Az ə rbaycan Respublika
Yüklə 1,62 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
- ci il tarixli qərarından görünür ki, həmin tarixdə Nəsirov Rahim Fərrux oğlunun barəsində, həbsetmənin əvvəli 12 avqust 2015- ci il tarixdən hesablanmaqla 25 noyabr 2015 - ci il tarixədək “həbs” q ətimkan
tədbiri seçilmişdir.
Cinay ət işinin materiallarında olan və m
ə hk ə m ə
kollegiyasının iclasında elan olunmaqla t ədqiq edilmiş
- nin Baş Əməliyyat və Statistik İnformasiya İdarəsindən alınmış tələbnamədən görünür
ki, Nəsirov Rahim Fərrux oğlunun məhkumluğu yoxdur.
Cinay ət işinin materiallarında olan və m
ə hk ə m ə
kollegiyasının iclasında elan olunmaqla t ədqiq edilmiş
tərəfindən verilmiş arayışla müəyyən olunur
ki, Nəsirov Rahim Fərrux oğlu Şəki şəhəri, “Ağvanlar” məhəlləsi, M.F.Axundov küçəsi, 15/4 saylı evdə yaşamaqla, ailə üzvləri - həyat yoldaşı Nəsirova Ceyran Məmmədiyə qızı, qızı Nəsirli Şəbnəm Rahim qızı, anası Nəsirova Həqiqət Yusif qızından ibarətdir.
Cinay
ət işinin materiallarında olan və m
ə hk ə m ə
kollegiyasının iclasında elan olunmaqla t ədqiq edilmiş
tərəfindən verilmiş xasiyyətnamə ilə
Nəsirov Rahim Fərrux oğlu müsbət xarakterizə olunmuşdur.
Cinay ə t işinin materiallarında olan və m ə hk ə m ə kollegiyasının iclasında elan olunmaqla t ədqiq edilmiş
ki,
İsmayılova Arzu Hikmət qızı 14.08.2007 - ci il tarixdən Hüseynov Sahil Məzahir oğlu ilə rəsmi nikah bağlamışdır.
-in 125-ci maddəsinin tələbləri baxımından c ina yət işi üzrə toplanmış və məhkəmədə hərtərəfli, t am və obyektiv tədqiq edilmiş həqiqiliyinə, yaranma mənbəyinə və əldə edilməsinə şübhələr olmayan, biri digərinini tamamlayan mümkün və mötəbər sübutları tam və obyektiv yoxlayaraq, hər bir sübuta mənsubiyyəti, mümkünlüyü və mötəbərliyinə uyğun olaraq qiymət verərək, düzgün olaraq bu nəticəyə gəlmişdir ki, təqsirləndirilən şəxs N ə sirov Rahim F ə rrux oğluna elan olunmuş CM -in 182.2.3- cü madd ə si il ə n ə z ə rd ə tutulmuş cin ay ə t ə m ə linin törə dilm ə sind ə t əqsirliliyi sübut a yetirilm ə diyind ə n ona b ə ra ə t verilm ə lidir. Belə ki, öyrənilən işdən bəlli olur ki, Nəsirov Rahim Fərrux oğlunun CM -in 182.2.3-c ü maddəsi ilə nəzərdə tutulan cinayət əməlini törətməsi ilə bağlı ittihamın əsasını zərər çəkmiş İsmayılova Arzu Hikmət qızının, şahidlər Hüseynov Sahil Məzahir oğlunun, İsmayılova Zərifə Asvar qızının, Tağıyeva Elvira Polad qızının, Laçınov Rafiq Musa oğl unun, Cabbarov Nüyvər Cəlil oğlunun, Cabbarov Vasif Əliyar oğlunun və Həsənov İslam Rüstəm oğlunun ifadələri, Rahim Nəsirovla Arzu İsmayılova arasında keçirilmiş üzləşdirmə protokolu, Arzu İsmayılovanın ifadəsinin yerində yoxlanılması haqqında protokol, Rahim Nəsirovun istifadəsində olmuş 070 204 48 44 və 055 741 34 22 nömrələrindən Arzu İsmayılovanın istifadəsində olmuş 055 566 15 09 nömrəsinə etdiyi mütəmadi zənglər və 29.05.2015 – ci il tarixdə Nəsirov Rahim Fərrux oğluna məxsus olan 070 -204-48- 44 saylı mobil telefondan İsmayılova Arzu Hikmət qızına məxsus 055 -566-15- 09 saylı mobil nömrəsinə göndərilən mesajda deyilir: “Səni sevirəm, yazdığın mesajlar məndə durur, telefonda istəsəm kimə lazımdır göstərə bilərəm. Bu fikir smslə göndərilən mesaj hədə deyildirmi? Rahim Nəsirov tərəfindən eyni ilə göndərilən smsdə qeyd edir ki, telefonu qara siyahıya salmısan, bəs mənə göndərdiyin smsləri hara edəcəksən. Səni sevirəm yazdığın mesajlar məndə durur, kimə lazımdır göstərə bilərəm” kimi sms- lərr
təşkil edir. Həmç inin apellyasiya protestinin və
29
apellyasiya şikayətinin müəllifi də yuaxarıda qeyd olunanları bir daha apellyasiya protestində sadalayaraq təqsirləndirilən şəxs barəsində ittiham hökmünün çıxarılmasını xahiş etmişdir.
Lakin, m ə hk ə m ə
kollegiyası apellyasiy a protestinin sadalanan d ə lill
ə rini
mötə b ə r v ə
tutarlı bir fakta söykə nm ə m ə si s ə b ə bind ə m əsassız hesab edir.
Bel ə ki, CPM-in 349.5.1-ci madd ə sin
ə
ə sas ə n m ə hk ə m ə nin g ə ldiyi n
ə tic
ə l ər yalnız m ə hk ə m ə istintaqında tədqiq edilmiş sübutlara əsaslandıqda əsaslı hesab edilir. H ə min M ə c ə ll ə nin 351.2-ci madd ə sin ə
ə sas ə n m ə hk ə m ənin ittiham hökmü ehtimallara ə saslana bilm
ə z v
ə
yalnız mə hk ə m ə
baxışı zamanı tə qsirl ə ndiril ən şə xsin t
əqsiri sübuta yetirildikdə
çıxarılır. CPM-in 351.3- cü maddə sin
ə
ə sas ə n m ə hk ə m ə bu M ə c ə ll ə nin 346.1.1-346.1.6- cı madd
ə l ə rind ə
göstə ril
ə n m
ə s ə l ə l ə r ə t ə sdiqedici cavab verdikd ə , t
ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin
cinay ətin törə dilm ə
ə t əqsiri aşağıdakılar nə z ə r ə
alınmaqla sübuta yetirilmiş hesab edilə bil
ə r:
t əqsirsizlik prezumpsiyasını rə hb ə
ə c ə ll ə d ə n
ə z ə rd ə
tutulmuş qaydalar daxilind
ə m
ə hk ə m ə
baxışında ittihamın baxılması nə tic
ə sin
ə
ə saslanaraq; m ə hk ə m ə istintaqında tədqiq edilmiş mötə b ə
ə
mümkün sübutlara ə saslanaraq; t ə qsirl ə ndiril
ə n şə xsin t ə qsirliliyin ə
dair aradan qaldırıla bilmə y ən şübhə
l ə ri onun xeyrin ə
şə rh ed ə r ə k.
CPM-in 346.1.1-346.1.3- cı maddə
l ə rin ə
görə is ə m ə hk ə m ə
baxışının nə tic
ə l ə rin ə dair müşavirə
otağında aşağıdakı mə s ə l ə l ər göstə ril ən ardıcıllıqla mə hk ə
ə t
ə r ə find ə n müzakirə edilm
ə lidir(hakim t ə r
find ən baxılmalıdır)
cinay
ə t hadis
əsinin olmasının sübuta yetirilib yetirilmə diyi; t
ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin
törə tdiyi
ə m ə ld ə cinay ə t t
ərkibinin olmasının sübuta yetirilib -yetirilm ə diyi; t
ə qsirl
ə ndiril
ə n şə xsin cinay ətin törə dilm ə
ə aidiyy
ətinin sübuta yetirilib -yetirilm ə diyi.
Oxşar hüquqi mövqeyi paylaşan insan hüquqları üzrə Avropa M ə hk
m ə sinin Barbera, Messegue v ə
Habardo İspaniyaya qarşı iş üzrə q
ərarında qeyd edilir ki, tə qsirl
ə ndiril
ə n şə xsin t ə qsirliliyi bar ə d ə m ə hk ə m ə nin n ə tic ə si h
ə m yet
ə rlilik, h ə m d
ə
inandırıcılıq tə l ə bl ə rin
ə
uyğun olmalı, onun əsasını isə yalnız elə
sübutlar təşkil etməlidir ki, hansı ki, qanuna müvafiq yə ni, qanuni yolla ə ld
olunmalıdır.
