32
33
lar və türkmənlərin dilinə aid konkret mətnlər üzrə fonetik, qram-
matik və leksik özəllikləri müəyyənləşdirilir. T.Doğan Urmiya şi-
vələrini (219), C.Karini isə Ərdəbil (Xal-xal) şivələrini doktorluq
dissertasiyası səviyyəsində araşdırmışlar.
Güney şivələrinin öyrənilməsində polyak alimlərinin də əmə-
yi vardır. S.Şapşalın 1935-ci ildə Polşada çap olunan kitabı “İran
Azərbaycanı türklərinin şifahi ədəbiyyat nümunələri” adlansa da
mətnlərin traskripsiya ilə verilməsi, qohumluq terminlərinə, və
müraciət bildirən sözlərə aid nümunələrin göstərilməsi, işlək söz-
lərin lüğəti kitabdakı materialların dialektoloji məqsədlə toplan-
masını göstərir. Bu
kitabda Təbriz, Marağa və Urmiya şivələrinə
aid dialektoloji mətnlərdə spesifik fonetik, morfoloji və leksik xü-
susiyyətlər öz əksini tapmışdır. Görkəmli türkoloq T.Kovalskinin
Eynalı şivələrinin xarakterik xüsusiyyətləri aşkara çıxarmışdır.
Güney şivələrindən bəhs edən mənbələr arasında V.Hauzen-
holder ilə M.Lütfinin Amerikada işıq üzü görmüş “Basic course
in Azerbaijani” kitabı da vardır. Amerika əsgərlərinə Azərbaycan
dilini öyrətmək məqsədi ilə daışıq kitabı şəklində yazılan bu əsər-
də Bakı və Təbriz dialektlərinin materiallarından istifadə olun-
muşdur. Kitab danışıq nümunələrindən, izahlardan və lüğətdən
ibarətdir. Burada şəxs kateqoriyasına,
Dostları ilə paylaş: