Azerbacan dialektologiyasi-2019. indd

Slavyan və Avropa mənşəli sözlər; məs.: naloğ, əsfal, ira-
dio, bankə, numra, maşoq,balxon, umbermaq (B.), naylon, trah-
dır, kaleskə, döhdür, isfalt, tilfun (Təb.), şapkə~şabqa, işqaf, po-
tılkə, poşt, aptek~əptek, duruba, usdul (əksər şivə.), sobra- niya 
”iclas”, uşqulə” məktəb”, uçitel ”müəllim”, karta ”xəritə” (Dər.) 
və s.
İber-Qafqaz dillərindən keçən sözlər: Şimal-qərb və Dər-
bənd şivələrində İber-Qafqaz dillərinin (ləzgi, avar, çaxur, gürcü) 
təsiri ilə məhdud dairədə həmin dilə məxsus sözlər işlənməkdə-
dir; məs.: adiy ”ana”, beteley ”əmi arvadı”, qamac ”daş”, qoc 
”şalban”, daqoy ”it”, xayma ”palaz” (Zaq., Q., O.), mərcəxər ”ar-
mud növü”, qaç ”dişi at”, qoc ”şalban”, daqqay ”it”, qumqumay 
”bayquş” (Dər.) və s.
Gürcü dilindən keçən sözlər. Borçalı şivələrində gürcü mən-
şəli sözlər məhdud arealda özünü göstərir; məs.: cəcə ”üzüm pu-
çalı”, cincar ”gicitkən”, mərə ”çökək yer ”, məngəl ”oraq”, xımı 
”otun bir növü”,
 şeşamadi ”yemək adı”, qod ”ölçü”.