Cinayət işinin ibtidai istintaq materialları ilə müəyyən edilir ki, İsmayılova Arzu Hikmət qızının istintaq orqanına verdiyi ilkin izahatı, şahid qismində verdiyi ifadəsi və zərərçəkmiş şəxs qismində verdiyi ifadələri arasında kəskin ziddiyyətlər olmuş, ibtidai istintaqın gedişində isə həmin ziddiyyətlərə düzgün hüquqi qiymət verilməmişdir.
Belə ki, İsmayılova Arzu Hikmət qızı 18.06.2015 - ci il tarixli ilk izahatından sonra 10.08.2015- ci il tarixdə şahid qismində dindirilmiş, 13.08.2015 - ci il tarixdə zərərçəkmiş şəxs qismində tanındıqdan sonra həmin tarixdə zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilmiş, bundan sonra 27.10.2015- ci il tarixdə və 18.01.2016 - cı il tarixlərdə zərərçəkmiş şəxs qismində əlavə olaraq dindirilmişdir. 10.08.2015 - ci il tarixdə şahid qismində verdiyi ifadəsi ilə 13.08.2015 -ci il tarixdə zərərçəkmiş şəxs qismində verdiyi ifadəsi tamamilə, o cümlədən sual və cavab hissələrdə belə eynilik təşkil etmişdir. (bax cinayət işi I cild səh.7 -9, 57-60, 131-135, II cild 67-69, 292-293)
İlkin olaraq şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində (10.08.2015- ci il və 13.08.2015 - ci il tarixli ) Şəki şəhərində kursda olduğu vaxt şəhərin “otaq eşiyi” küçəsində, ünvanını dəqiq bilmədiyi bir evdə kirayə yaşadığını desə də, sonrakı ifadələrində, həmçinin məhkəmə istintaqı zamanı dindirilərkən “otaq eşiyi” küçəsində analığı Zərifəyə məxsus evdə yaşadığını
bildirmiş, həmçinin ilkin olaraq şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində (10.08.2015 - ci il və 13.08.2015 -ci il tarixli ) 16 may 2015-
ci il tarixdə orta tibb məktəbindən çıxdıqdan sonra saat 15 radələrində Rahim tərəfindən güc
tətbiq edilməklə avtomobilə mindirilərək tanımadığı yerə aparılaraq maşından düşürüləndən sonra Rahim in
onun yubkasını qaldıraraq özünə tərəf çəkərək zorla cinsi əlaqədə olmaq istədiyini bildirsə də, 27 oktyabr 2015 - ci il tarixdə verdiyi ifadəsində həmin gün Rahimin onu avtomobilə mindirərək tanımadığı istiqamətdə apararkən bir neçə dəfə maşını yoldan kənara sürərək ona əl -qol at dığını, sinəsini aç araq , yubkasını çıxartmaq 30
istədiyini göstərmiş, y
olboyu bir neçə dəfə əl - qol atdığı üçün əynində olan köynəyin in düyməsi qırıldığını, yubkasının zamokunun bir tərəfinin söküldüyünü bildirmişdir.
ilkin olaraq şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində (10.08.2015 - ci il və 13.08.2015 -ci il tarixli ) , üzləşdirmədə dindirmə protokolunda (bax cinayət işi I cild səh,119 -124) 16 may 2015- ci il tarixdə Rahim tərəfindən maşınla tanımadığı yerə aparılaraq maşından düşürüldükdən sonra Rahimin onunla cinsi əlaqədə olmaq istədiyini gördükdən sonra müqavimət göstərərkən Rahimin maşından bir ədəd cib bıçağı götürərək boğazına dirəyərək ondan müqavimət göstərməməyi tələb etdiyini bildirsə də, 27 oktyabr 2015 - ci il tarixdə verdiyi ifadəsində isə həmin vaxt Rahimin cib bıçağını cibindən çıxardığını bildirmişdir.
Bundan başqa Arzu İsmayılova ilkin olaraq şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində göstərmişdir ki, (10.08.2015 - ci il və 13.08.2015 -ci il tarixli ) 16 may 2015- ci il tarixdə Rahim onu bıçaqla hədələyərək zorlamaq istədiyi vaxt ona nə istəsə verəcəyini
bildirdiyindən Rahim ondan 400 manat istədiyindən bununla razılaşmışdır. Həmçinin Rahim ona bildirmişdir ki, 400 manat pulu verəcəyi təqdirdə ondan əl çəkəcək. Lakin,
istintaq zamanı verdiyi sonrakı ifadəsində, həmçinin məhkəmə istintaqı zamanı verdiyi i fadəsində Rahimin ondan hər ay üçün 400 manat istədiyini bildirmişdir.
Həmçinin , Arzu İsmayılova ilkin olaraq şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində göstərmişdir ki, (10.08.2015 - ci il və 13.08.2015 -ci il tarixli ) 16 may 2015- ci il tarixdə saat 15 radələrində Rahim tərəfindən güc tətbiq edilməklə avtomobillə tanımadığı yerə aparılaraq orada onu bıçaqla hədələyərək zorlamaq istədiyi vaxt ona nə istəsə verəcəyini bildirdiyindən Rahim maşınının kreditdə olduğunu, onu bağlamaq üçün üstündə olan qızıl - zinət əşyalarını verməsini təklif etdikdə, bundan imtina edərək üzərində olan qızıllarının götürüləcəyi halda ərinin bundan xəbər tutacağını bildirsə də, 27 oktyabr 2015 - ci il tarixdə verdiyi ifadəsində göstərmişdir ki, həmin vaxt Ra him onun boğazına bıçaq dirədiyi vaxt barmağında olan qızıl üzüyü çıxararaq Rahimə vermiş və başqa nə istəsə verəcəyini bildirmiş, Rahim üzüyü alandan sonra bir qədər fikirləşərək üzüyü qaytararaq ona hər ay 400 manat pul verməli olduğunu bildirmişdir.
Daha sonra “İfadənin yerində yoxlanılması haqqında” protokoldan görünür ki, Arzu İsmayılova
həmin vaxt Rahimin onu şantaj etməməsi üçün məcbur olaraq onunla birlikdə “Ördək gölü” adlanan restorana getdiyini bildirərək orada yemək yediyini göstərsə də (bax
c inayət işi I cild səh.106 - 118) birinci instansiya məhkəməsinin məhkəmə istintaqı zamanı verdiyi ifadəsində isə orada halının pis olduğunu bildirərək yemək yemədiyini göstərmişdir.
Eləcədə, 03 noyabr 2015- ci il tarixli üzləşdirmə protokolundan görünür ki,
İsmayılova Arzu Hikmət qızı ilə Nəsirov Rahim Fərrux oğlu arasında üzləşdirmə istintaq hərəkəti aparılarkən təqsirləndirilən şəxsin müdafiəçisinin Arzuya ünvanladığı adı Arzu olduğu halda Rahim Nəsirovla tanış olarkən niyə özünü Səbinə və Ləman kimi təqdim etdiyi ilə bağlı sualına cavab olaraq bildirmişdir ki, həyatda adı faktiki olaraq Arzu olsa da, lakin onu hamı Səbinə və Ləman kimi tanıdığından bu adları demişdir. Lakin ilkin olaraq şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində (10.08.2015- ci il və 13.08.2015 - ci il tarixli ) göstərmişdir ki, Rahimin şantajlarından yaxa qurtarmaq üçün adını Səbinə kimi demiş, lakin hardansa Rahim onun əsl adını öyrənmişdir.
Bundan başqa şahid və zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadələrində (10.08.2015- ci il və 13.08.2015 - ci il tarixli ) Rahim Nəsirovdan şikayət etdiyindən ona pul və qızıl - zinət əşyası vermədiyini bildirsə də, 27 oktyabr 2015 - ci il tarixli ifadəsində göstərmişdir ki, 18 may 2015- ci il tarixdə Rahim ondan 90 manat, 2 4 may 2015- ci il tarixdə isə 3 manat pul götürmüşdür.
Arzu İsmayılova ilkin ifadəsində 16 may 2015 - ci il tarixdə Rahim Nəsirovun onu bıçaqla hədələyib zorlamaq istəyərək pul tələb etdiyi vaxt sonuncunun onun telefonunu əlindən alaraq onun nömrəsindən öz nömrəsinə mesajlar göndərdiyini, zənglər etdiyini göstərsə də sonrakı ifadələrində bununla bağlı heç nə bildirməmişdir.
