sö-
zün əvvəlində: öy, öycük (B., Muğ.), öv (Nax.,Dər.), öylət, övlən
(Qaz.,Çən,);
sözün ortasında: sö:meg, dögi/ dögül, sö:ndi “se-
vindi”, nö:t, çöçələ “balaca barmaq” (B.,Muğ., Dər.), söyün “se-
vin”, çörülüf, günöy, Söyün, cö:üz (Qaz.,Çən., Dm.) və s.
ı>u keçidi şimal- şərq ləhcəsində və qismən də Şərur şi-
vələrində sözün ortasında və sonunda müxtəlif fonetik şəraitdə
meydana çıxır:
sözün ortasında: armut, yoxun, ağur, qarpuz,
pambuğ, hazur, paxul, baluğ, ağul, saruğ, gomuş, palut, yağuş,
ağuz, aşuğ, salxum, açuğ (B.,Qb.), yasduğ, çaruğ, palçuq, qatuğ,
sanduğ, ayğur, barut, artuğ, yaşul, yayluğ, qaruşuğ, sarmaşuğ,
qaranluğ, qaşuğ, yarpuz, xatun (Dər.), yaxun, qarğudalı, Naxçu-
van (Şr.);
sözün sonunda: ağu, acu, çalğu, saru, ayru, ayu, aru,
yanaşu, qapu, qarğu, hamu (Qb.,Dər.) və s.
i>ü keçidi əsasən Naxçıvan şivəsində, bir sıra şivələrdə isə ada-
cıqlar şəklində yayılmışdır:
sözün ortasında: bülmax, söünmax,
Qaravəlli, Gelabədin, Gelabədin Qiyaməddinli, Şərəfxanlı, Şot-
lanlı, Zəkərəyli kənd şivələri) və İmişli şivələrində müxtəlif kə-
miyyətdə yayılmışdır; məs.: bızav, oxlav, yalav, çidav, qıjav (Ağc.),
cılav, yavıx, davşan, qavın, qavırma, başbağ, oxlay (İm.) və s.
Bu səs keçidinə qədim yazılı abidələrdə və müasir türk dillə-
rində və dialektlərində də rast gəlmək mümkündür;məs.: anun,
ana “ona”, andan, anları, av, avladı (KDQ), avuc, av, anqan “on-
dan sonra”, anqa “orada” (qazax), av, tavşan, tavuk (türk), ağlak
“ovlak”, avadan “ovadan”, aklov “oklov” (türkmən dilinin dia-
lektləri),
bayau xay< xoy “ hə cavabı”, bayadıla
(qaraçay- balkar dilinin dialektləri) və s.
Dostları ilə paylaş: |