---

312
313
31. Dəmirçizadə Ə.M. Müasir Azərbaycan dili. Bakı:Maarif, 
1984, 308 s.
32. Dəmirçizadə Ə.M. Azərbaycan dilinin üslubiyyatı. Bakı: 
Azərtədrisnəşr, 1962, 271 s.
33. Dəmirçizadə Ə.M. “Kitabi- Dədə Qorqud” dastanlarının 
dili. Bakı: APİ nəşriyyatı, 1959, 157 s.
34. Dmitriev N.K. Ümumi qrammatik kateqoriyalar/ Azərbay-
can dilinin qrammati-kası (I hissə ). Bakı: EA nəşri, 1951, 
s. 89-97.
35. Eyvazova R. Kişvəri “Divan” nın dili. Bakı: Elm, 1983, 
139 s.
36. Əlizadə A. Azərbaycan dilinin yazılı abidələrində ismin 
yönlük halının morfoloji xüsusiyyətləri haqqında/ EA-nın 
xəbərləri, Ədəbiyyat, dil və incəsənət seriyası, 1986, №1, 
s.113- 116. 
37. Əlizadə S.Q. “Şühədanamə”də ismin hal kateqoriyası/ 
ADU-nun elmi əsərləri (dil və ədəb. seriyası), 1967, №1, 
s.72-79.
38. Əliyev Ə.İ. Azərbaycan dilinin Meğri şivələri. Bakı: Elm, 
2003, 580 s.
39. Əliyeva N. Azərbaycan dilinin Şahbuz şivələri. Bakı: Elm 
və təhsil, 2012, 192 
40. Əzizov E.İ. Azərbaycan dilinin tarixi dialektologiyası :Di-
alekt sisteminin təşəkkülü və inkişafı (dərs vəsaiti). Bakı: 
Elm və təhsil, 2016, 348 s.
41. Əzizov E.İ. Azərbaycan dilində morfoloji dialekt əlamətlə-
rinin yaranması/ Türk dillərinin tarixi və dialektologiyası 
problemləri. Bakı, 1986, s.29- 38.
41a. Əzizov E.İ. Dialektoloji atlas və dialektlərin qarışması 
problemi (2-ci məqalə)/ BDU-nun xəbərləri, Humanitar 
elmlər seriyası, Bakı, 2000, s.14-19.
42. Əhmədov B.B. Azərbaycan dili şivələrində fono- semantik 
söz yaradıcılığı. Bakı, 1994
15. Azərbaycan dialektologiyasına giriş (metodik göstəriş). 
Tərtib edəni: E.İ.Əzizov Bakı: Bakı Universiteti Nəşriy-
yatı, 1993, 52 s.
16 Azərbaycan dilinin qərb qrupu dialekt və şivələri. Bakı: 
EA-nın nəşri, 1967, 281 
17. Azərbaycan dilinin Dərbənd dialekti. Bakı: Elm, 2009, 448 s.
18. Azərbaycan tarixi (ən qədim zamanlardan XX əsrin əvvəl-
lərinə kimi). Bakı: Azərbaycan Dövlət Nəşriyyatı, 1994, 
687 s. 
19. Azərbaycan dialektologiyasına dair mühazirələr (metodik 
vəsait). Tərtib edəni: M.Məmmədli. Bakı: Zərdabi LTD, 
2011, 104 s.
20. Babayev F.S. Azərbaycan dilinin Masis rayonu şivələri 
(fil.üzrə fəl.dok. dis. əlyazması). Bakı, 1988, 310 s. 
21. Bayramov İ.M. Qərbi Azərbaycan şivələrinin leksikası 
(dərs vəsaiti). Bakı:Elm və təhsil, 2011, 440 s.
22. Bayramov İ.M. Azərbaycan dili şivələrinin fonetikası. Ba-
kı:Elm və təhsil, 2016, 252 s.
23. Behbudov S.M. Azərbaycan dili şivələrinin frazeologiya 
lüğəti. Bakı:Elm və təhsil, 2011, 292 s.
24. Behbudov S.M. Azərbaycan dilinin Zəngilan şivəsi (fil.
üzrə fəl.dok. dis. əlyazması). Bakı,1966, 412 s.
25. Behbudov S.M. Azərbaycan dili şivələrinin omonimlər lü-
ğəti. Bakı:Nurlan, 2013, 206 s.
26. Bəşirov K.K. Oğuz qrupu türk dillərində qrammatik mor-
femlər. Bakı: Nurlan, 2009, 234 s.
27. Binnətova G.K. Azərbaycan dilinin Lerik rayonu şivələri. 
Bakı: Nurlan, 2007, 176 s.
28. Cəfərov N.Q. Cənubi Azərbaycanda ədəbi dil normaları, 
üslublar.Bakı: Elm, 1990, 153 s.
29. Cəfərzadə M.M. Azərbaycan dilinin dialekt sintaksisi. Ba-
kı:Elm və təhsil, 2016, 380 s.
30. Cəlilov F.A. Azərbaycan dilinin morfonologiyası. Bakı: 
Maarif,1988, 308 s.