31
İlkin izahatında göstərmişdir ki, 16 may 2015 - ci il tarixdə Rahim tərəfindən bıçaqla hədələnərək 400 manat pul istənildikdən sonra onu maşına mindirərək evlərinə gətirən zaman Rahim yolda onun telefonundan xəbəri olmadan nömrəsini çıxartdığını bildirsə də sonrakı ifadələrində bu halı anlaya bilmədiyini, Rahimin yalnız onun telefonunu götürüb özündə saxladığını, yalnız səhəri gün tele fonu qa ytardığnı bildirmişdir. Həmçinin tədqiq edilmiş iş materiallarından görünür ki, Arzu İsmayılovanın istifadəsində olmuş 055
566 15 09 nömrəsindən Rahim Nəsirovun istifadəsində olmuş 055 741 34 22 nömrəsinə 18 may 2015 - ci il tarixdə saat 15.28 - də 101 saniyə, saat 18.17- də
58 saniyə, saat 18.30 - da 12 saniyə, saat 18.50 - də 51 saniyə, saat 20.08 - də 1 saniyə, 20.17 - də 179 və 586 saniyə, 20.20 və 20.23 - də 180 saniyə, saat 20.26 - da 47 saniyə; 20 may 2015- ci il tarixdə saat 11.08 - də 20 saniyə, saat 12.33 - də 15 saniyə; 21 may 2015 - ci il tarixdə saat 9.24- də 63 saniyə; 22 may 2015 - ci il tarixdə saat 11.12 - də 77 saniyə; 23 may 2015 -ci il tarixdə saat 15.58 - də 29 saniyə, saat 17.15 - də 6 saniyə, saat 23.23 - də 179 və 275 saniyə, saat 23.26- da 96 saniyə; 24 may 2015 -ci il t arixdə saat 8.52 - də 67 saniyə, saat 13.44 - də 1
saniyə, saat 13.50 - də 54 saniyə, saat 15.17 - də 24 saniyə, saat 22.45 - də 53 saniyə, saat 22.50- də 74 saniyə, saat 22.44 - də Rahim Nəsirovun 70 204 48 44 nömrəsinə 4 saniyə; 25 may 2015- ci il tarixdə saat 00.13 -d ə 28 saniyə, 00.25 - də 46 saniyə, 00.30 - da 26 saniyə, 08.55- də 49 saniyə, 11.32 - də 16 saniyə, 26 may 2015 - ci il tarixdə saat 12.52 - də 36 saniyə, 05 iyun 2015- ci il tarixdə saat 17.58 - də 179 saniyə müddətində mütəmadi olaraq çoxsaylı zənglər edilmiş və 20 ma y 2015-
ci il tarixdə saat 23.06 -dan 23.20- dək 6, 24.05.2015 -ci il
tarixdə saat 23.18 - də 1, 25 may 2015 - ci il tarixdə saat 12.11 - dən 16.51 - dək 8, 25 may 2015 - ci il tarixdə saat 22.35 - dən 26 may 2015 -ci il saat 12.05- dək 8 SMS göndərilmişdir. Birinci instans
iya məhkəməsində və hazırkı məhkəmə kollegiyasının iclasında zərərçəkmiş şəxs qismində dindirilən Arzu İsmayılova ifadəsində göstərmişdir ki, istifadəsində olmuş 055 566 15 09 mobil nömrədən heç vaxt Rahim Nəsirovun mobil nömrələrinə SMS göndərməmiş , ümumiyyətlə o, mobil telefon vasitəsilə SMS yaza və göndərə bilmir. Həmin SMS - lərin onun nömrəsindən hansı qaydada Rahim Nəsirovun nömrəsinə göndərildiyini bilm ir, onun tərəfindən müxtəlif vaxtlarda edilmiş çoxsaylı zənglərlə bağlı isə bildirir ki, Rahimlə məc buri
şəkildə, onun tərəfindən hədə - qorxuya məruz qaldığı üçün əlaqə saxlamış, gecə saatlarında hansı səbəbdən əlaqə saxlaması ilə bağlı suala isə ümumiyyətlə cavab verə bilməmişdir.
Kollegiyanın xatırlatmasına görə zərərçəkmiş şəxs i btidai istintaq zam anı verdiyi ilkin ifadələrində Rahim tərəfindən fotoşəkillərinin çəkildiyini göstərməsə də sonrakı ifadəsində 16 may 2015- ci il tarixdə tanımadığı yerdə maşından düşdükdən sonra, Rahimin onunla cinsi əlaqəyə girmək istədiyindən qorxaraq qaçdığı vaxt çəkdiyini bildirmişdir.
Həmçinin birinci instansiya məhkəmə istintaqının əvvəlində zərər çəkmiş şəxs qismində dindirilərkən verdiyi ifadəsində Rahimin onun fotoşəkillərini maşında olarkən, onu tanımadığı yerə apararkən çəkdiyini bildirsə də məhkəmə istintaqı zamanı
və hazırkı məhkəmə kollegiyasının iclasında verdiyi
ifadəsində foto şəkillərin həmin yerdə maşından düşdükdən sonra, onunla cinsi əlaqəyə girmək istədiyindən qorxaraq qaçdığı vaxt çəkdiyini bildirmişdir. Halbuki, tədqiq edilən iş materiallarından aydı n olur ki, Rahim Nəsirovun mobil
telefonunda Arzu İsmayılovaya məxsus əxlaqsız video çəkilişin və fotoşəkillərin olması müəyyən edilməmişdir.
Həmçinin birinci instansiya məhkəməsinin iclasında verdiyi verdiyi ifadəsində Rahimin ona qarşı zor tətbiq edərək maşına mindirməsi, yolda ona əl - qol atması nəticəsində bədənində ağrılar yaranmasına baxmayaraq həm xəsarət almadığı üçün, həm də ki, Rahim Nəsirovdan qorxduğu üçün ekspertizadan keçməkdən imtina etdiyini bildirmişdir.
Hazırkı məhkəmə kollegiyasının iclasında isə zərərçəkmiş əvvəlki verdiyi ifadələrlə tamamilə ziddiyyət təşkil edən ifadə verərək göstərmişdir ki, o , qadın xə st ə liyi il ə
bağlı ə m əliyyat olunduğundan onda ə ks cins ə
qarşı heç bir hisiyyat qalmamışdır. Halbuki, birinci instansiya m ə hk
m ə sinin i clasında verdiyi ifadə sind
ə
göstərmişdir ki, Rahimə bir neçə dəfə bildirmişdir ki, zorakılıqla olan cinsi əlaqəni istəmir, özünü hazır hiss etdiyi vaxt razılığı ilə cinsi əlaqədə olacaq. 32
Ona görə d
ə ,m ə hk ə m ə
kollegiyasının fikrincə İsmayılova Arzu Hikmə t qızının hə m ibtidai istintaq zamanı, hə m m ə
ə m ə istintaqı zamanı , el ə
ə d ə hazırkı mə hk ə
ə
kollegiyasının iclasında verdiyi çoxsaylı ziddiyyə tli ifad ə l ərini obyektiv, işin faktiki hallarına uyğun ifadə l ə
ə bul etm
ək ümumiyyə tl ə mümkün deyil v ə
ə dqiq edil ən iş materialları il ə bir m ənalı olaraq tə sdiq olunur ki, İsmayılova Arzu Hikmət qızı ifadə l ə
ə Rahim
N əsirovla aralarında olmuş münasibə tl ə
ə d ə obyektiv, h ə qiqi ifad ə l ə r verm əmişdir.
Göstərilənlərə əsasən məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, birinci instansiya məhkəməsi İsmayılova Arzu Hikmət qızının həm ibtidai istintaq zamanı, həm də məhkəmə istintaqı zamanı verdiyi çoxsaylı ziddiyyətli ifadələrini obyektiv, işin faktiki hallarına uyğun ifadələr kimi qəbul etməməkdə haqlı olmuşdur.
Məhkəmə kollegiyası həmçinin , həm ibtidai istintaq, həm də birinci instansiya məhkəməsində şahid qismində dindirilmiş İsmayılova Zərifə Asvar qızının, Cabbarov Nüyvər Cəlil oğlunun, Cabbarov Vasif Əliyar oğlunun və Həsənov İslam Rüstəm oğlunun ifadələrinədə
hüquqi qiymət verərək bu qənaətdəir ki, bu ifadələr təqsirləndirilən şəxsə qarşı irəli sürülmüş ittihamın əsasını təşkil edə bilməz. Çünki, tədqiq edilən iş materiallarından görünür ki,
onlar Rahim Nəsirovun Arzu İsmayılovanı hədələməsini, ondan hədə - qorxu ilə p ul tələb etməsini nə görməmişlər, nədə ki bu barədə eşitməmişlər. Digər tərəfdən zərəçəkmiş təqsirləndirilən şəxsin ondan hər ay 400
manat istədiyini bildirsədə, istinad edilmiş şahidlərin ifadələrində bu hal öz təsdiqini tapmır.
