. Şüp he siz onu top la mak və onu sa na okut mak bi ze aid bir iş tir." (Kı ya met, 16-17) Axtar/ara cüm le ta mam la nın ca də, möminlərə yö ne lik əsl hi tap şek li ne ge ri dö nü lü yor. Ha yır ola rak hər nə in fak eder se niz, ken di niz için dir. (El bet te) yal nız Al lah'ın rı za sı nı ka zan mak üçün edi yor sa nız sa. Ha yır ola rak hər nə in fak eder se niz hak sız lı ğa uğ ra tıl mak sı zın si ze ek sik siz ce öde ne cek tir. Bu ra da hi tap ye ni den möminlərə yö nel ti li yor. Bu ra da se çi len ifa de tar zı müj de le me den, uya rı lar dan, yu mu şak və sərt ifa de ler den uzak tır. Bu, açık ça gö rül dü ğü gi bi, "An cak Al lah, di le di ği ni hi da ye te er di rir." sö zü nün bir ge re ği dir. Do la yı sıy la, sö zü ya lın ola rak da ve te öz gü kıl mış tır. Bu nun el de edil me si üçün də söz söy le yen da vet çi nin, bu da ve tin se bep ola ca ğı ya rar lar dan is ti fa de et mek ten uzaq ol du ğu na, bü tün ya rar la rın da vet edi len le re yö ne lik ol du ğu na dik kat çe ki li yor: "Ha yır ola rak hər nə in fak eder se niz, ken di niz için dir." Amma bu da mut lak de ğil dir. İn fa kı sırf Allahın rı za sı nı el de et mek üçün yap tı ğı nız tak dir de bu böy le dir. "(El bet te) yal nız Al lah'ın hoş nut lu ğu nu is te mek üçün in fak edi yor sa nız sa." sö zü, hi tap za mi ri ilə il gi li hal ko nu mun da dır. Ami li də zar fın, ya ni "fe -li en fu si kum (=ken di niz için dir)" sö zü nün ta al luk et ti ği amil dir. Bi ri le ri nin ak lı na şöy le bir ku run tu ge le bi lir: "Ma lın har can ma sı ilə ken di le ri nin sağ la ya ca ğı ya rar, sırf bir isim den iba ret tir və ob je ler dün ya sın da ger çek li ği yok tur. Tək ger çek var dır. O da ob je ler dün ya sın da ger çek li ği olan ma lın veh me di len bir ya rar la de ğiş ti ril me si dir. İş te böy le bir ku run tu yu or ta dan kal dır mak ama cıy la şöy le bir ifa de ye yer/yeyər ve ri li yor: "Ha yır ola rak hər nə in fak eder se niz hak sız lı ğa uğ ra tıl mak sı zın si ze ek sik siz ce öde ne cek tir." Bu ra da de mek is te ni yor ki: Dün ya da və ahi ret te ödül len di ril me yi ge rek ti ren bu men dup ni te lik li in fa kın sağ la dı ğı ya rar, ve him den iba ret bir ol gu de ğil dir. Tam ter si ne bu, ger çek və re el bir ol gu dur. Ek sik lik ya da ka yıp gi bi bir hak sız lı ğa uğ ra tıl mak sı zın, yü ce Al lah bu ya ra rı si ze ek sik siz ce ulaş tı ra cak tır. "Si ze ek sik siz ce öde ne cek tir." ifa de sin de fa il giz len miş tir. Da ha ön -ce də söy le di ği miz gi bi, ayet le rin akı şın da ağır lık lı ola rak da vet ol gu su iş le ni yor. Bu yüz den söz le rin na si hat et ki si nin da ha ka lı cı ol ma sı üçün fa il giz len miş və ya rar ama cı fa il den ay rı ola rak su nul muş tur. -San ki ko nu şa nı ol ma yan bir ko nuş ma ilə kar şı kar şı ya yız.- Bu halda, or ta da bir fay da var sa bu sa de ce ko nuş ma nın din le yi ci si ne dö ne cek tir, baş ka sı na de ğil. 273) (Sa da ka lar) Al lah yo lun da alı ko nan və ka pa nıp ka lan fa kir ler için dir ki, on lar, yer yü zün de ge zip do laş ma ya güc ye ti re mez ler. Bil me yen if fet le rin den do la yı on la rı zen gin sa nır. (Amma) Sən on la rı yüz le rin den ta nır sın. Yüz süz lük edib in san lar dan is te mez ler… Aye tin ori ji na lin de ge çen "uhsiru" fi i li nin kö kü olan "hasr" en gel ol ma və alı koy ma de mek tir. Ke li me nin an la mı nın as lı sı kış tır ma dır. Ra gıp İs fa ha ni "el-Müf re dat" ki ta bın da şöy le deyər: "Hasr və ih sar, Kəbənin yo lun dan alı kon ma, en gel len me de mek