---

314
315
54. Xasiyev Z.Ə. Heyvandarlıq və əkinçilik terminləri lüğəti. 
Bakı, 2000, 87 s.
55. Xəlilov Ş.X. “Əsrarnamə” nin dilində halların mənaca 
əvəzlənməsi/ EA-nın xəbərləri, Ədəb., dil və incəsənət se-
riyası, 1974, №4, s.82-89.
56. Xəlilov Ş.X. –q,-k şəxs sonluğunun Azərbaycan ədəbi dilin-
də normalaşması tarixinə dair/ Azərb.SSR Ali və Orta İx-
tisas Təhsili Nazirliyinin elmi əsərləri, 1974, №5, s.12-18.
57. Xəlilov Ş.X. “Əsrarnamə”nin dili. Bakı: Elm, 1988, 182 s.
58. Xəlilzadə Ə.O. İran Azərbaycan dialekt və şivələrində ahəng 
qanunu. Fil. üzrə fəl. dok. dis. avtoreferatı, Bakı, 2010, 26 s.
59. Xoşbatini H. Azərbaycan dilində arqolar. Bakı: Elm və təh-
sil, 2015, 160 s.
59a. İraq- türkman ləhcəsi. Bakı: Elm, 2004, 422 s.
60. İbrahimov B. Mərəzə rayonu şivələri (fil.üzrə fəl.dok.dis. 
əlyazması). Bakı, 1949, 400 s.
61. İslamov M.İ. Azərbaycan dilinin Nuxa dialekti. Bakı: EA-
nın nəşri, 1968, 271 s.
62. İslamov M.İ. Türk dillərində əvəzliklər. Bakı: Elm, 1986, 
204 s.
63. Kərimov R.Ə. Hal, mənsubiyyər və xəbərlik kateqoriya-
ları şəkilçilərinin bəzi xüsusiyyətləri ( Şamxor şivələrinin 
materialları əsasında)/ EA-nın xəbərləri, Ədəb. dil və in-
cəsənət seriyası, 1976, №1, s.72-78.
64. Kərimov Ş.M. Azərbaycan dilinin Çənbərək və Karvansa-
ray şivələri. Bakı: Nurlan, 2004, 362 s.
65. Qaziyeva N.Q. Azərbaycan ədəbi dilinin formalaşmasında 
dialektlərin rolu. Bakı, 2003, 146 s.
66. Qəhrəmanov C., Xəlilov Ş.X. M.Zərir “Yusif və Züleyxa”. 
Bakı: Elm, 1991, 312 
67. Qəmbərova S.B. Azərbaycan dilinin qərb şivələri ilə türk 
dilinin Qars şivələrinin leksikasının müqayisəli linqvistik 
təhlili. Fil. üzrə fəl. dok. dis. avtoreferatı, Bakı, 2017, 26 s.
43. Hacıyev İ.Ə. İsmayıllı rayonunun şivələri (fil.üzrə fəl.dok.
dis.əlyazması). Bakı, 1948, 327 s.
44. Hacıyev T.İ. Azərbaycan ədəbi dili tarixi ( Icild). Bakı: 
Elm, 2012, 475 s. 
45. Hacıyev T.İ. Cəbrayıl şivəsi. Bakı: Elm, 2018, 412 s.
46. Hacıyev T.İ. Azərbaycan dilinin yazıya qədərki izləri 
haqqında/ Azərbaycan filologiya məsələləri. Bakı: Elm, 
1983, s.25-34
46a. Heyət Cavad. Türk dilləri və ləhcələrinin tarixi. II kitab, 
Bakı: Təhsil, 2011, 180 s.
47. Həsənov H.Ə. Müasir Azərbaycan dilinin leksikası. Bakı: 
Maarif, 1987, 308 s.
47a. Hacıyeva Q.Ə. Azərbaycan dilinin Naxçıvan qrupu şi-
vələrinin Güney Azərbaycan və Şərqi Anadolu şivələrinin 
morfoloji xüsusiyyətləri (dərs vəsaiti). Naxçıvan: Əcəmi 
Nəşriyyat- Poliqrafiya Birliyi, 2017, 216 s.
48. Həmzəyev T.B. Azərbaycan dialektologiyasına dair mate-
riallar (Yardımlı rayonu şivəsinin fonetikası). Bakı: ADU 
nəşri, 1985, 61 s.
49. Həsənov A.Q. Türk dillərində təyinlərə aid təyinlər/ ADU-
nun elmi əsərləri, Dil və ədəbiyyat seriyası, 1968, №2, 
s.37-54.
50. Hüseynov A.Ə. Azərbaycan dialektologiyası. Bakı: APİ 
nəşri, 1979, 90 s.
51. Hüseynov A.Ə. Sarıbaş- İlisu şivələrində mənsubiyyət 
kateqoriyası/ APİ-nin elmi əsərləri (ictimai- pedaqogika- 
psixologiya və tarix- filologiya elmləri üzrə). Bakı, 1963, 
XXVI cild, s.163-169. 
52. Hüseynzadə M. Müasir Azərbaycan dili. Bakı: Maarif, 
1983, 357 s.
53. Hüseynəlizadə S.Y. Azərbaycan dilinin əfşar şivəsinin lü-
ğət tərkibi. Fil.üzrə fəl. dok. dis. avtoreferatı, Bakı, 2014, 
26 s.