Bundan əlavə şahid Tağıyeva Elvira Polad qızının birinci instansiya məhkəməsində məhkəmə istintaqı zamanı verdiyi ifadəsindən müəyyən olunur ki, Rahim Arzudan 90 manat pul almış, 400 manat pulu isə istəmişdir. Pulun nəyə görə istənildiyini bilməmiş, Rahimin Arzuya bıçaqla hədə -q orxu gəlməsini, yaxud da digər formada onu təhdid etməsini nə Arzu İsmayılovadan nədə ki, digər şəxslərdən eşitməmişdir.
Cinayət işinin materiallarında olan və məhkəmə kollegiyasının iclasında elan olunmaqla tədqiq edilmiş Elvira Tağıyevanın ifadəsindən görünür ki, Arzu Rahimə əvvəlcə 90 manat pul vermiş, lakin Rahim 400 manat pulu da istəmişdir. Arzu İsmayılova isə ifadələrində əvvəlcə Rahimin 400 manat pul istədiyini, iki gün sonra, yəni 18 may 2015 -ci il
tarixdə isə 90 manatı aldığını bildirmişdir.
Birinci instansiya məhkəməsində məhkəmə istintaqı zamanı şahid qismində dindirilmiş Arzu İsmayılovanın əri Hüseynov Sahil Məzahir oğlu isə Arzu İsmayılovanın ifadəsinə zidd olaraq arvadının Rahim Nəsirova kredit ödəmək üçün 150, 400, 90, 10 və 3 manat məbləğində pul verdiyini bildirmiş, bu barədə arvadının ona dediyini göstərmişdir. Həmçinin ifadəsində “məni bağışla, pulu sənə çatdıra bilmədim” məzmunlu sms yazarkən Arzunun Rahimə verəcəyi 150 manat taksi pulunu nəzərdə tutduğunu bildirsə də, Arzu İsmayılov a ifadəsində 156 manat pulun hədə - qorxu ilə tələb olunduğunu bildirmişdir.
Arzu İsmayılova birinci instansiya məhkəməsində məhkəmə istintaqının gedişində verdiyi ifadəsində əvvəllər verdiyi ifadəsinə zidd olaraq göstərmişdir ki, Rahim ona Marxalda avtomob
ilinin kreditdə olduğunu bildirərək əvvəlcə 156 manat, avtomobilinin krediti qurtarana qədər hər ay 400 manat verməli olduğunu demiş, sonra Rahim onun üstünə
bıçaq
çıxardığından əlacsız qalaraq Rahimə ayda 400 manat verməyə razı olduğunu bildirmişdir.
Cinay ət işinin materiallarında olan və m
ə hk ə m ə
kollegiyasının iclasında elan olunmaqla t ədqiq edilmiş
“Azerfon” MMC - dən götürülmüş zəng və SMS - lərin çıxarışlarından görünür ki, Nəsirov Rahim Fərrux oğlunun istifadəsində olmuş 070 204 48 44 mobil nömrəsindən İsmayılova Arzu Hikmət qızının istifadəsində olmuş 55 566 15 09 mobil nömrəsinə göndərdiyi 23.05.2015 - ci il tarixdə saat 23:04:59 və 23:05:05 - də “Seni sevirem” məzmunlu; 23.05.2015 - ci il tarixdə saat 23:35:25 - də “Senin gozel bedenin bal dadini dodaqlarimda hiss etmek isteyirem. Men isteyirem ki sen her cun yanimda olasan heyatim” məzmunlu; 23.05.2015 - ci il tarixdə saat 23:35:39 - də “Janim men senin yaninda olmaq isteyirem senin bal dodaqlarindan opub seni bagrima basmaq isteyirem.senin bedenin o qeseng iyin i burnumda duymaq isteyirem” məzmunlu; 27.05.2015 - ci il tarixdə saat 22:13:49 və 22:13:53 - də “Senin yalan danismaqini sifdeden bilirdim senin hekim olnadiqini ve senin 33
medsestra olmaqinida hemkinin dunen istediyimide seni sinamaq ucun yazdim. Ancaq sen telefonunu cun erzinde baqladin. Ancaq men senin bir sozune apteki acdirdim.ayib olsun sene yalan danisdiqin ucun xosbext ol” məzmunlu; 29.05.2015 - ci il tarixdə saat 16:01:39 - də
“Telefonu qara siyahiya salmisan bes mene gonderdiyin smsleri hara edecen” məzmun lu;
29.05.2015- ci il tarixdə saat 16:03:12 və 16:03:17 - də “Seni sevirem yazdiqin mesajlar mende durur telefonda istesen kime lazomdir hostere bilerem” məzmunlu mesajların mətnləri müəyyən edilir.
göndərilən yuxarıdakı məzmunlu sms - lərin Rahim Nəsirova istinad edilən əməlin törədilməsinə dəlalət etdiyini, Arzu İsmayılovanın həmin məzmunlu SMS - lərlə hədəyə məruz qaldığını hesab etmişdir. Lakin məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, hər iki şəxs arasında telefon zəngləri və SMS göndərişləri qarşılıqlı olmuş, Rahim Nəsirov tərəfindən göndərilən SMS mətnləri müəyyən olunsa da, Arzu İsmayılova tərəfindən göndərilmiş SMS mətnlərinin məzmunu müəyyən edilməmişdir. Lakin Rahim Nəsirov ifadələrində Arzu İsmayılova tərəfindən ona müxtəlif vaxtlarda sevgi məzmunlu SMS mətnlərinin
göndərildiyini bildirmişdir.
Bundan əlavə məhkəmə kollegiyası hesab edir ki, Rahim Nəsirov tərəfindən göndərilən həmin məzmunlu SMS mətnlərində, xüsusilə də “Telefonu qara siyahiya salmisan bes mene gonderdiyin smsleri hara edecen” məzmunlu və “Seni sevirem yazdiqin mesajlar mende durur telefonda istesen kime lazomdir hostere bilerem” məzmunlu SMS mətnləri vasitəsi ilə Arzu İsmayılovanın hansı şəkildə hədə - qorxuya məruz qalması, ondan hansı məbləğdə pulun və ya digər əmlakın tələb edilməsi görünmür.
İbtidai istintaq orqanının qənaətinə görə Rahim Nəsirov İsmayılova Arzu Hikmət qızını 16 may 2015- ci il tarixdə «Marxal» İstirahət Mərkəzinin arxasına apararaq, orada idarə etdiyi
avtomobilin içərisində saxladığı istintaqa məlum olmayan cib bıçağını götürüb onun boğazına dirəyib zor tətbiq etməklə, həmçinin özünün mobil telefonunda Arzu İsmayılovanın ona göndərdiyi sevgi mesajlarının, əxlaqsız video çəkilişinin və fotoşəkillərinin olmasını deyib, həmin mesajları onun ərinə və qohumlarına göstərərək yayacağını bildirməklə barəsində rüsvayedici məlumatlar yayma hədəsi ilə Arzu İsmayılovadan ona hər ay 400 (dörd yüz) manat pul istəmişdir. Göründüyü kimi istintaq orqanı hesab etmişdir ki, həmin günə, yəni 16 may 2015 - ci il tarixədək Arzu İsmayılova tərəfindən Rahim Nəsirova sevgi məzmunlu mesajlar göndərilmişdir. Lakin iş materiallarında olan və məhkəmə istintaqı zamanı tədqiq edilmiş zəng və SMS - lərin siyahısından görünür ki, Arzu İsmayılova tərəfindən Rahim Nəsirova 20 may 2015- ci il tarixdə saat 23.06 -dan 23.20- dək 6, 24.05.2015- ci il tarixdə saat 23.18 - də 1, 25 may 2015 - ci il tarixdə saat 12.11 - dən 16.51 - dək
8, 25 may 2015- ci il tarixdə saat 22.35 - dən 26 may 2015 -ci il saat 12.05- dək 8 SMS göndərilmişdir.
Həmçinin ibtidai istintaq zamanı Rahim Nəsirovun mobil telefonunda Arzu İsmayılovaya məxsus əxlaqsız video çəkilişin və fotoşəkillərin olması müəyyən edilməmişdir.
