- şin şəkilçisi: qərəşin (L.). Bu şəkilçinin Şəki şivəsində - şin-
ni variantı da mövcuddur: qaraşinni (Ş.).
- yanız şəkilçisi: qərəyanız, saruyanuz (L.). Bu şəkilçinin Qu-
badlı şivəsində - yağız/-ya:z, Dərbənd şivəsində - yovuz, Cəbrayıl
şivəsində yᾶ:z, Böyük Qarakilsə şivəsində -ya:z variantı da işlən-
məkdədir: sarıyağız/ sarıya:z, qarayağız/ qaraya:z (Qub.), qara yo-
vuz (Dər.) sarıyᾶ:z, qarayᾶ:z (Cəb.), qaraya:z, sarıya:z (B.Qk.) və s.
-iş,-uş (Muğ.), - ovış/ ouş (L.,Yar.), -avuş,- ovuş/ oviş (Dər.),
-əş (Göyçay keçid şivələri), -avış (Zən., Cəb.), - avız (Cəb.):
ağuş, gögiş (Muğ.), ağovış/ ağouş, göyovış (L.), gögouş, bədouş
“qaratəhər”, alouş “qırmızı təhər” (Yar.), ağovuş, gögovuş, ağa-
vuş (Dər.), ağəş, göyəş (Göy.), ağavış (Zən.), ağavış, göyavış, çi-
yavız (Cəb.) və s.
- rax // –rağ, -rək // -rəx’ şəkilçisi. Bu şəkilçi daha çox qərb
və Təbriz şivələrində geniş yayılmışdır: qararax, sarırax, köh-
nərəx’, cantarax (Təb.), uzunrax, irirəx` (Qub.), qırmızırax, uzun-
rax, alçarax, xırdarax, körpərəx`, hündürrəx`, isdirəx` (qərb) və
s. Muğan şivələrində bu şəkilçiyə –rağ, -rək, Naxçıvan və Şəki
şivələrində –ımtrax,- ümtrax, Gəncə, Şəki və Göyçay keçid şi-
vələrində –artdax, qərb qrupu və Şahbuz və Şərur şivələrində
-arax, Zəngilan şivəsində- mərəx`/məlix`, Zəngilan və Naxçıvan
(Qaraçuq kənd şivəsi) şivələrində - ax, Ordubad şivəsində -tu-
rux,- türüx`, Culfa (Qazançı kənd şivəsi) şivəsində -turax,- türəx`,
Qubadlı şivəsində -
unturax,- untulux şəklində təsadüf olunur:
cındırrağ, köhnərək (Muğ.), ağımtrax, göyümtrax (Nax.), qızart-
dax, bozartdax (Ş.), bozartdax, göyərtdəx` (Göy.), yunularax,
qalınarax, kasıvarax, uzunarax (qərb), bozarax, şivərəx` (Şah.),
gödəmərəx`/ gödəməlix`, uzunax (Zən.), bozarax, tosmərəx`/ tös-
mərəx`(Şr.), gödərəx`, tösmərəx`, qorxarax (B.Qk.), qırmızıntu-
rux, bozunturux, göyüntürüx` (Ord.), göyümturax/ göyümtürəx`
(Cul.), bozunturax, bozuntulux (Qub.), turşax (Nax.) və s.
Azaltma dərəcəsini əmələ gətirən bəzi formalar məhdud əra-
zidə işlənir
Dostları ilə paylaş: |
