Az eBook Archive
Yüklə 1,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
emovere sözündəndir, “pozmaq”, “rahatlıq verməmək”
deməkdir. Sevgi, sevinc və rahatlıq Varlığın ən dərin hallarıdır, daha dəqiq ifadə etsək, Varlıqla daxili vəhdətin üç tərkib hissəsidir. Belə olduqları üçün əks tərəfləri yoxdur. Ona görə ki, idrakın kənarıdan gəlirlər. Digər tərəfdən, emosi- yalar dualist idrakın bir hissəsi olduqlarından, ziddiyyət qanununa tabedirlər. Bu sadə dildə desək, sizin pis olma- dan, yaxşıya sahib ola bilməyəcəyiniz mənasını verir. Beləliklə, özünü idrakınla eyniləşdirdiyin halda, yalnış bir şəkildə sevinc adlandırılan şey, çox vaxt, daim dəyi- şən acı və həzz yerdəyişməsinin qısa sürən həzz hissəsi- dir. Həzz həmişə səndən kənarda olan şeylərdən gəlir, sevinc isə daxildən doğur. Bu gün səni sevindirən şey, sabah ağrı verə, hətta tamamilə yoxa çıxa və yoxa çıxması 48 sənin üçün ağrılı ola bilər. Çox zaman sevgi adlandırılan duyğu isə, əslində ancaq sənə həzz verən, ya da səni mü- əyyən müddətə həyəcanlandıran bir şey ola bilər, amma həqiqətdə o yoluxucu vərdişdir, yəni sənin əleyhinə çev- rilə biləcək ehtiyac duyduğun durumdur. İlkin eyforiya keçib getdikdə, bir çox “sevgi” münasibətləri güclü dəyi- şikliyə məruz qalaraq, faktiki olaraq “məhəbbətdən” nif- rətə, istəkdən yersiz öcəşməyə çevrilir. Əsl məhəbbət heç vaxt özünə əzab vermir. Bu axı ne- cə ola bilər? Sevgi heç vaxt qəfil nifrətə, əsl sevinc ağrıya çevrilmir. Artıq qeyd etdiyim kimi, sən hətta aydınlana- na, yəni özünü idrakından azad edənə qədər də əsl sevinc işartılarını, əsl məhəbbəti, yaxud dərin daxili rahatlığı görməyə başlaya bilərsən – səssiz, ancaq titrək, canlı şəkildə. Bunlar həqiqi təbiətinin zehin tərəfindən örtülüb saxlanan xüsuslarıdır. “Normal” münasibətlərdə, nəsə daha həqiqi, əsl və ya zay olmamış şeyin mövcudluq duyğusu meydana çıxa bilər. Ancaq bu yalnız ani parıltı- lar ola bilər və idrakının müdaxiləsi nəticəsində tezliklə yenidən yox olacaqdır. Onda sənə elə gələ bilər ki, qiy- mətli nəyinsə olub və onu itirmisən, yaxud da idrakın səni bütün bunların illüziya olduğuna inandıra bilər. Hə- qiqət ondan ibarətdir ki, bu illüziya deyil və sən onu itirə bilməzsən. Bu sənin təbii vəziyyətinin bir hissəsidir, idrak onu pərdələyə bilər, ancaq məhv edə bilməz. Axı günəş 49 yoxa çıxa bilməz, hətta göy üzünü qara buludlar alsa da. O öz yerindədir, qara buludların arxasında. Budda, əzab və iztirabın arzulara görə yarandığını və əzab- dan xilas olmaq üçün arzulardan xilas olmağımızın lazım oldu- ğunu söyləyir. Bütün arzular zehnin Varlığın sevinci əvəzinə, kənar şeylərdə və gələcəkdə qurtuluş axtarmasının nəticəsidir. Mən öz idrakım olduğum müddətcə, həm də arzularım, təlabatlarım, ehtiraslarım, antipatiyalarıma bağlı oluram və belə olduğu surətdə, bütün bunlardan ayrı “mən” qətiyyən yoxam; bəlkə də, ancaq reallaşmamış potensial imkan, cücərməmiş toxumlar istisna olunmaqla. Bu halda mənim azad olmaq və ya aydınlanmaq arzum sadəcə bu- na gələcəkdə nail olmağı arzulamaq olacaq. Odur ki, arzulardan azad olmağa və ya aydınlanmağa “nail olma- ğa” çalışma. İzləyici ol. İdrakını müşahidə edən ol. Bud- dadan sitat gətirmək əvəzinə Budda ol, “ayıq” ol, budda sözünün mənası da elə budur. İnsanlar uzun zaman ağrıdan əziyyət çəkib, onun məngənəsində sıxılıblar və Varlığın fərqindəliyini itirdik- lərindən bəri, yəni minlərlə ildir ki, ağrının pəncəsində olmuşlar. O məqamda onlar özlərini yad bir kainatda bir- birindən qopmuş bir halda, mənasız parçalar kimi anlamağa başlayıblar. 50 Ağrı sən özünü idrakınla eyniləşməyə davam edənə, ya da başqa sözlə, mənəvi anlamda dərk olunmamış qal- dıqca labüd olacaq. Mən burada daha çox mənəvi ağrı- dan danışıram, çünki o həm fiziki ağrıların, həm də orqa- nizmdəki xəstəliklərin başlıca səbəbidir. Qəzəb və hiddət, nifrət, günahkarlıq duyğusu, kin, depressiya, qısqanclıq və s hətta yüngül əsəb belə ağrının müəyyən formaları- dır. İstənilən həzzin və ya emosional coşqunluğun tər- kibində əvvəlcədən ağrı toxumu olur, yəni onlarda daim özlərinə tamamilə zidd nəsə olur, onu müəyyənləşdirmək və ayırmaq heç cür mümkün deyil və o hökmən tədricən böyüyür. Narkotika istifadə etmiş hər kəs duyulan yüksək həz- zin nə vaxtsa itəcəyini, ağrıya çevriləcəyini bilir. Bir çox insan eşitdiklərindən deyil, öz təcrübəsindən bilir ki, intim münasibətlər asanlıqla və sürətlə həzz mənbəyi ol- maqdan çıxıb, ağrı yaradan səbəbə çevrilə bilir. Mənfi və müsbət ziddiyyətlər bir medalın iki üzüdür, onlar hər ikisi arxalarında gizlənən (şüurun eqoist durmunun id- rakla eyniləşdirilməsindən ayrı olmayan) ağrının tərkib hissəsidir). Sənin ağrının iki səviyyəsi var: özünə indi verdiyin ağrı və keçmişdən gələn, idrakında və bədənində yaşa- maqda davam edən ağrı. Necə edək ki, indi ağrı yaratma- yaq, keçmişdən gələn ağrını necə əridək? İndi elə bu haq- da danışmaq istəyirəm. |