Birinci instansiya məhkəməsində məhkəmə istintaqı zamanı təqsirləndirilən şəxs Rahim Nəsirov elan edilmiş ittihamda göstərilən tarixdə, yəni 16 may 2015 - ci il tarixdə saat 15 radələrində “Marxal” istirahət mərkəzinin arxa tərəfində olmadığını bildirmiş, “Azerfon” MMC-
dən götürülmüş anten məlumatlarında da bunun öz təsdiqini tapdığını vurğulamaqla qeyd etmişdir ki, çıxarışa görə 16 may 2016 - cı il tarixdə saat 14:53:03 - də Şəki şəhərində ATS istiqamətində olmuşdur. Bununla bağlı müdafiə tərəfi vəsatət verərək qeyd olunan halın, yəni “Azerfon” MMC - dən götürülmüş anten məlumatlarında “Şəki ATS” anten dairəsinin Şəki şəhərinin hansı ərazisini əhatə etməsinin dəqiqləşdirilməsi üçün “Azerfon” MMC-
yə müvafiq sorğu verilməsini xahiş etmişdir. “Azerfon” MMC - dən daxil olmuş məlumatla (əhatə dairəsinin xəritəsilə) “Şəki ATS” anten dairəsinin şəhərin mərkəz hissəsini əhatə etdiyini, “Marxal” istirahət mərkəzinin ərazisini isə əhatə etmədiyi müəyyən edilmişdir.
Bundan başqa iş materialları tədqiq edilərkən müəyyən edilmişdir ki, İsmayılova Arzu Hikmət qızı Şəki ŞRPŞ - nin rəisinə ünvanlandığı 18.06.2015 - ci il tarixli ərizədə Şəki 34
şəhərində olarkən Rahim adlı şəxsin ona bıçaq dirəyərək onunla cinsi əlaqədə olmasını istəmiş, buna razılıq vermədikdə bildirmişdir ki, ayda 400 manat pul verməyəcəyi halda şantaj edərək ailəsini dağıdacaq. Həmin ərizədə göstərilmiş “400” rəqəminin üzərində olan dəyişikliklərdən görünür ki, ərizədə əvvəlcə başqa rəqəmlər olmuş, yəni Arzu İsmayılova ondan 400 manat deyil, başqa məbləğin tələb edildiyini bildirmiş, sonradan həmin rəqəmlərdə düzəliş edilərək məbləğ “400” manat kimi göstərilmişdir.
Bundan başqa İsmayılova Arzu Hikmət qızı polis şöbəsinə ünvanladığı ərizəsində və polis şöbəsində verdiyi izahat və ilkin ifadələrində Rahim Nəsirov tərəfindən bıçaqla hədələndiyini və şillə ilə bir neçə dəfə vurulduğunu bildirsə də onun barəsində müvafiq ekspertizalar keçirilərək rəy alınmamışdır. Arzu İsmayılova isə məhkəmə istintaqı zamanı verdiyi ifadələrində həm xəsarət almadığı üçün ekspertizadan keçmək istəmədiyini, həm də ki, Rahim Nəsirovdan qorxduğu üçün ekspertizadan keçməkdən imtina etdiyini bildirmiş, verdiyi ifadələr arasında olan ziddiyyətə isə aydınlıq gətirə bilməmiş, Rahimdən qorxduğu təqdirdə hansı səbəbdən istintaq orqanına müraciət etməməsi barədə isə heç nə göstərməmişdir.
Həmçinin istintaq orqanı tərəfindən verilmiş ittihamdan görünür ki, Rahim Nəsirov Şəki şəhəri ərazisində yerləşən «Mator aralığı» deyilən yerdə Arzu İsmayılovadan 18 may 2015 - ci il tarixdə saat 08.15 radələrində 90 (doxsan) manat, 24 may 2015 - ci il tarixdə saat 08.15 radələrində 3(üç) manat pulu almışdır. İş materiallarına əlavə edilmiş Şəki Tibb Kolleci tərəfindən təqdim edilmiş 07 sentyabr 2015 - ci il tarixli 65 nömrəli məktubla müəyyən olunur ki, İsmayılova Arzu Hikmət qızı işlə təmin olunmaq məqsədilə kursdan keçmək üçün Azərbaycan
Respublikasının Səhiyyə Nazirliyinin Kadrlar idarəsinə müraciət etmiş və nazirlik tərəfindən Şəki Tibb Kollecinin kursdan keçənlərin elektron siyahısına daxil edilmişdir. İsmayılova Arzu Hikmət qızı 29.03.2015 - ci ildən 21.04.2015 - ci ilədək feldşer ixtisas ı üzrə, 23.04.2015 - ci ildən 18.05.2015 - ci ilədək tibb bacısının işi ixtisası üzrə kurslarda iştirak edərək kursu bitirməsinə dair şəhadətnamə almışdır. Arzu İsmayılova həm ibtidai istintaq zamanı, həm məhkəmə istintaqı zamanı ifadələrində 18 may 2015 -ci il tarixdə
və 24 may 2015 - ci il tarixdə dərsə getdiyini göstərmişdir. Məktubdan göründüyü kimi Arzu İsmayılovanın 18 may 2015 - ci il tarixədək kursda iştirak etməsi və şəhadətnamə alması nəzərə alınsa həmin ifadənin həqiqi, obyektiv ifadə olması şübhə doğuru r.
“Əməliyyat - axtarış fəaliyyəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununun 1 -ci maddəsinə əsasən
Əməliyyat - axtarış fəaliyyətinin vəzifələrinə hazırlanan və törədilən cinayətlərin qarşısının alınması, törədilmiş cinayətlərin aşkar edilməsi və açılması,
cinayətləri hazırlayan, törədən və ya törətmiş şəxslərin müəyyən edilməsi və digər vəzifələr aiddir. Həmin qanunun 11-ci m
addəsinin II bəndinə əsasən əməliyyat - axtarış tədbirlərinin həyata keçirilməsi üçün səbəblərdən biri fiziki şəxslərin ərizələridir.
İş materiallarından görünür ki, İsmayılova Arzu Hikmət qızı 18 iyun 2015 - ci il tarixdə ərizə ilə Şəki ŞRPŞ - nə müraciət etdikdən sonra həmin tarixdə onun, 01 iyul 2015 - ci il tarixdə isə Rahim Nəsirovun izahatı alınmış, lakin həqiqətən Rahim Nəsirov tərəfindən Arzu İsmayılovaya qarşı hədə - qorxu ilə tələb etmə cinayət əməlinin törədilib - törədilməməsi ilə bağlı müvafiq əməliyyat tədbirləri keçirilməmiş, yalnız Arzu İsmayılovanın izahat və ifadələrinə istinad edilmişdir.
Azərbaycan Respublikası Konstitusiya Məhkəməsi Plenumunun “Azərbaycan Respublikası Cinayət Məcəlləsinin 182.2.4 - cü maddəsinin şərh edilməsinə dair” 21 oktyabr 2011-ci il tarixli Qərarında göstərilmişdir ki, istənilən hədə - qorxu real olmalı və zərərçəkmiş şəxs tərəfindən həyata keçirilə bilən hədə kimi qəbul edilməlidir. Hədə - qorxu ilə tələb etmə zamanı hədə - qorxu əmlak və digər əmlak mənfəəti əldə etmək üçün vasitə qismində çıxış edir. Hədə - qorxu zərərçəkmiş şəxsin və ya onun yaxın qohumlarının şəxsiyyəti üzərində zor göstərmə, onların haqqında rüsvayedici məlumatları yayma və ya onların əmlakını tələf etmə formalarında ifadə oluna bilər. Hədə - qorxu şifahi və ya yazılı, açıq və ya gizli, şəxsən və ya vasitəçi ilə ifadə oluna bilər. Zor tətbiq etmə hədəsi dedikdə isə, sağlamlığa yüngül, az ağır və
ağır zərər vurulması hədəsi başa düşülür. Rüsvayedici məlumatları yayma 35
zərərçəkmiş və onun yaxın qohumları üçün yayılması arzuolunmaz məlumatların üçüncü şəxslərə verilməsidir. Rüsvayedici məlumatlar həqiqət olub - olmamasından asılı olmayaraq zərərçəkmiş şəxs tərəfindən onun şərəf və ləyaqətini alçaldan məlumatlar hesab edilən istənilən məlumatlardır. Məlumatların rüsvayedici kimi qiymətləndirilməsi tamamilə zərərçəkmiş şəxsin həmin məlumatları necə qəbul etməsindən asılıdır. Zərərçəkmiş şəxs həmin məlumatları gizli saxlamağa çalışır, onları yayma hədəsi isə təqsirkar tərəfindən zərərçəkmiş şəxsdən müəyyən əmlak əldə etmək məqsədilə istifadə olunur. Hədə - qorxu ilə tələb etmə təqsirkarda birbaşa niyyət və tamah məqsədi olmasını ehtiva edir. Təqsirkar qanunsu
z tələb irəli sürdüyünü anlayır və bu yolla əmlak əldə etmək istəyir. Belə olan halda həmin cinayət subyektiv cəhətdən birbaşa qəsdlə törədilir. Eyni zamanda, cinayət əməlinin tərkibi üçün təqsirkarın hədəni həqiqətən həyata keçirmək niyyətinin olub -olmama
sı əhəmiyyət kəsb etmir.
