Azad İsa oğlu Qurbanov, Elçin Musa oğlu Məmmədov, Aygün Seyfəddin qızı Hüseynova
Yüklə 1,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
1.7.5 Şəbəkə arxitekturaları
Ethernet Ethernet-arxitekturalı ilk şəbəkə 1975-ci ildə XEROX firmasının əməkdaşları Robert Metkolf və Devid Boqqs tərəfindən yaradılmışdır. O, uzunluğu 1 km olan kabel vasitəsilə 100 kompüter arasında informasiya mübadiləsini 2,94 Mbit/s sürətilə təmin edirdi. Sonralar təkmilləşərək, hal- hazırda 10-100 Mbit/s sürətilə informasiya mübadiləsi etməyə imkan verən ən geniş yayılmış şəbəkə arxitekturasıdır. Bir neçə tip Ethernet şəbəkəsini nəzərdən keçirək. 10 BASE T 10 BASE T şəbəkə koaksial kabel əsasında, ulduz-xətti topologiya bazasında yaradılmışdır (şək. 14). 75 Şək. 14. Kabel şəbəkə platasına RJ-45 konnektoru vasitəsilə qoşulur. Kabel seqmentinin maksimal uzunluğu –100 m, minimal uzunluğu isə 2,5 metrdir. Kabel seqmentlərini çox- portlu repitor rolu oynayan aktiv konsentrator vasitəsilə birləşdirmək olar. Şəbəkədə kompüterlərin sayı 1024 ədəddən artıq olmaz. Magistral kabel olaraq yoğun koaksial kabel və ya optik lifli kabel istifadə olunur. Maksimal informasiya ötürmə sürəti 10Mbit/s-dir. 10 BASE 2 10 BASE 2 tip şəbəkə 1 nazik koaksial kabel əsasında, xətti topologiya bazasında fəaliyyət göstərir. Kabel seqmentinin maksimal uzunluğu 185 m, minimal uzunluğu 2m olub 30 ədəd kompüterin qoşulması üçün nəzərdə tutulmuşdur. Kabel şəbəkə adapterinə BNC-T konnektoru vasitəsilə qoşu- lur. Kompüterlər arasında məsafə 0,5 metrdən az olmamalıdır. Şəbəkə 4 ədəd repitorlar vasitəsilə 925 metrə qədər genişlənə 1 Ethernet 10 Base2 tip şəbəkə “nazik” Ethernet kimi adlandırılır. Ən ucuz və quraşdırılması asan olan lokal şəbəkədir. Paylaşdırıcılar Kommutativ panel 76 bilər (şək.15). Kompüterlərin maksimal sayı 1024 olmalıdır. Maksimal informasiya ötürmə sürəti 10Mbit/s-dir. Şək. 15. 10 BASE 5 10 BASE 5 şəbəkə yoğun koaksial kabel əsasında xətti topologiya bazasında 1 yaradılmışdır. Kabel seqmentinin mak- simal uzunluğu 500 metr olub 100 ədəd kompüter qoşula bilər. Şəbəkə 4 ədəd repitor vasitəsilə 2460 metrə qədər genişlənə bilər. Kabel şəbəkə kartına qoşulmaq üçün transiverdən (MAU) istifadə edilir. Transiver koaksial kabel üzərində yerləşdirilir. Transiverdə aktiv qəbuledici və ötürücü vardır. Transiverlə şəbəkə kabelini birləşdirən kabelin maksimal uzunluğu 50 m- dir. 10 BASE-T Ethernet 100 Base T4-də burulmuş cütluk kabel əsasında fəaliyyət göstərir. Şəbəkədə kompüterlər 1 Ethernet 10 Base5 “Qalın” Ethernet adlandırılır. 77 konsentratora–xaba (hub) qoşulur və kompüterlərarası informasiya mübadiləsi xab vasitəsi ilə həyata keçirilir. Bu tip şəbəkə aşağıdakı xarakteristikalara malikdirlər: Topologiyası Ulduz Seqmentin maksimal uzunluğu 100 m Kompüterlərarası məsafə 100 m qədər Kabelin tipi Koaksial ikilik cütlük UTP 5 Seqmentdə kompüterlərin maksimal sayı Xabın girişlərinin sayı qədər 10 BASE FL 10 BASE FL tip şəbəkə optik-lifli kabel əsasında yaradılır və repitorlar arasında 200 metr məsafənin olmasına imkan verir. Topologiyası Nöqtə-nöqtə Seqmentin maksimal uzunluğu > 1000 m Kompüterlərarası məsafə 1000 m və ondan böyük Kabelin tipi Optik Seqmentdə kompüterlərin maksimal sayı 2 Token Ring Bu arxitektura ilk dəfə 1954-cü ildə stolüstü kompüter, mini EHM və meynfreymləri vahid şəbəkəyə qoşmaq üçün yaradılmışdır. Token Ring lokal şəbəkəsində kompüterlər halqa topologiyası vasitəsilə birləşdirilir. Token Ring lokal şəbəkəsində informasiyanı ötürmək üçün markerdən (token) istifadə edilir. Markeri alan kompüter kanalı tutmuş hesab olunur, yəni öz informasiyasını göndərə bilər. İnformasiya paketlər şəklində göndərilir. Markeri alan kompüter paketini digər kompüterə ötürür. Paket öz ünvanına çatdıqda alıcı kompüter paketi özünə yazır, bu haqda paketdə lazımi qeydlər edir və paketi qonşu kompüterə ötürür. Paket yenidən onu 78 göndərən kömpüterə gəldikdə, həmin paketi halqadan geri alır və yeni paket varsa onu göndərir. Göndəriləcək yeni paket yoxdursa markeri qonşu kompüterə göndərir və proses təkrar olunur. Token Ring şəbəkəsi aşağıdakı xarakteristikalara malikdirlər: Baza topologiyası Ulduz-halqa Kabel sistemi Ekranlaşmış və ya ekranlaşmamış ikili cütlük Kabel seqmentinin maksimal uzunluğu Kabelin tipindən asılı olaraq 45-200 m Kabel seqmentlərinin birləşdiricilərinin maksimal sayı 33 ədəd Kompüterlərin maksimal sayı Ekranlaşmış ikili cütlük üçün 260 ədəd Ekranlaşmamış ikili cütlük üçün 72 ədəd Kabel seqmentinin minimal uzunluğu 2,5 m |