tir." İh sar ke li me si, həm düş man gi bi açıq en gel ler, həm də has ta lık gi bi giz li en gel ler üçün kul la nı lır. Bu na kar şı lık "hasr" sa de ce giz li en gel an la mın da kul la nı lır. Bu halda: "Əgər alı ko nu lur sa nız" ifa de si ni hər iki an lam da yo rum la mak ge re kir. "Al lah yo lun da alı ko nan fa kir ler üçün.." aye ti üçün də ay nı de ğer len dir me söz konusu dur. "Ya da gö ğüs le ri ni sı kın tı ba sıp si ze ge len ler." (Ni sa, 90) ayetin de cim ri lik və kor kak lık yü zün den gö ğüs le ri da ra lan lar de mek is te ni yor. "Ta af fuf" bir in sa nın if fet li lik ni te li ği ne sa hip ol ma sı de mek tir. "Sima" isə be lir ti an la mı na ge lir. "İl haf" isə, yüz süz lük edib ıs rar lı bir şe kil de di len mek an la mın da kul la nı lır. Ayet te sa da ka la rın ve ri le ce ği yer ler açık la nı yor. Bun lar, bir har ca ma nın ya pı la ca ğı ən/en ha yır lı ze min olan yok sul lar dır. Bun lar bir ta kım et ken ler və se bep ler yü zün den Al lah yo lun da en gel le nen, alı ko nu lan fa kir ler dir. Ya düş man bun la rın giy si le ri ne əl koy muş tur. Ya da ev iş le riy le meş gul ol mak ça lış ma la rı na en gel ol muş tur. Ya hut elm ta leple ri gi bi yap tık la rı işin ya nın da pa ra ka zan ma la rı na imkan ol ma yan kim se ler dir. Yü ce Al lah'ın: "İf fet le rin den do la yı, ca hil -ya ni du rum la rı nı bil me yen- on la rı zen gin sa nır." ifa de si, on la rın yok sul luk la rı nı gös te re me dik le ri ni və an cak ör tül me si müm kün ol ma yan ba rı nak, giy si, yüz le ri nin ren gi gi bi ör tül me si müm kün ol ma yan be lir ti le ri dı şın da bü tün yok sul luk be lir ti le ri ni vur gu lu yor. Bu ra dan an la şı lı yor ki: "Yüz süz lük ede rek in san lar dan is te mez ler ..." ifa de si in san lar dan heç is te mez ler ki, bir də ıs rar et sin ler ve ya yüz süz lük et sin ler. Çün kü de nil di ği ne gö re fa kir li ğin da ya nıl maz acı sı kar -şı sın da bu na lan nef sin ilk dəfə is te me si son ra la rı, hər de fa sın da sab ret me di ği de vam lı di len me is te ği ni do ğu rur. Git gi de yüz süz lük et me ye, ıs rar lı is te me ye baş lar. An cak yüz süz lük edib ıs rar lı is te me nin olum suz lu ğu kas te dil miş ol ma sı də uzaq bir gö rüş de ğil dir. Ya ni tam is te me ya sak lan mış ol ma ya bi lir.Bu du rum da ıs rar lı is te me den mak sat, nor mal ih ti ya cı bel li et me nin zo run lu mik ta rın dan faz la olan kıs mı dır. Çün kü ih ti yaç za ma nın da bu nu bel li et me nin bir sa kın ca sı ol ma dı ğı gi bi ba zen zo run lu də ola bi lir. Bun dan faz la sı isə, yer gi ye ko nu olan ıs rar cı lık və yüz süz lük tür. "Sən on la rı yüz le rin den ta nır sın." bu yu ru lu yor. "On la rı yüz le rin den ta nır sı nız" de nil mi yor. Bu nun ne de ni yok sul la rın yüz le ri nin su yu na, onur la rı na say gı gös ter mek, if fet li lik le rin den sak la dık la rı du rum la rı nın di le düş me si ni en gel le me ktir. Çün kü yok sul luk la rı nın her kes ta ra fın dan bi lin me si, ko num la rı nın sar sıl ma sı na və ezik lik le ri nin or ta ya çık ma sı na ne den ola bi lir. An cak Re su lul lah'ın (s. a. a) yüz/üz be lir ti le rin den on la rı bi lip ta nı ma sı nın, on la rın onur la rı nı kır maz. O ken di le ri ne gön de ril miş şef kat li pey gam ber le ri dir. On la rın du rum la rı nı bil me si say gın lık la rı nı ze de le mez. Al lah da ha yaxşı bi lir; amma ço ğul sıygasın da ki hi tap tan te kil sıygası na ge çiş ya pıl ma sı nın al tın da ya tan nük te bu ol sa ge rek. Yüklə 6,43 Mb. Dostları ilə paylaş:
|