«Qavazov Bolqarıstana qarşı» iş üzrə 06 mart 2008-ci il tarixli q ərarında Avropa M ə
ə m əsi qeyd etmişdir ki, sübutlar qiymə tl ə ndiril ə rk ə n, bir qayda olaraq əsaslı şübhə d ə
k ə nar standartlar t ə tbiq olunur. «Mahmudov Rusiyaya qarşı» iş üzrə 26 iyul 2007-ci il tarixli q ərarında İnsan Haqları üzrə
Avropa M ə hk ə m əsi qeyd etmişdir ki, Konvensiya araşdırmalarında sübutları qiym ə tl ə ndir
ə rk ən, bir qayda olaraq affirmanti, non necanti insumbit probation (sübut etmə k yükü tə
kzib ed ə nin deyl, iddia ed ənin üzə rin
ə
düşür) prinsipi rə hb ər tutulur. Sübut kifayə t q
d ər güclü, aydın və bir-birin ə
uyğun qə na ə tl ə rin h əm mövcudluğundan, həmçinin tə kzib
olunmaz oxşar fakt ehtimallarından irə li g
ə lir.
Cinay ə t v ə cinay
ə t- prosessual qanunlarının tə tbiqind ə
aradan qaldırılmamış şübhə l ə r t ə qsirl ə ndiril ən şə xsin xeyrin ə h
əll olunmalıdır. Əsaslı şübhə l ə r dedikd ə
şə xsin t
ə qsirinin t ə
ə sind
ə
mühüm rol oynaya bilə c ək sübutların mə zmunu, m ə nb əyi, işə aid
olması ilə
bağlı olan şübhə l ə r, habel ə
müxtəlif sübutlar arasında olan elə ziddiyy ə t v ə
anlaşılmazlıqlar başa düşülməlidir ki, onları heç bir prosessual vasitə il ə
aradan qaldırmaq mümkün olmasın. Yə ni, t əqsirsizlik prezumpsiyası tə l əb edir ki, şübhə li v ə
ə qsirl
ə ndiril
ə n şə xsin t əqsiri heç bir şübhə
doğurmayan sübutlarla tə sdiq olunsun. CPM-in 1-ci madd ə sin
ə
görə Az ərbaycan Respublikasının cinayə t-prosessual qanunvericiliyi ona yönəlmişdir ki, qanunla cinayə t hesab olunan ə m əli törətmiş hər bir şə xsi
ifşa etmə k v
ə cinay
ə t m
ə suliyy
ə tin
ə c
ə lb etm
ə k mümkün olsun, cinayət törə tm ə kd ə t
ə qsiri
olmayan heç kə si cinay ə t prosesini h əyata keçirən orqanların və zif
əli şə xsl
ə rinin v
ə ya
hakiml ərin özbaşına hə r ə
ə tl ə ri il ə
qanunsuz şübhə
altına almaq, ittiham və ya m ə hkum etm ək mümkün olmasın.
CPM-in 8-ci madd ə sin
ə
görə cinay ət mühakimə
icraatının və zif ə l əri şə xsiyy
ə ti,
c ə miyy ə ti v
ə
dövlə ti cinay ə tkar q ə sdl
ə rd ə n qorumaq, h ə qiqi v ə ya ehtimal edil ə n cinay
ə t törə tm ə si il ə
ə laq ədar şə
xsiyy ə ti v ə zif
ə s
ə lahiyy
ə tl ə rind ə n sui-istifad ə edilm
əsi hallarından qorumaq, cinay ə tl
ri tezlikl ə
açmaq, cinayə t t
ə qibi il
ə
bağlı bütün halları hə rt ə r ə fli, tam v ə
xsl əri ifşa və cinay ə
ə suliyy
ə tin
ə c
ə lb etm
ə k,
cinay ət törə
tm ə kd ə
ittiham olunan şə xsl ə rin t əqsirini müə yy ə n ed ə r ək onları cəzalandı rmaq
v ə t əqsirsiz şə xsl
ə r ə b ə ra ə t verm
ə k m
ə qs ə di il ə
ə dal
ət mühakimə sini h
əyata keçirmə kd ə n ibar
ə tdir.
CPM-in 8.0.5-ci madd ə sin ə
görə cinay ət mühakimə
icraatının ə sas v ə zif ə l ə rind ə n biri m əhz şə
xsiyy ə ti qanunsuz v ə
əsassız mühakimə edilm ə kd ən, onun hüquqlarının və
azadlıqlarının qanunsuz və əsassız məhdudlaşdırılmalardan qorumaqdan ibarə tdir. Cinay ə t prosessual qanunvericiliyin t ə l ə bl əri baxımından cinayət işi və ya cinay ə t t ə qibi il
ə
bağlı dig ər materiallar üzrə yekun q ə rar o halda ə dal
ə tli hesab edilir ki , iş üzrə
bütün hallar, o cümlə d ən şə xsi cinay ət törə
tm ə kd ə
ifşa edə n v ə onun m ə suliyy
ətini ağırlaşdıran hallarla yanaşı, ona bə ra ə
ə n v
ə ya onun v ə ziyy
ətini yüngülləşdirən hallar da aydınlaşdırılmış olsun.
36
CPM-in 28.5-ci madd ə sin ə
ə sas ən, şə
xsin cinay ət törə
tm ə kd ə t
əqsirli olmasına dair m ə hk ə m ə q ərarı mülahizə l ə r ə
ə saslana bilm ə z v ə
işə aid biri dig ə rin ə kifay
ə t q
ə d ər uyğun g ə l ən mötə b ər sübutların mə cmusu il ə t əsdiq olunmalıdır.
CPM-in 125.1-ci madd ə sin
ə
görə m əlumatların, sə n ə
ə rin v
ə dig
ə r əşyaların h ə qiqiliyin ə , yaranma m ə nb
yin ə v ə
ə ld ə edilm əsi hallarına şübhə l ər olmadıqda onlar sübut kimi q ə bul edil ə bil
ə rl ə r. CPM-in 144- cü maddə sin
ə
ə sas ə n, cinay ə t t
əqibi üzrə
toplanmış sübutlar tam, h ə rt ə r ə fli v ə
obyektiv yoxlanılmalıdır. Yoxlama zamanı cinayə t t
əqibi üzrə
toplanmış sübutlar tə hlil olunur v ə bir-biri il ə
müqayisə edilir, yeni sübutlar toplanır, ə ld ə
olunmuş sübutların mə nb əyinin mötə b ərliliyi müə yy ə
əşdirilir.
CPM-in 145.1-ci madd ə sinin m
əzmununa görə hakim qanunu v ə
hb ə r tutaraq sübutların mə cmusunun h ə rt ə r ə fli, tam v ə
obyektiv araşdırılmasına ə saslanmaqla öz daxili inamına görə
sübutları qiymə tl ə ndirir. H ər bir sübuta mə nsubiyy
əti, mümkünlüyü və
mötə b ərliyi üzrə, bütün toplanmış sübutların mə cmusuna is ə cinay ət işinin (və ya dig ə r
t etm əsi nöqteyi -n ə
ə rind
ə n qiym
ə t verir. CPM-in 145.3- cü maddə
sin ə
görə
ittihamın subut olunmasında yaranan şübhə l ə r dig ə r sübutlarla aradan qaldırmaq mümkün olmadıqda, onlar şübhə li v ə ya t ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin
xeyrin ə t ə fsir edilir. CPM-in 146.1-ci madd ə sin ə
görə cinay ə t t əqibi üzrə topla
nmış sübutl a rın kif ay ə t etm ə si dedikd ə
müə yy ə n edilm ə li halla r üzrə
a rın elə
bir h ə cmi n ə z ə rd ə
tutulur ki, onla r sübut etmə
predmetinin müə yy ə n edilm əsi üçün mötə b ə r v ə yekun n ə tic
ə y ə g ə lm ə y ə imkan versin. Az ə
sı Konstitusiy a sının 63 - cü m
add ə sinin 1-ci hiss ə sin
ə
ə sas ə n h ə r k ə sin t
əqsirsizlik prezumpsiyası hüququ vardır. Cinayətin törə dilm
ə sind
ə t ə qsirl ə ndiril ə n h ər bir şə xs, onun t ə qsiri qanunla n ə z ə rd ə tutula n qaydada sübuta yetirilmə yibs
ə v
ə bu
bar ə d ə m ə hk ə m ənin qanuni qüvvə y ə minmiş hökmü yoxdursa, təqsirsiz sayılır;
H
min madd ə nin III hiss ə sin
ə
ə sas ə n jinay ətin törə dilm
ə sind
ə t
ə qsirl
ə ndiril
ən şə xs
özünün təqsirsizliyini sübuta yetirmə y ə borclu deyildir; H ə min madd ə nin IV hiss ə sin
ə
ə sas ə n ə dal
ət mühakimə si h
əyata keçirilə rk ə n qanunu pozmaqla ə ld
edilmiş sübutlardan istifadə oluna bilm ə z. CPM-in 21.1-ci madd ə sinin t ə l ə bin ə
görə cinay
ətin törə dilm
ə sind
ə t ə qsirl ə ndiril ə n h
ə r bir şə xs onun t ə qsiri bu M ə c ə ll ə d ə n ə z ə rd ə
tutulmuş q aydada sübut
a yetirilm ə yibs ə v ə bu bar
ə d ə qa nuni qüvvə y ə
minmiş mə hk ə m ənin hökmü yoxdurs a, t ə
yılır;
CPM-in 21.2-ci madd ə sin
ə
ə sas ən şə
xsin t əqsirli olduğuna əsaslı şübhə l ə
onun t ə qsirli bilinm ə sin
ə yol verilmir. Bu M ə c
ll ənin müddəalarına uyğun surə td ə
müvafiq hüquqi prosedura daxilində
ittihamın sübuta yetirilmə sind ə
aradan qaldırılması mümkün olmayan şübhə l ə
ə qsirl
ə ndiril
ən şəxsin (şübhəli şə xsin) xeyrin ə h
ll edilir. Eyni il ə cinay ə t v ə cinay
ə t- prosessual qanunlarının tə tbiqind ə
aradan qaldırılmamış şübhə l ə r d ə onun xeyrin ə h əll olunmalıdır.