---

316
317
83. Rüstəmov R.Ə. Quba dialekti. Bakı: EA-nın nəşri, 1961, 
274 s.
84. Rüstəmov R.Ə. Azərbaycan dili dialekt və şivələrində feil. 
Bakı: EA-nın nəşri, 1965, 318 s. 
85. Rzayeva Z.İ. M.Əmaninin dilində hal kateqoriyasının bəzi 
məsələləri/ EA-nın xəbərləri (Ədəb. dil və incəsənət seri-
yası), 1973, №4, s.98- 105.
86. Sadıqov B. Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikasından 
xüsusi kurs: Dialekt və şivə materialları əsasında. Bakı: 
APİ nəşri, 1977, 103 s.
87. Seyidov Y.Ə. Azərbaycan dilinin qrammatikası (morfo-
logiya). Bakı: Bakı Universiteti nəşri, 2000, 374 s.
88. Sümer Faruq. Oğuzlar. Bakı: Yazıçı, 1992, 432 s.
89. Şirəliyev M.Ş.Azərbaycan dialektologiyasının əsasları. 
Bakı: Şərq- Qərb, 2008, 416 s.
90. Şirəliyev M.Ş. Bakı dialekti. Bakı: EA-nın nəşri, 1957, 224 s.
91. Şirəliyev M.Ş. Azərbaycan dialektologiyasının son nailiy-
yətləri/ EA- nın xəbərləri (Ədəb. dil və incəsənət seriyası), 
1970, № 2, s.3-6.
92. Şükürlü Ə.C. Qədim türk yazılı abidələrinin dili. Bakı: 
Maarif, 1993, 336.
93. Tahirov İ.M. Dialekt leksikasında alınma sözlər. Bakı: 
Nurlan, 2004, 136 s.
94. Tanrıverdi Ə.V. Kitabi-Dədə Qorqud və qərb ləhcəsi. Bakı: 
Nurlan, 2004, 171 
95. Teymurlu Z.M. Azərbaycan dili dialektlərində və türk ədə-
bi dilində işlənən ortaq sözlər (fil.üzrə fəl.dok.dis.avtore-
feratı). Bakı, 2013, 25 s.
96. Vəliyeva G.Q. Şərqi Abşeron şivələrinin leksikası. Bakı:-
Nurlan, 2001, 167 s.
97. Vəliyev A.H. Azərbaycan dilinin keçid şivələri. Bakı: Elm, 
2005, 335 s.
98. Vəliyev İ.D. Azərbaycan yazılı abidələrinin dilində keçmiş 
zamanın ifadə formaları. Bakı: Elm və təhsil, 2009, 213 s.
68. Məmmədov N., Axundov A.A. Dilçiliyə giriş. Bakı: Maa-
rif, 1966, 256 s.
69. Mehdiyeva S.H. Yazılı dastanların dili ( “Şəhriyar” dasta-
nının materialları əsasında). Bakı: Elm, 1991, 136 s.
70. Məcidova Ə.B. Azərbaycan dilinin Lənkəran şivəsi (fil 
üzrə fəl. dok. dis. əlyazması). Bakı, 1970, 268 s.
71. Məmmədli M.Ə. Azərbaycan dilinin Təbriz dialekti. Bakı: 
Zərdabi LTD, 2008, 240 s.
72. Məmmədli M.Ə. Azərbaycan dili şivələrində ismin qram-
matik kateqoriyaları. Bakı: Elm, 2003, 264 s.
73. Məmmədov Y.Q. Orxon- Yenisey abidələrində adlar. Bakı: 
APİ nəşri, 1979, 112 
74. Məmmədov Ş.X. Azərbaycan dilinin Yardımlı rayon şi-
vələri. Bakı:Təhsil, 2007, 166 s. 
75. Mirzəzadə H. İ. Azərbaycan dilinin tarixi qrammatikası. 
Bakı: Azərbaycan Universiteti nəşriyyatı, 1990, 376 s.
76. Məmmədova Q.G. Nəsiminin dili və Azərbaycan şivələri. 
Bakı, 2004, 156 s.
77. Mollazadə S. Azərbaycan dilinin Qax rayonu şivələri (fil. 
üzrə fəl. dok. dis. əlyazması). Bakı, 1966, 354 s.
78. Müasir Azərbaycan dili, II hissə, Bakı: EA- nın nəşri, 1980, 
510 s.
79. Məmmədəli Qıpçaq. Kəmiyyət anlayışının dildə ifadəsi. 
Bakı: Elm, 2000, 453 s.
79a. Naxçıvan MSSR- in dialekt və şivələri. Bakı: EA nəşri, 
1962, 321 s.
80. Parənci F. Azərbaycan dilində III şəxs mənsubiyyət şəkil-
çisi haqqında/ EA-nın xəbərləri, Ədəb. dil və incəsənət se-
riyası, 1983, № 2, s.69-71. 
81. Ramazanov K.T. Azərbaycan dilinin Salyan şivəsi (fil.üzrə 
fəl.dok.dis.əlyazması). Bakı, 1955, 472 s.
82. Rəcəbov Ə.Ə., Məmmədov Y. Orxon- Yenisey abidələri. 
Bakı: Yazıçı,1993, 390 