Eyni zamanda CPM-in 21.3- cü maddə sin
ə
görə cinay ət törə
dilm ə sind ə t ə qsirl ə ndiril ə n şəxs özünün təqsirsiz olmasını sübuta yetirmə y ə
borclu deyildir. İttihamı sübuta yetirmə k,
şüb h ə li v ə ya t ə qsirl
ə ndiril
ən şəxsin müdafiəsi üçün irəli sürülə n d
ə lill
ə ri t
ə kzib etm ə k
ə zif
ə si ittiham t ə r
rin ə
düşür. Oxşar mə s ə l əni bölüşə n CPM-in 145.3- cü
madd ə sind ə
göstə rilir ki, i ttihamın sübut olunmasında yaranan şübhə l ə
ər sübutlarla
aradan qaldırmaq mümkün olmadıqda, onlar şübhə li v ə ya t ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin xeyrin ə
ə fsir edilir. Oxşar hüquqi mövqedə
olan İnsan Hüquqları üzrə Avropa M ə hk ə m ə sinin Barbara, Messege, Habordo İspaniyaya qarşı işində
qeyd edilmişdir ki, tə qsirsizlik pre zumsiyası prinsi dig ə r m ə s ə l ə l ə rl ə yanaşı tə l əb edir ki, öz və zif ə sini yerin ə yetir
ə rk ə n m ə hk ə m ə üzvlə
ri t ə qsirl ə ndiril ən şə xsin ittiham edildiyi cinay ə ti h
ə qiq
ə t ən törə tm ə sin ə dair q ə r
zli fikird ə
olmasınlar, sübutetmə
yükü ittiham tə r əfinin üzə rin ə
düşür v
ə h
ər hansı şübhə
t ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin xeyrin ə h
ll edilm ə lidir. 37
Yuxa rıd
a istinad edilmiş qanunvericiliyin normalarına və
işin müə yy ən edilmiş faktiki hallarına ə saslanaraq m ə hk
m ə kollegiya sı hes a b edir ki, iş m aterialla rınd
a ola n sübutl ar
cü madd ə si il
ə t
ə qsirli bilinm əsi üçün kif ay ə t etmir, topla
nmış sübutl a rın mötə b ərliyi şübhə
doğurur
. Az ə rbaycan Respublikası
Konstitusiyasının 63 - cü, Azə
rbaycan Respublika sı CPM-nin 21.2-ci madd ə sin ə
görə şə xsin t ə qsirli
olduğuna
ə sas lı
şübhə l ə r varsa, onun t ə qsirli bilinm ə sin ə yol verilmir. Bu M ə c
ll ə nin müddəalarına
uyğ un sur ə td ə
müvafiq hüquqi
prosedurlar daxilind ə
sübuta
yetirilm ə sind ə aradan
qaldırılması
mümkün olmayan şübhə
l ə rt ə qsirl
ə ndiril
ə n şəxsin (şübhəlişə xsin) xeyrin ə h ə ll edilir. Eyni il ə cinay
ə t v
ə cinay
ə t prosesual qanunlarının t
ə tbiqind
ə aradan qaldırılmamış
şübhə l ə r d ə onun xeyrin ə h
ə ll
olunmalıdır. CPM -nin 21.3- cü madd
ə sin
ə
görə cinay ə t törə dilm
ə sind
ə t
ə qsirl
ə ndiril
ə n şə xs özünün
t ə qsirsiz olmasını
sübuta yetirm ə y ə borclu
deyildir. İttihamı
sübuta yetirm ək, şübhə li v
t ə qsirl ə ndiril
ə n şə xsin müdafiə
si üçün
ir ə li sürülə n d
ə lill
ə ri t
ə kzib etm ə k v
ə zif
ə si ittiham t ə
ə finin
üzə rin
ə
düşür. Az ə rbaycan Respub likası
Konstitusiyasının 63 - cü
ə sind
ə, «İnsan
hüquqlarının v ə ə sas azadlıqların
müdafiə si haqqında» Avropa
Konvensiyasının 6 - cı madd ə sind
ə , CPM-
in 21-ci madd ə sind ə n ə z ə rd ə tutulan t ə qsirsizlik prezumpsiyasını, qanunvericiliyin ittihamın
sübuta yetirilm ə sind ə aradan qaldırılması
mümkün olmayan şübhə
l ə rin t ə qsirl
ə ndiril
ə n şə xsin xeyrin ə h ə ll edilm ə li, t
ə fsir edilm ə li v
ə
şə rh edilm ə li olmasına dair t ə l
bl ə rini r ə hb ə r tutaraq, m ə hk
m ə
baxışında
ittihamın baxılması n ə
ə l ə rin ə
ə saslanaraq, t ə qsirl
ə ndiril
ə n şə xsin t ə qsirliliyin ə dair aradan qaldırıla bilm
ə y ə n şübhə
l ə ri onun xeyrin ə
şə rh ed ə r ə k m ə hk ə m ə
kollegiyası hesab edir ki, N ə sirov Rahim F ə rrux
oğlunun CM-in 182.2.3-c ü madd
ə sind
ə n ə z ə rd ə
tutulmuş cinay ə t ə m əlini törə tm əsi sübut olunm ur. Beyn
əlxalq insan hüquqları konsepsiyasının tə rkib hiss ə sind
ə n biri kimi insan hüquqlarına dair ə sas s
ə n ə dl ə rd ə, o cümlə d ən İnsan Hüquqları haqqında Ümumi B ə yannam ə nin 11-ci madd ə sind
ə, İnsan hüquqlarının və
əsas azadlıqlarının müdafiə si haqqında Avropa Konvensiyasının 6 - cı maddə sind ə, Mülki və
Siyasi hüquqlar haqqında Beyn ə lxalq Pa ktın 14 - cü maddə sind ə
öz ə ksini tapan, Az ərbaycan Respublikasının Konstitusiyasında və Cinay ə
ə c ə ll ə sind ə t
əsbit edilmiş tə qsirsizlik presumpsiyası nə z ə rd ə tutur ki, cinay ətin törə dilm
ə sind
ə t
ə qsirl
ə ndiril
ə n h
ər bir şə xs onun t ə
ə n
ə z ə rd ə
tutulmuş qaydada sübuta yetirilmə yibs
ə v
ə bu bar ə d
qanuni qüvvə y ə
minmiş mə hk ə m ənin hökmü yoxdursa, təqsirsiz sayılır. Şəxs yalnız o halda cinay əti törə tm ə kd ə t
ə qsirli hesab edil ə bil
ə r ki, onun konkret ə m
tm ə kd ə t
ə qsiri
s ə lahiyy ə tli subyektl ə r t
ə r ə find ən qanunla müə yy ən edilmiş prosessual qaydada toplanmış v ə m ə hk ə m ə d ə qiym
ə tl əndirilmiş sübutlar əsasında mə hk ə m ənin müvafiq ittiham hökmü ilə
t ə sdiq edilsin v ə
y ə
minmiş olsun.
Radçıkov Rusiya Federasiyasına qarşı şikayətlə bağlı qərarda istintaqın natamamlığı və birtərəfli aparılmasına istinad edərək təqsirləndirilən şəxs haqqında çıxarılmış bəraət hökmünü yuxarı məhkəmə instansiyasında ləğv edilməsinə nail olan prokurorluq orqanlarının hərəkətləri ilə bağlı Avropa
Məhkəməsi bildirmişdir ki, şikayətçinin işi üzrə “istintaqın natamam və birtərəfli olması və səhvən bəraətə gətirib çıxarması” haqqında bəyanat mahiyyət etibarı ilə - məhkəmə səhvləri olmadığı, səlahiyyətlərdən sui - istifadə edilmədiyi, maddi hüququn tətbiqində səhvlər olmadığı təqdirdə - məhkəmə araşdırmasında əhəmiyyətli pozuntunun mövcudluğunu göstərmir (bax Bratyakin Rusiya Federasiyasına qarşı şikayətlə bağlı Avropa Məhkəməsinin Qərarı). Əks təqdirdə istintaq orqanları tərəfindən ibtidai istintaqın lazımi səviyyədə keçirilməməsinin nəticələrinin yükü tamamilə şikayətçinin üzərinə qoyulardı və ən əhəmiyyətlisi odur ki, yalnız istintaq prosedurunda qüsurların və ya səhvlərin olması ilə bağlı təkcə mülahizə, onların kiçik və əhəmiyyətsiz olduğundan asılı olmayaraq, ittiham orqanları üçün artıq baxılmış və yekun qərar çıxarılmış işlər üzrə icraatın təzələnməsi haqqında vəsatətlər verməklə səlahiyyətlərindən sui - istifadə üçün sərhədsiz imkanlar yaradardı. Bu prosedurdan sui - istifadə imkanının təhlükəli olması haz ırki şikayətə əsas olan işlər kimi işlərdə xüsusilə ciddidir, çünki ittiham tərəfi istintaqın 38
qüsurlarını görərək və məhkəmədən həmin işin əlavə istintaq edilməsi üçün qaytarılması haqqında vəsatət vermək imkanına malik olduqları halda bu imkandan istifadə
etməməyə üstünlük vermiş, bunun əvəzinə (kassasiya) nəzarət qaydasında hüquqi müfadiə vasitəsinə müraciət etmişlər. Bu işlə bağlı Avropa Məhkəməsi hesab etmişdir ki, dövlət hakimiyyət orqanlarının səhvləri və ya qüsurları təqsirləndirilən şəxsin xeyrinə həll olunmalıdır. Başqa sözlərlə istintaq orqanlarının və ya hətta məhkəmələrin səhvləri ilə bağlı risqləri dövlət daşımalıdır və belə səhvlər maraqlı şəxsin (təqsirləndirilən şəxsin) hesabına aradan qaldırıla bilməz. Beləliklə, bu işdə Avropa Məhkəməsi hesab etmişdir ki, şikayətçinin işi üzrə bəraət hökmünün ləğv edilməsi məhkəmə səhvinin və ya ədalət mühakiməsinin həyata keçirilməsi zamanı yol verilən səhvin aradan qaldırılması məqsədini daşımamış, sadəcə təkrar məhkəmə araşdırması və işin yenidən baxılması məqsədi üçün istifadə edilmişdir.
M ə hk ə m ə
kollegiyası iş üzrə
ə ld ə
olunmuş sübutlar mə cmusuna h ə rt
r ə fli v ə obyektiv qiym ə
ə r ə k CPM-in 21.2, 145.3 v ə 351.3.4- cü maddə l ərinin ittihamın sübuta yetirilm ə sind ə
aradan qaldırılması mümkün olmayan şübhə l ə rin t ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin
xeyrin ə h ə ll edilm
ə li, t
ə fsir edilm ə li v
ə
şə rh edilm əli olmasına dair tə l ə
ə rini r
ə hb ə r tutaraq bel
ə n
ə tic
ə y ə ğə lir ki, birinci instansiya m ə hk ə m ə si CM-in 182.2.3- cü madd
ə si il
ə
t ə qsirl
ə ndiril
ən şə xs N ə sirov Rahim F ə rrux oğlu bar
ə sind
ə
ittiham olunduğu maddə l ər üzrə
b ə ra ət hökmü çıxarmaqda haqlı olmuşdur.
M
hk ə m ə
kollegiyasının mövqeyi belədir ki, şə xsin t ə qsirliliyi bar ə d ə sübutlara qiymə t veril
ə rk ə n h ər hansı bir şübhə y ə
yer qalmamalıdır. Zira bütün şübhə l ə r qanunun t ə l ə bin
ə
ə sas ə n t ə qsirl
ə ndiril
ən şə xsin xeyrin ə h
əll olunacaqdır. Şübhə l ə r əsasında ittiham hökmünün çıxarılması Konstitusiyanın, cinayə t v
ə cinay
ə t prosessual qanunvericliyin t ə
ə bl ə rinin kobud sur ə td ə
pozulmasıdır. Ona görə
d ə ittiham t ə r ə finin t əqdim etdiyi sübut lar hazırkı və ziyy ə td ə Rahim N ə sirova qarşı irəli sürülmüş ittihamın əsasını təşkil edən mötə b ər sübut kimi də y ə rl ə ndiril
ə bilm
ə z.
Bu s ə b ə bd ə n d ə , m ə hk ə m ə
kollegiyası N ə sirov Rahim F ərrux oğluna CM -in 182.2.3- cü maddə
si il ə t ə qsirl
ə ndirilm
ə sin
ə dair cinay ət işi üzrə
Şəki Ağır Cinayə tl ə r M ə hk ə m ə sinin 03 oktyabr 2016- cı il tarixli hökmü əsassız və
işin faktiki hallarına uyğun olmadığına görə l əğv edilə r ə k, N ə sirov Rahim F ərrux oğlunun CM-in 182.2.3- cü madd
ə si il
ə t
ə qsirli
bilinm ə sin ə v
ə ona cinay ə t qanununun müddəalarına uyğun cə za t
ə yin edilm ə sin
ə dair
ittiham hökmü çıxarılması na dair apellyasiya protestinin v ə
Şəki Ağır Cinayə tl ə
M ə hk ə m ə sinin 03 oktyabr 2016- cı il tarixli hökmünün l əğv edilə r ə k, CM-in 182.2.3- cü madd
ə si il
ə t ə qsirl ə ndiril ən şə xs N
ə sirov Rahim F ərrux oğlu barə sind
ə
ona verilmiş ittiham üzrə madd
ənin sanksiyasında nə z ə rd ə tutulan c əzanın yuxarı hə ddind
ə c
ə za t
ə yin
edilm ə sin ə
dair hökm çıxarılmasına dair apellyasiya şikayə tinin d ə lill ərini inandırıcı qə bul
etmir. Bel
ə olan halda m ə hk
m ə kollegi yası hes ab edir ki, Şəki Ağır Cinayə tl ə r M ə hk ə m ə sinin 03 oktyabr 2016- cı il tarixli hökmündən dövlət ittihamçısı Musayev Fuad Möhübbət oğlu tə r ə find ən verilmiş apellyasiya protesti və z ə r ərçəkmiş şəxs İsmayılova Arzu Hikm ət qızı tə r ə find ən verilmiş apellyasiya şikayə ti t ə min edilm ə m əli, iş üzrə Şəki Ağır Cinay ə tl ə r M ə hk ə m ə sinin 03 oktyabr 2016- cı il tarixli 1(091)-58/2016 nömrə li hökmü
d əyişdirilmə d ən saxlanılmalıdır.
ə tic ə vi hiss ə
Məhkəmə kollegiyası şərh olunanlara əsaslanaraq və CPM -in 42.1.2, 350, 352-353, 407 və 410 - cu maddələrini rəhbər tutaraq
ərara aldı:
tl ə r M ə hk ə m ə sinin 03 oktyabr 2016- cı il tarixli hökmündən dövlə t ittihamçısı Musayev Fuad Möhübbət oğlu tə r ə find ən verilmiş apellyasiya protesti və 39
z ə r ərçəkmiş şəxs İsmayılova Arzu Hikm ət qızı tə r ə find ən verilmiş apellyasiya şikayə ti t ə min edilm ə sin. İş üzrə
tl ə r M ə hk ə m ə sinin 03 oktyabr 2016- cı il tarixli 1(091)-58/2016 nömrə li hökmü dəyişdirilmə d ən saxlanılsın. Q ə rardan Az ərbaycan Respublikası CPM -nin 410-cu madd ə sind ə n
ə z ə rd ə
tutulmuş müddə
td ə v ə qaydada Az ərbaycan Respublikası Ali Mə hk ə m ə sinin Cinay ət Kollegiyasına kassasiya şikayə ti v ə
ə bil
ə r.
Sədrlik edən:imza
Düzdür
Hakim: İmanverdi Şükürov
Yüklə 1,62 Mb. Dostları ilə paylaş:
|