---

318
319
менном узбекском литературном языке. Автореф. дис. 
канд. филол. наук. Самарканд, 1964, 26 с.
111. Атаев К. Основной, родительный, винительный паде-
жи в туркмен- ском языке. Автореф. дис. канд. филол. 
наук. Ашхабад, 1959, 20 с.
112. Ахмедов Б.Б. Говоры окрестностей города Мингечау-
ра. Автореф. дисс.. канд. филол. наук. Баку, 1967, 21 с.
113. Бабаев Ф.С. Азербайджанские говоры Масисского 
района Армян- ского ССР. Автореф. дис. канд. филол. 
наук. Баку, 1988, 29 с
114. Багиров Г.А. Говоры азербайджанского языка сисиан-
ского района Армянской ССР. Автореф. дис… канд. 
филол. наук. Баку, 1966, 25 с.
115. Бакеев К.О. Ноокатский говор Ошской области. Ав-
тореф. дис… канд. филол. наук. Алма-Ата, 1952, 52 с.
116. Баскаков Н.А. Ногайский язык и его диалекты /грам-
матика, тексты и словарь/. М.-Л., Изд-во АНСССР, 
1940, 270 с.
117. Баскаков Н.А. Тюркские языки. Москва: Изд-во вос-
точ. литературы, 1960, 243 с.
118. Баскаков Н.А. Каракалпакский язык. ч. II. Москва, 
Изд-во АНСССР, 1952, 544 с.
119. Баскаков Н.А. Северные диалекты алтайского /ойрот-
ского/ языка. Диалект черневых татар туба-кижи. Мо-
сква: Наука, 1965, 339 с.
120. Баскаков Н.А. Северные диалекты алтайского /ойрот-
ского/ языка. Диалект кумандинцев /куманды-кижи/. 
Москва: Наука, 1972, 279 с.
121. Баскаков Н.А. Система спряжения или изменения слов 
по лицам языках тюркской группы /ИСГТЯ. ч. 2. Мор-
фология, Москва, Изд-во АН ССР, 1956, с.263-304.
122. Бехбудов С.М. Зангеланский говор азербайджанского 
языка. Автореф. дис.. канд. филол. наук. Баку, 1966, 
25 с.
99. Zeynalov F.R. Türkologiyanın əsasları. Bakı: Maarif, 
1981, 345 s.
100. Zeynalov F.R. Türk dillərinin müqayisəli qrammatikası. 
Bakı : MBM nəşriyyatı, 2008, 358 s.
101. Zeynalov F.R. Müasir türk dillərində köməkçi nitq his-
sələri. Bakı: Maarif, 1971, 311 s.
102. Zeynalov F.R., Əzizov E.İ. Arpaçay kəndlərinin şivələ-
ri (ikinci məqalə)/ Ali və Orta İxtisas Təhsili Nazirliyinin 
elmi əsərləri (Dil və ədəb. seriyası),1978, №1.